In mijn vorige opiniestuk heb ik uiteengezet waarom DA91 verstandig heeft besloten om niet deel te nemen aan de samenwerking tussen DOE, A20 en PRO. De fundamenten van deze combinatie zijn onduidelijk, terwijl DA91 helder is over haar principes: een sterke rechtsstaat, democratische structuren en gelijke rechten voor iedereen. Dit zijn lovenswaardige standpunten, maar de cruciale vraag blijft: is het verstandig dat DA91 de verkiezingen in haar eentje aangaat?
Bij de vorige verkiezingen wist de partij nauwelijks stemmen te behalen, laat staan een zetel. Dit keer zou DA91 met duizenden procenten moeten groeien om überhaupt een kans te maken op een zetel. Gezien het stemgedrag van de Surinaamse kiezer lijkt dit een bijna onmogelijke opgave. Principes zijn belangrijk, maar zonder politieke vertegenwoordiging blijven ze slechts idealen zonder invloed. DA91 staat nu voor een existentieel dilemma: vasthouden aan de eigen lijn en risico lopen op irrelevantie, of strategische samenwerkingen aangaan om impact te kunnen maken.
Het probleem van kleine partijen
DA91 is niet de enige partij die worstelt met deze realiteit. In Suriname zien we bij elke verkiezing een opkomst van kleine partijen die zichzelf presenteren als hét alternatief. Ze beloven verandering, transparantie en goed bestuur, maar vergeten één belangrijk punt: politiek draait om machtsvorming en haalbaarheid. Zonder zetels blijft elke belofte een lege huls. Toch zien we steeds weer nieuwe partijen ontstaan, vaak met de illusie dat ze meteen meerdere zetels zullen behalen. De geschiedenis leert ons echter dat deze verwachtingen zelden uitkomen.
Bij de verkiezingen van 2020 was er een partij die ervan overtuigd was drie tot vier zetels te behalen, terwijl ze in 2015 met moeite één zetel had bemachtigd. Ik waarschuwde destijds dat ze zichzelf voor de gek hielden – en ik kreeg gelijk. Dit patroon herhaalt zich keer op keer: kleine partijen overschatten hun aantrekkingskracht en ondermijnen daarmee de kans op een echte politieke doorbraak.
De noodzaak van realisme en samenwerking
Kleine partijen die echt impact willen maken, moeten hun strategie heroverwegen. Het is prijzenswaardig dat DA91 vasthoudt aan principes, maar hoe lang kan een partij blijven bestaan zonder enige parlementaire invloed? Het is begrijpelijk dat samenwerking met andere partijen niet altijd eenvoudig is – onderhandelingen zijn vaak moeizaam, ego’s staan in de weg en sommige partijen weigeren realistisch te kijken naar hun eigen positie. Toch is samenwerking geen luxe, maar een noodzaak.
De Surinaamse kiezer verdient duidelijke keuzes en realistische alternatieven. Partijen die zichzelf als ‘de oplossing’ presenteren, moeten vooraf helder zijn over hoe ze omgaan met cruciale vraagstukken zoals LHBTQ-rechten, abortus en religieuze diversiteit in een multiculturele samenleving. Wie zichzelf als alternatief presenteert, moet bewijzen dat hij een realistisch alternatief is.
Tot die tijd blijft de vraag: hoeveel kleine partijen zullen opnieuw de realiteit verliezen op weg naar de verkiezingen? En hoeveel stemmen zullen hierdoor verloren gaan aan illusies in plaats van werkelijke verandering?
Aniel Koendjbiharie