Zolang mensen hun zin krijgen en verwend worden, rolt de zin: “Ik hou van je, ” heel gemakkelijk uit hun mond. Dit is vaak te zien in relaties. Zo lang er genoeg geld is en men genoeg aandacht krijgt, is het allemaal rozengeur en maneschijn. Maar zodra die liefde wordt getest, blijkt het geen stand te houden.
Datzelfde gebeurt met Suriname. Men roept heel gemakkelijk’ mi lob mi kondre’ en draagt T-shirts met dat logo en omwikkelt zich met de Surinaamse vlag, kortom men toont die liefde voor zijn land aan de buitenkant. Maar zodra die liefde wordt getest, zakken velen als een baksteen.
Surinamers hebben echt lang gedacht dat ze oprecht van hun land hielden en dat alle rassen in dit land in saamhorigheid samenleefden. We dachten dat niemand het ooit in zijn hoofd zou halen om een brada of sisa kwaad te doen. We waren het wandelende voorbeeld van eenheid in verscheidenheid voor vele landen. Dobru schreef zelfs, So meni wiwirie, wan pipel, wan sranan.
In tachtig werd deze mooie illusie wreed verstoord. Kondreman kier kondreman gewetenloos en hebben elkaars bezittingen en dorpen vernield en in brand gestoken. Mooie oude, koloniale gebouwen, werden in brand gestoken. Kortom een groep Surinamers bewees met hun gedrag dat ze niet van hun land hielden.
Men ontdekte namelijk dat er veel te halen viel uit dit land. De gedachte om met dat vele het land tot ontwikkeling te brengen, kwam niet in ze op. Men wilde zichzelf zoveel mogelijk toe-eigenen en zich verrijken. Het zaadje van hebzucht en egoïsme was gezaaid en woekerde sindsdien als onkruid.
Men ontdekte dat de beste manier om die rijkdom in handen te krijgen, was om een toppositie te bekleden. Vanuit die toppositie kon men in eigen belang handelen. Het land werd geplunderd en de handel in drugs had vrijspel. Dit asociale gedrag verspreidde zich als een besmettelijke ziekte en velen gingen dit nadoen. Vanaf dat moment huilde Suriname bittere tranen en langzamerhand verzoop dit land in z’n eigen tranen.
Njangman no lob njangman dus ontstond er een strijd. Het werd een kwestie van samen graaien of de ander wegschoppen en alles voor zichzelf graaien. Zolang men het alleen afkon, had men een ander niet nodig. Echter algauw bleek dat niemand het alleen afkon. Toen werden er handlangers benaderd (politie, douane, zakenlieden enz.) En zo werd het netwerk steeds groter. Men had elkaar nodig om het grote geld te blijven verdienen.
Natuurlijk zijn er regeringen geweest die hebben geprobeerd om dit corrupte gedrag aan te pakken. Het is echter niet gelukt omdat ze de corruptie probeerden te bestrijden door haar in de top te concentreren.
Het vaste patroon in Suriname werd: macht vergaren, topposities bemachtigen, stelen van het land, mensen omkopen en een netwerk uitzetten. Zelfs als het niet lukte om in de regering te komen, kon men dit gedrag voortzetten, daar men heel doordacht de juiste handlangers op de juiste plekken had neergezet. Als er maar werd betaald, werd het vuile werk voortgezet.
Alsof dit gedrag het land niet genoeg beschadigde kwam er nog een ander kwaad om de hoek kijken. Men ontdekte dat je met geweld, angst kon aanjagen en sneller je doel kon bereiken, dus wordt en steeds meer geweld gebruikt en geroofd en vernietigd. Wie in de weg staat, wordt letterlijk en figuurlijk opgeruimd.
Het zaadje van geweld is gezaaid en woekert in vele vormen. Het land wordt geconfronteerd met geweld en gewetenloosheid. Normen en waarden verdwijnen.
Of het nu individuele acties zijn of groepen die worden betaald of aangestuurd door een persoon, feit is dat geweld en vernielingen toenemen. Er wordt geroofd en brand gesticht kortom men is bewust bezig om onrust te zaaien door de inkomstenbronnen van het land te stagneren en het land te jagen in herstel kosten. Dat men met deze acties de ontwikkeling van hun land stillegt en kinderen onderwijs ontzegt, interesseert ze niet. Voor deze mensen is het veel belangrijker dat ze kunnen zeggen dat ze Chan hebben weggejaagd en aan het einde van de regeerperiode tegen het volk kunnen zeggen dat deze regering geen ontwikkeling heeft gebracht.
Iemand die liever zijn land vernietigt in plaats van het vooruit te zien gaan onder een andere regering, houdt beslist niet van zijn land. Mensen die het land in de herstel onkosten jagen, stelen als ’t ware het geld dat bestemd is voor armoedebestrijding en laten zo het volk nog langer rondspartelen in het armoedemoeras. Dit land zal niet worden vernietigd door een regering maar door een stelletje dwazen die continu de regering met een mes in de rug steken door vernielingen aan te richten.
Fools take a knife and stab people in the back. The wise take a knife, cut the cord, and free themselves from the fools.
Josta Vaseur
