Op 8 maart is het de dag van de vrouw. Velen sloven zich dan uit om op die dag te pleiten voor gelijkwaardigheid maar vooral om de vrouw te respecteren. Als ik een blik werp in de samenleving zie ik echter dat vrouwen helemaal niet worden gerespecteerd. Ze worden mishandeld en gedegradeerd tot een homp vlees.
Men gebruikt regelmatig videoclips om een lied te promoten. De beelden in een videoclip horen de inhoud van die tekst te verduidelijken. Het komt echter vaak voor dat de clip meer schaars geklede vrouwen laat zien dan beelden die op de context van de tekst slaan. Dit werkt afleidend zodat de boodschap verloren gaat. Opvallend is dat het nooit mannen zijn maar vrouwen die op vele manieren schaars gekleed worden neergezet.
Natuurlijk mogen we niet generaliseren. Er zijn duizenden vrouwen die fatsoenlijk gekleed aan een videoclip meedoen. Maar er zijn ook vrouwen die zich maar al te graag lenen voor zulke zichzelf vernederende clips. Het is bijna zoiets als vrouwen die hun lichaam respecteren en vrouwen die hun lichaam graag presenteren. Het nare is echter dat deze laatste groep met dit gedrag het fenomeen vrouw besmeurt. Men scheert dan gemakkelijk alle vrouwen over een kam. Opvallend is dat het vooral zwarte zangers zijn die van die liedteksten maken die in de categorie van denigrerend en vrouwonvriendelijk thuishoren en in hun videoclips schaars geklede zwarte vrouwen neerzetten die zich staan op te vrijen tegen een mannenlichaam. Deze clips lijken meer op seksclips. De vragen over dit vrouwonvriendelijke gedrag zijn legio: Waarom lenen vrouwen zich hiervoor? Denken ze echt dat ze hierdoor sexy overkomen? Is het geld belangrijker voor ze dan hun zelfrespect? Waarom degradeert de man, de vrouw in die videoclips tot een homp vlees? Het is alsof hij hiermee wil aangeven dat hij geen of weinig respect heeft voor de vrouw. Geven vrouwen die zich op zo’n manier presenteren aanleiding om als een lustobject te worden gezien of als boksbal te worden gebruikt? De ene man kan zich namelijk beter beheersen dan de andere. Staat de zanger er wel bij stil dat mensen, vooral mannen, kicken op al dat bloot en dat daardoor de boodschap van het lied verloren gaat? De allerbelangrijkste vraag is echter, wat doen zulke beelden met de opgroeiende jeugd? Seks en videoclips is een vaak voorkomende combinatie, de seksueel getinte videoclips worden echter steeds gewaagder en vrouwonvriendelijker.
De beelden spreken vooral een mannelijk publiek aan en de vrouw krijgt daarin de rol van verleidster. Zelfs in nummers die helemaal niet over seks of verleiden gaan, zijn de schaars geklede vrouwen talrijk aanwezig en natuurlijk heeft dit invloed op ons gedrag. Zo kunnen jongens die vaak naar seksueel getinte videoclips kijken, vroeger met seks beginnen en het kan hun idee over seks en vrouwen beïnvloeden. Jongens kunnen gemakkelijk het respect voor een meisje verliezen en meisjes kunnen denken dat dit gedrag normaal is en zich gemakkelijker onderwerpen aan denigrerend gedrag. De clip kan ook de reden zijn dat men het lied afwijst. Iemand zei een keer dat ze een bepaald lied erg leuk vond. Toen ze echter de videoclip zag, moest ze niets meer van het lied hebben. Er waren veel blote billen en dure auto’s te zien en een man die de danseressen met halsbanden vasthield aan een riem. Hoe kunnen zulke vrouwonvriendelijke teksten en clips de hitlijsten veroveren? Misschien luisteren mensen alleen naar de beat en de aanstekelijke vibe van de nummers en niet meer naar de teksten. Zijn de mensen die dit als normaal kunnen accepteren, het fatsoen kwijtgeraakt? Machogedrag en vrouwen domineren schijnen belangrijk te zijn bij de hedendaagse commerciële rapmuziek. Dat is tegenstrijdig aan de huidige genderbeweging. Het publiek reageert verschillend De een accepteert heel gemakkelijk de vrouwonvriendelijke teksten terwijl de ander zijn afkeer daarover uitspreekt. Zulke teksten en videoclips laten ook het fatsoen niveau van de rappers zien daar die dit heel normaal vinden. Het geeft ook aan dat er mensen in de maatschappij zijn die hier graag naar kijken en dat er vrouwen in de samenleving zijn die hier vrijwillig aan meewerken. Deze mensen zijn individualistisch ingesteld, ze vinden alleen hun eigen denken en handelen belangrijk. Ze houden rekening met niets en niemand, ook niet met kinderen. Een vaak gehoord excuus is dat een clip geen realiteit is. Zelfs als het geen realiteit is, heeft het wel invloed op de samenleving.
We leven in een tijdperk waarin genderongelijkheid steeds luider wordt bekritiseerd. Toch zal seksisme in muziekvideo’s niet verdwijnen zolang er mensen zijn in de samenleving die deze vrouwonvriendelijke teksten toejuichen. Een verbod op erotische clips, lijkt mij ook niet de oplossing, wel een meer uitgebalanceerde programmering. Men zou bijvoorbeeld strenge regels kunnen invoeren over het wel of niet toelaatbare in een clip. De beste oplossing is echter om te werken aan de bewustwording van de zangers, zodat ze begrijpen dat ze met hun teksten de vrouw denigreren en erop aan te dringen om meer vrouwvriendelijke teksten te maken, teksten waarin de vrouw wordt geëerd en gerespecteerd in plaats van gedenigreerd, bijvoorbeeld teksten over succesvolle of moedige vrouwen.
“It’s always been a mystery to me how people can respect themselves when they humiliate other humans. (Mahatma Gandhi)Josta Vaseur
