We hebben eergisteren inderdaad weer de traditionele gebruikelijke herdenking van de 8 Decembermoorden gehad in Suriname. Zoals verwacht was de opzet weer een copy paste van de vorige, dus een rouwzitting eerder. We hebben bij de herdenking nu wel een innovatie nodig en een gefaseerde overdracht aan de komende generatie. De discussies barsten los en er zijn verschillende opvattingen op de radio geponeerd over de herdenking zelf en de Decembermoorden op zich. Er is aangegeven bijvoorbeeld dat het niet nodig is om eventjes een dag erover te praten en morgen tot de orde van de dag over te gaan en niet meer erover te praten. Naar wij weten is het niet zo dat er over de 8 Decembermoorden maar 1 keer in het jaar wordt gesproken. Naar wij weten is er constant na de aanvang van de zaak in en buiten DNA en in en buiten de media besproken over deze moorden. Het is ook in en buiten de politiek besproken en het gehele jaar door. Dus waarom zouden we er op de dag zelf niets over zeggen en stilzwijgen? Er is naar ons oordeel terecht een opmerking gemaakt dat de andere moorden niet worden besproken die in de militaire periode hebben plaatsgehad. Maar deze tekortkoning neemt niet weg dat wij toch over de 8 Decembermoorden praten. De Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede moet iets nadrukkelijker ook aandacht besteden aan de andere moorden die in deze periode hebben plaatsgehad en niet uitsluitend aan de 8 Decembermoorden. De beperkte benadering zou iets begrijpelijker bij de Stichting 8 December 1982. Er zijn ook liquidaties geweest van andere personen, waaronder politie, militairen en burgers in de militaire periode. Iets moet ook over deze moorden worden gezegd. Zo is de militair Wilfred Hawker ook doodgeschoten na een mislukte coup in maart 1982. Het overlijden van een van de militairen die aan het stuur zaten zelf, Roy Horb, die in gevangenschap zichzelf zou hebben opgehangen aan het koord van een onderbroek is niet onderzocht. De liquidatie van de politiefunctionaris Herman Gooding, die bezig zou zijn een drugszaak te onderzoeken, is nog niet onderzocht. We noemen ook de liquidatie van professor Baal Oemrawsingh. Tijdens het plegen van de coup in 1982 is de militair luitenant van Aalst en sergeant majoor Comvalius en een politieman (de 23-jarige Mohamed Ramdjan Soeltan). Ook onder de burgerbevolking vielen er doden zoals Joseph Bachus (Guyanese werknemer die werkte bij de juwelier Oemrawsingh) en naar verluidt een andere Guyanees waarvan de naam onbekend is. Aan de nabestaanden moet door de Staat een gebaar worden gemaakt.
Door burgers wordt ook gezegd dat 8 december niet moet worden herdacht omdat de nabestaanden dan alles weer meemaken, wonden gaan weer open. Maar dat argument gaat niet op omdat nabestaanden vaak en soms hun hele leven lang niet los zullen kunnen komen aan de herinnering van de laatste moeilijke uren van hun familieleden die martelingen hebben ondergaan, doodsangsten hebben doorstaan en heel brutaal zijn afgemaakt, achter elkaar. Het rouwen houdt op een bepaald moment op, maar de herinnering aan de slachtoffers zal nooit ophouden, ongeacht of je nu een georganiseerde herdenking hebt jaarlijks of niet. We zijn het niet mee eens dat de herdenking van 8 december 1982 een individuele zaak van de familie is. Het zijn weliswaar families die hun familieleden hebben verloren, maar de gehele samenleving is geschokt en in een staat van angst geleefd vanaf dat moment. De samenleving heeft ook medeburgers verloren en de samenleving heeft het recht om collectief deze burgers die zijn omgekomen te herdenken. Alleen kan men die groep groter maken. Alhoewel de slachtoffers die tijdens de binnenlandse oorlog zijn gevallen ook belangrijk zijn moeten die op een ander moment herdacht worden. Er moeten in het jaar 2 herdenkingen zijn: die van de georganiseerde liquidaties door de militairen waaronder die van 8 december en die kan op 8 december zelf. Deze liquidaties hadden niets te maken met een oorlog. En dan de herdenking van de mensen die tijdens de binnenlandse oorlog het leven hebben gelaten.
Rond 8 december wanneer er ook in de media wordt gesproken, wordt door de man van de straat ook gezegd dat de mensen niet onschuldig waren en dat ze met iets bezig waren. Deze ‘narrative’ die de laatste jaren door de vorige regering steeds in het geheugen van de mensen van de eigen partij (het lager kader zonder glo) ingepompt. Wij hebben aangeven dat al zouden de mensen bezig zijn met iets, de mannen waren al gevangen genomen en weerloos. Waarom was het nodig om hun te martelen? Waarom was het nodig om weerloze mensen die al in de gevangenis zaten, eruit te halen en kapot te schieten? De cultuur van geweld is gevestigd door de militairen toen ze de coup pleegden. Toen hadden ze behoren te weten dat er doden zouden kunnen vallen en die zijn gevallen. Ze hadden ook moeten weten dat een coup gepaard gaat met tegencoups en een roep naar democratie ergens in de toekomst. De cultuur van geweld is door de militairen gevestigd en daarnaar moet men dan handelen. Burgers hebben in de media ook opgeroepen om de zaak af te sluiten, want het houdt de ontwikkeling van het land tegen. Deze stelling klopt niet, omdat het veronderstelt dat het doodzwijgen van de moorden, zal leiden tot eenheid in de politiek, maar dat zal er alleen zijn bij een een-partij-staat. En dat willen wij niet. We zullen tot in de einde der tijde de namen herhalen van de mannen die voor de terugkeer van de democratie hun leven op het spel hebben gezet en dat ook uiteindelijke verloren: John Baboeram (36; advocaat), Bram Behr (31; journalist), Cyrill Daal (46; vakbondsleider), Kenneth Gonçalves (42; advocaat), Eddy Hoost (48; advocaat), André Kamperveen (58; eigenaar ABC Radio en vicepresident van de Fifa), Gerard Leckie (39; psycholoog en decaan), Sugrim Oemrawsingh (42; wis- en natuurkundige), Lesley Rahman (28, journalist), Surendre Rambocus (29; luitenant), Harold Riedewald (49; advocaat), Jiwansingh Sheombar (25; militair), Jozef Slagveer (42; journalist en directeur nieuwsagentschap), Robby Sohansingh (37; ondernemer) en Frank Wijngaarde (43; journalist).
