Wee de bedrijfsmanager die in tijden van zwaar weer geen nieuwe wegen tracht te ontdekken , doch verzuchtend het bijltje erbij neerlegt. Neen, zegt de kloekmoedige volksleider, dat gedrag kan ik mij geenszins permitteren. Ik kan mijn mensen niet de duisternis in sturen door te zeggen, dat ik het ook niet meer zie zitten. Immers, nationale leiders zijn op hun manier ook steeds weer de planner, de regisseur, de inspirator en de innovator. Als bewindspersoon kun je onmogelijk alles tegelijk zijn. Maar vanuit het oogpunt van zelfkennis moet je als hoge gezagsdrager alleszins beseffen waar je goed in bent, zodat jij jouw verschillende rollen goed met elkaar in verband kunt plaatsen. In de leerboeken en in de collegezalen wordt steeds weer erop gewezen dat zowel de bedrijfs- als de publieke manager zijn personeel moet kunnen inspireren door niet slechts inhoudelijke kennis van zaken te hebben, maar dat zij beiden ondernemend zijn. Jawel, in mijn optiek als regeringsleider komt ondernemerschap niet alleen voor in het bedrijfsleven, maar ook in de publieke sector is dat zo, zegt de man aan de top. Het is dan ook niet zonder reden, dat principes van ondernemingsmanagement in belangrijke mate ook gelden voor overheidsorganisaties. Dus: ook ik als volksleider moet ondernemend zijn, wat ook geldt voor mijn team. Mensen doen niet wat de regeringsleider of manager zeggen, maar wat zij doen. Zo denkt ik als gedreven politicus, als regeringsleider. Ben je eerlijk bezig, dan verhoog je daardoor de tolerantie van de burgers. Ik onthoud mij daarom van nepotisme, van het ‘regelen’ en bevoordelen van mijn geliefden, mijn familie- en zakenrelaties. Als integer persoon doe ik niet mee aan al dat ‘geregel’ van wie da nook.
Goed beschouwd moeten politieke ambten in ons land Suriname opnieuw worden uitgevonden, zegt onze bevlogen topper. Want er is in de loop van zoveel jaren zoveel misgegaan in politiek opzicht dat reeds daardoor deze ambten flink hebben ingeboet aan status en aan inhoudelijke betekenis. Critici onder ons hebben alleszins gelijk, wanneer zij erop wijzen dat onze democratie als gevolg van fundamentele, maar ook als gevolg van ondoordachte veranderingen aan aderverkalking is gaan lijden. Voorheen waren bewindspersonen rechtstreeks verantwoording verschuldigd aan het parlement, waardoor niemand achter de brede schouders van een president op kritieke momenten een veilig heenkomen zocht. De minister-president was de eerste onder gelijken en kon zich evenmin onttrekken aan zijn individele politieke aansprakelijkheid. De constructie die naderhand werd bedacht is er stellig de oorzaak van wat in politiek Suriname in de loop der jaren zo is misgegaan . Hoe begeesterd je als president van het land ook zijn mag, het valt bijzonder moeilijk prestatiedoorbraken op ministerieel niveau te forceren, omdat je als toppoliticus aangewezen bent op de voordrachten die vanuit de samenwerkingsparners jou als formateur komen aangewaaid. En de kwaliteiten van de voorgedragen personen zijn dikwijls beneden het niveau dat het hoge ambt aan vereisten vergt. Uiteindelijk mag je toch ervan uitgaan dat het in het politieke ambt gaat om steeds wisselende problemen die opgelost moeten worden en waarvoor een beroep gedaan moet kunnen worden op aanwezige kennis van hoog niveau waaruit afwisselend andere kenniselementen benut moeten worden voor goed openbaar bestuur? En als kabinetsformateur ben je vaak beperkt in jouw beslissingsvrijheid als gevolg van de afhankelijkheid van anderen. Steeds weer wordt de nadelige werking van ons kiesstelsel benadrukt, verzucht de hoogste man van het land. Dat zeg niet alleen ik als huidige regeringshoofd, maar ook mijn ambtsvoorgangers hebben zich aldus uitgelaten. Wat ons probleem evenwel is, is dat de vreugde van de verkiezingszege zulk een lange nawerking schijnt te hebben, dat verder met geen woord meer gerept wordt over de wijziging van de kiesregeling.
Komt tijd, komt raad, zeggen wij dan. Plaats daarbovenop het gegeven dat door de opkomst van de marron-partijen en de machtsdrang bij de marrons het zetelaantal voor het achterland niet prijsgegeven zal worden. Neen, dat zal onder geen beding geschieden. Het betreft immers onze mensen als etnische groep, zegt de bezielde marron, en laat ons dat ruiterlijk toegeven: voor het merendeel zijn onze politieke partijen op etnische leest geschoeid. Oranje, geel , groen, rood, straks misschien ook blauw of grijs, het betreft in alle gevallen het trouwhartig vasthouden aan het etnische beginsel. Als regeringsman geloof ik in de actieve corruptiebestrijding. De instrumenten daartoe zijn aanwezig. Er komt nu ook een anti-corruptie aanklaageenheid. Maar ik hecht veel meer waarde aan de passieve corruptiebestrijding. Daarvoor bewandel ik de weg van het voorbeeldgedrag van mij en van mijn team. Ik herhaal geen kreten van al mijn voorgangers, want ik ben graag authentiek en origineel. Mijn recente misslagen zal ik corrigeren. Het blijft als president van een land als Suriname maar schipperen tussen verschillende identiteiten, tussen verschillende stromen en stromingen , waarbij verbindend leiderschap zo essentieel is. Als president speel ik daarom met open kaarten . Het volk zal over mij oordelen. Want dat de Surinaamse samenleving steeds bewuster en steeds kritischer wordt, is mij thans overduidelijk. Een samenleving waarvan de leden nauwelijks meer geloof hechten aan de mooiste beloften van machthebbers.
Stanley Westerborg
Organisatieanalist
