Het heeft er alle schijn van, uit wat Eblein Frangie gesteld heeft in de media, dat toekomstige inkomsten van Iamgold als onderpand gegeven of aangeboden zijn aan lokale banken ter verkrijging van leningen. Het betreft hier leningen dus, die de commerciële banken zouden moeten verstrekken aan of de overheid/staat, of de Centrale Bank van Suriname. Maar, zegt Xaviera Jessurun van de Next Generation Movement Suriname, dat is erger dan double pledging – wat al verkeerd zou zijn – maar lijkt erg veel op zelfs triple pledging. Maar wat houdt dat in?
Double/triple pledging
“Stel, je hebt een inkomen van SRD 2000 per maand. Je sluit een lening bij schuldeiser 1 met een aflossing van SRD 1.000, omdat je kunt aantonen dat je een inkomen van SRD 2000 hebt en dus in staat bent die lening af te lossen. Vervolgens ga je naar een tweede schuldeiser, en neemt weer een lening waarbij er een aflossing is van SRD 1.500 met als basis hetzelfde inkomen van SRD 2.000. Aan die tweede schuldeiser verzuim je te vermelden dat je reeds een schuld van SRD 1.000 hebt. Je krijgt die tweede lening. Maar wanneer je beide aflost, heb je geen cent over. Erger nog, je bent SRD 500 in het rood. Nu maakt men dat nog veel erger, door nog eens SRD 1.000 toe te zeggen aan een derde schuldeiser, wat betekent dat je elke maand een tekort van –SRD 1500 zult hebben. In eerste instantie was dat inkomen van royalty’s van onder andere Iamgold bestemd voor het aflossen van de schuld bij de Centrale Bank, vervolgens maak je daar nog een schuld op bij de internationale organisatie Oppenheimer, en nu probeer je nog eens een schuld te maken over diezelfde tegoeden bij de lokale banken, en dat kan dus gewoon niet! Voor zover ik de berichten begrijp, is dat precies wat er aan het gebeuren is, alleen: het gaat om enorme bedragen, en de constructies zijn best complex. Zolang we geen betrouwbare rapportage hebben van inkomsten, uitgaven, leningen en dergelijke, is het gissen, maar koosjer kan dit natuurlijk nooit zijn. Feit is wel dat er onrechtmatige handelingen zijn gepleegd in deze, en dat er veel meer aan de schuldenzijde zit dan aan de inkomstenzijde, en dat moet een enorme zorg zijn voor de gehele Surinaamse samenleving.”
Uit het lijvig dossier dat de procureur-generaal heeft overgelegd aan de DNA blijkt dat de royalty’s van Iamgold voor de volgende 15 jaren ter zekerheidstelling zijn overgedragen aan de Centrale Bank. Vervolgens heeft minister Hoefdraad deze royalty’s, waarover hij niet meer mocht beschikken, omdat deze nu de Centrale Bank toebehoren, wederom ter zekerheidstelling afgegeven aan Opperheimer voor de lening voor de energierekening van de Afobakkadam. Hoefdraad deed hierbij uitdrukkelijk de toezegging dat deze lening binnen 90 dagen ingelopen zou worden, hetgeen niet het geval is geweest en nu moet de Staat enorme rentebedragen ophoesten.
Lenen voor consumptieve besteding
Volgens Xaviera mag je inderdaad toekomstige inkomsten bezwaren (schulden maken), zolang dat op een evenwichtige en verantwoorde wijze gebeurt. “Gezond kan het nooit zijn, want je staatsbegroting is gebaseerd op je jaarlijkse inkomsten. Als je nu al de toekomstige inkomsten in de consumptieve sfeer aanwendt in plaats van in de productieve sector, dan kom je geheid in problemen in de toekomst. Dat is de kritiek die economen hebben op het gevoerde beleid. Als je het aan aardappelen en uien uitgeeft, dan hebben we straks geen inkomsten om noodzakelijke jaarlijkse uitgaven te dekken, en dat is heel ernstig. Daarnaast krijg je dan leningen om eerdere leningen en nog meer consumptieve zaken te bekostigen, met alle gevolgen van dien. Als jij dit zou doen in je bedrijf of huishouden wordt je op een gegeven moment failliet verklaard. Je zou eigenlijk kunnen stellen dat we failliet zijn. Het zal drastische maatregelen vergen om hier uit te komen als samenleving.”
Checks and balances zoek
Jessurun maakt zich er ook zorgen over dat de gebruikelijke checks and balances, waar normaliter de wetgevende macht het algemeen belang moet behartigen, geheel is komen weg te vallen, omdat niet meer het algemeen belang wordt behartigd, maar alleen partijpolitiek belang en het belang van de uitvoerende macht. “Als het parlement ook maar het minste respect voor zichzelf heeft, het hoogste orgaan van onze staat, moeten ze voor de in staat van beschuldiging van minister Hoefdraad stemmen zodat de rechterlijke macht zijn werk vrijelijk mag doen, en dat die zelf tot de conclusie mag komen of de minister schuldig dan wel onschuldig is. Wat ook opmerkelijk is, is dat de CBvS een vrijwaringsclausule forceert te bedingen waar duidelijk personen zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten, waardoor tot nu toe het contract over de ‘verdampte’ USD 200 miljoen niet getekend kan worden.” Xaviera Jessurun is voorlopig nog niet klaar met de nogal duistere praktijken die allemaal om antwoorden schreeuwen.
