In De Nationale Assemblee was gisteren het Minamataverdrag aan de orde voor behandeling. De DNA zal de toetreding tot dit verdrag voor Suriname goedkeuren. Het is opvallend hoe door DNA-leden een lans wordt gebroken voor het voortzetten van het kwikgebruik in de kleinschalige mijnbouw. In de hele proces hebben we gemist een discussie om alternatieve middelen van bestaan aan te bieden aan de lokale bevolking. De mannen die aan kwikwinning doen en hun gezinnen zijn voor hun levensonderhoud afhankelijk van de kleinschalige en voor het milieu schadelijke goudwinning. Het is duidelijk dat er duizenden kilo kwik per jaar in onze wateren (rivieren, grondwater) en lucht wordt gedumpt en dat dit kwik ook uiteindelijk terechtkomt in de vissen die de lokale en de stedelijke bevolking consumeren. Er zijn behoorlijke kwikwalmen gemeten midden in de stad en op andere plekken in Paramaribo, waar het kwik door het opbranden in de goudsmeden terecht komt in de lucht die in het stedelijk gebied door nietsvermoedende mensen wordt ingeademd. Het kwik is illegaal en zogenaamd weet niemand wie de zaak importeert en hoe het in het binnenland terecht komt. In de praktijk is het dat de bevoegde autoriteiten niet willen weten wie allemaal betrokken is of men durft de zaak niet te onderzoeken, omdat men bepaalde namen niet wil tegenkomen in het onderzoek. De vraag rijst wat het verdrag allemaal kan bijdragen als de import van kwik illegaal is, maar het toch vrij en blij wordt gebruikt. Zal het verdrag ertoe leiden dat het kwik opeens niet wordt gebruikt? Het blijven de bevoegde autoriteiten die illegaliteit moeten bestrijden, die met de controle belast moeten zijn. Het enige dat nu bijkomt, is dat ook aan de VN-organen moet worden gerapporteerd in welke mate men de bepalingen van het verdrag naleeft. Dat kan een extra druk leggen op de regering om dan wel ernstiger te kijken naar maatregelen. Opvallend is de houding van politici om de belangen van de vervuilers te behartigen en de volledige uitvoering van het verdrag met enkele jaren te verschuiven in de toekomst. Dat doet men geen stemmen te verliezen. Maar het moet gezegd worden dat er geen alternatieve bronnen van inkomsten zijn aangeboden aan de bevolking. In de wereld is het vaker voorgekomen dat men productie die zorgt voor excessen in de samenleving, zoals de productie van cocabladeren of papaver, probeert te verminderen en te elimineren, maar dat men ook voor vervanging zorgt, bijvoorbeeld het verbouwen van andere gewassen. Wat ook gemist is, is het opzetten van een milieuvriendelijke winning van goud. Er zijn regeringsfunctionarissen op persoonlijke titel of als speciale gezanten van de regering bezig geweest om het milieuvriendelijke mijnen van goud te introduceren, maar veel verder dan een interview hier en daar is men niet gekomen. Waarschijnlijk lukt het niet omdat men de plaatselijke bevolking en het traditioneel gezag in deze activiteiten niet betrekt en ‘aan boord’ haalt. Het gebruik van kwik ‘killt’ de hele bevolking van Suriname, aan de andere kant hebben enkele burgers en gezinnen economisch voordeel aan de milieuvervuiling, maar op lange termijn genomen zijn ook deze burgers slachtoffer van het kwikgebruik. De bespreking van het verdrag is overschaduwd door de verdediging van de status quo, en dat is gedaan uit politieke overwegingen; de politiek wil het risico niet nemen om het binnenland te gaan veranderen. Men wil het binnenland niet boos maken, men wil geen duurzame ontwikkeling in het binnenland, men wil zorgen voor ‘brood en spelen’ waarnaar er vraag is. De politici die banden hebben met het binnenland zijn volgers en geen trendsetters, ze hebben dus geen oog voor de lange termijn, maar alleen voor de korte termijn. De politiek heeft de stem van de kleinschalige goudwinner die kwik gebruikt duidelijk verwoord, maar piepklein en onhoorbaar was de stem van de Inheemsen die door de kwikvervuiling met uitsterven worden bedreigd. Het is duidelijk dat de regering geen illusies heeft willen maken met de ratificatie van het Minamataverdrag. Veel zal er niet veranderen op korte en middellange termijn en ergens in de toekomst zien we wel hoe we de zaak zullen aanpakken als de politieke tijd niet zo gevoelig is. De ervaring leert dat de politieke tijd alleen veilig is binnen een tijdspanne van anderhalf jaar na het formeren van de regeercoalitie. Alleen dan is er geen sprake meer van verkiezingstijd. Voor de rest van de periode zijn Surinaamse regeringen op weg naar verkiezingen en wordt alles vertaald naar de stemming van de kiezer. Suriname heeft het beste moment voorbij laten gaan om duidelijke kwikdoelen vast te stellen voor de toekomst, de zaak is te ver naar voren geschoven. Het doel van het verdrag is het beschermen van de menselijke gezondheid en het milieu tegen antropogene uitstoot van kwik en kwikverbindingen. Het verdrag reguleert o.a. het winnen van kwik en de handel daarin, het gebruik van kwik in producten en productieprocessen, maatregelen die getroffen moeten worden ter vermindering van de uitstoot van kwik in de kleinschalige goudmijnbouw, maatregelen voor het verminderen van emissies van productieprocessen, de opslag en het behandelen van afval dat kwik bevat en het beheer van verontreinigde gebieden, financiële en technische ondersteuning bij de implementatie van het verdrag en voorlichting, bewustwording, educatie, onderzoek en monitoring. Elke partij die ambachtelijke en kleinschalige goudwinning en de verwerking heeft op haar grondgebied zal maatregelen nemen ter vermindering en waar mogelijk elimineren van het gebruik van kwik en kwikverbindingen en de uitstoot in het milieu.
