Reactie op het artikel van dhr. Ramadhin
Met belangstelling heb ik kennis genomen van uw ingezonden stuk in Dagblad Suriname dd. 25 mei 2017 over de geschiedenis van of strubbelingen binnen de Pertjajah Luhur, waarbij “dolksteken” door u gebezigd zijn. Laat mij voorop stellen dat het niet mijn gewoonte is te reageren op stukken aangaande deze kwestie, vooral als het gaat om de rol van de heer Raymond Sapoen in de geschiedenis van Pertjajah Luhur/Pendawa Lima. Nochtans waardeer ik uw artikel en daarom wil ik gewoon vrijblijvend zonder enig verwijt aan wie dan ook enkele zaken verduidelijken, zodat de geschiedenis van PL in een juist perspectief kan worden geplaatst en daarmee dus ook het commentaar of analyses daarover.
In de eerste plaats moet elk politiek handelen begrepen en geplaatst worden in het politiek tijdsgewricht. In de jaren 90 waar de eerste splitsing een feit werd, was de inzet o.l.v. de groep Djamin, de toenmalige voorzitter van Pendawa Lima, geen vernieuwing en hervorming. De oorzaak was gelegen in de combinatie dictatoriale allures en neigingen van de heer Paul Somohardjo en financiële malversaties zijnerzijds (kwestie aandelen verkoop en verduistering gelden van de leden ). De aanleiding van de twist had een politiek karakter, waarbij dhr. Paul Somohardjo in de onderhandeling met het Front voor zichzelf de hoogste post opeiste hetgeen een struikelblok vormde voor Front en waarmee tegelijkertijd de deur wordt geopend voor coalitievorming o.l.v. de NDP: de splitsing binnen de Pendawa Lima werd geboren.
Het zou beter zijn dat u uw stelling betrouwbaar en volledig kon maken als u informatie had ingewonnen bij de zgn. “pioniers” van de afsplitsing zoals de nog in leven zijnde heren Nain, Kasto, Ronosemadi, Kromokarijo en anderen. Niet ter wille van de “opvijzeling van hun vergane imago en glorie”, maar gewoon om de juiste toedracht aan te geven en juist ter voorkoming van geschiedvervalsing was het op zijn plaats voornoemde personen voor uw artikel te consulteren.
Wat was overigens de rol van de Raymond Sapoen geweest in die tijd? Hij was gewoon kaderlid van de Pendawa Lima en in de afstudeerfase van de Anton de Kom Universiteit en geenszins in de frontlinie van de afsplitsing. Na zijn studie werd hem gevraagd het onderministerschap van Minov in te vullen en hij aanvaardde die. Kortom als jong kaderlid was hij niet prominent en nauw betrokken bij de groeiende onrust binnen de toenmalige Pendawa Lima, daarvoor had hij het veels te druk met zijn studie. Ten onrechte bedeelt “de geschiedenis” zoals die kennelijk ook door u begrepen wordt, hem de rol van instigator, initiator van de eerste revolte binnen de Pendawa Lima. En daarvan maken velen o.a. uw persoon en zeker Paul Somohardjo misbruik om Raymond Sapoen als zodanig af te schilderen: Sapoen de couppleger.
Waarom eigenlijk? Heel simpel. Omdat hij anno 2017 als enige politicus nog genoemd werd, in het rijtje van de eerder genoemde personen, die weliswaar om hun moverende redenen geen significante politieke rol meer willen of kunnen spelen.
Voorzover u de geschiedenis nog voor de geest kunt halen, weet u ook dat in de afsplitsingsgroep, formeel de Pendawa Lima o.l.v. de hr. Djamin weer een splitsing ontstond, veroorzaakt door het vroegtijdig ontslag van de Plos Minister Waldi Nain door President Wijdenbosch. Dezelfde Waldi Nain die toen door Somohardjo werd beschimpt als de minister van “spek en bonen”. Er ontstonden toen wederom twee kampen binnen de partij. Aangezien verzoening haast onmogelijk was en de verkiezingen van 2000 voor de deur stonden werden er in die moeilijke situatie bestuursverkiezingen geïnitieerd waarbij Raymond Sapoen als een zgn. “compromisvoorzitter” werd vooruitgeschoven ; dat was dus voor het overlijden van dhr. Djamin.
Inderdaad is het zo geweest dat het voor de Pendawa Lima als buitenparlementaire politieke organisatie buitengewoon moeilijk was op te boksen tegen het geweld van de coalitie partij Pertjajah Luhur. Ofschoon in de verkiezingen van 2000 en 2005 relatief meer stemmen behaalde was dat niet voldoende voor een electorale winst.
Door zwaar lobbywerk en op aandrang van de overwegend Javaanse achterban werd aan de vooravond van de verkiezingen van 2010 een verzoeningspoging ingezet ter wille van de “Javaanse politieke eenwording “ als antwoord tegen de capriolen van voornamelijk NPS en VHP, die meenden geen rekening te willen houden met de cruciale rol die de Javaanse achterban kan vervullen. Het reeds geknakte imago van de Pertjajah Luhur kreeg door de toetreding van de Pendawa Lima, D21,NPLO en de PPRS een grote ( etnische ) opleving hetgeen ongetwijfeld resulteerde in electorale winst , waarbij vooral de toegevoegde waarde van dhr. Moestadja en Sapoen in politicis moet worden gememoreerd. Het is deze politieke stap geweest in 2010, die voor de Pertjah Luhur electorale winst van ruim 32.000 stemmen opleverde ten opzichte van 2005 toen de partij goed was voor 17.000 stemmen en in 2000 14.500 stemmen.
Ik verwijs expliciet naar de cijfers omdat ik probeer te begrijpen wat u precies bedoelt met het artikel. Als u daarmee electorale groei bedoelt, beseft u met het bovenstaande hopelijk waaraan dat te danken is geweest. Heer Ramadhin weet u wat dat voor impact geweest zou zijn voor het Nw Front. Uw lotgenoten hebben meer grijze haren bijgekregen na de verkiezingen van 2010. Als opponent met een totaal andere visie wil ik u van dienst zijn bij de interpretatie van cijfers, maar als voorwaarde dat u geen “dolksteken” uitdeelt. Maar misschien dat ik u via een andere insteek uw motieven kan analyseren.
Nu ruim 17 jaren verder na de oprichting van Pertjajah Luhur is er weer onrust en spanning in het huis van Somohardjo. Voor de buitenstaanders die het al echt moeten hebben van eenzijdige gekleurde informatie, Actua Jawa bijvoorbeeld, zijn de beweegredenen van de hervormers/vernieuwers nogal onduidelijk.
Laat het echter duidelijk zijn dat deze beweging staat voor meer transparantie, partij democratie, image building, hedendaagse visie etc. etc. En alles te maken heeft met de groei perspectieven van PL en niets te maken heeft met persoonlijke belangen van Sapoen en Chitan. Trouwens het is te merken aan de trekkers die heel veel langer in de PL zijn, dan Moestadja en Sapoen, die thans de ziel uitmaken van de Hervormings- en Vernieuwings Beweging. Ik zal u niet vermoeien met de door ons op schrift gestelde vernieuwingspunten, die trouwens u kunt bekomen van ons.
Resumerend hr. Ramadhin wil ik andermaal stellen dat met deze korte statements van mij geenszins bedoeld wordt uw pennenvrucht te ondergraven, maar integendeel tot doel hebben de rol van dhr. Raymond Sapoen in een juist perspectief te plaatsen, in elk geval ten behoeve van de lezers.
Ik heb geprobeerd de beweegredenen van de politieke patstelling en de daarbij behorende actoren zowel in 1998 als in 2015 in hoofdlijnen te schetsen en een plaatsje te geven in de werkelijke geschiedenis van de Pendawa Lima c.q. Pertjajah Luhur. Want alleen zoveel mogelijk de juiste informatie en informatiebronnen te raadplegen kunnen wij tot een conclusie komen dat de “geschiedenis zich herhaalt” lijkt mij. Ik stel me zo voor dat u desondanks misschien tot meer zal stuiten, maar nogmaals er zijn nog zoveel andere belangrijke details die u niet zo rauw op podia of in de pers kunt openbaren. En u weet dat in de politiek het juist deze details zijn die de doorslag kunnen geven. We kunnen dat best onder een borreltje doen. Het staat u overigens helemaal vrij met deze reactie te doen wat u zelf goed vindt en te delen met wie u dat ook wenst.
Afranio Lie Fong BSc.
