Er is een relatieve onrust aan het ontstaan in Suriname, een land waar de arbeidsonrust gedurende lange tijd toch wel bewaard kon worden. De VES blijft volhouden dat er onnodige uitgaven door de Staat worden gedaan. Niet alles is in elke geval te begrijpen. We nemen als voorbeeld het stuk aan de Mr. J. Lachmonstraat voor het Essedstadion. De burgerij kan zich niet herinneren dat er iets mis was aan dat gedeelte van de straat. Waarom de straat opeens grondig moest worden uitgegraven, is niet geheel bekend. De onrust die zich als een donkere wolk boven Suriname opstapelt, heeft om te beginnen te maken met de onrust binnen de BvL. Door een voormalig DNA-lid wordt middels een stuk benadrukt wat in zijn visie aan de hand zal zijn wanneer de eisen van de BvLzullen worden ingewilligd. Het DNA-lid refereeert aan de situatie van begin jaren ’90 van de vorige regering, tijdens Venetiaan 1. Deze president kon vanwege de financiele situatie toen niet ingaan op een looneis van de BvL. De financiele situatie was toen al bekend bij de leraren. Eerder stelden we dat de BvL de capaciteit behoort te hebben om met de huidige financiele cijfers aan te tonen dat een ‘waardering’ van de BvL-leden haalbaar is. Deze berekening en uitleg is nog niet gekomen, kennelijk gaan de BvL-leden ervan uit dat bij een looneis het irrelevant is of de werkgever de verhoging kan geven of niet. Het DNA-lid voert ons terug in de tijd toen na 4 maanden staken de regering capituleerde en toegaf aan de eis van de BvL. De regering gaf toen niet alleen een loonsverhoging aan de BvL, maar aan alle landsdienaren. We merkten eerder ook op dat de leraren de capaciteit hebben om aan te tonen hoe een brede salariscorrectie nu haalbaar is of aan te tonen waarom het rechtvaardig en billijk zou zijn om alleen aan de BvL een waardering te geven. Ook deze uitleg is niet gekomen. De landsdienaren hebben al ettelijke jaren geen loonsverhoging gekregen. Het ambtenarenapparaat is log en groot, over het algemeen klantonvriendelijk en improductief, maar ook vatbaar voor corruptie. Feit blijft echter dat de lonen van alle ambtenaren ook behoorlijk is geërodeerd. De koopkrachtdaling is vanwege de ontwaarding van de SRD bij alle loontrekkers, zowel in de publieke als de private sector, het geval. Dat probleem maken ook de BvL-leden mee. Wat duidelijk moet zijn, is in welke mate de totale leden van de bond echt een staking willen of een ander actiemodel willen uitvoeren. Toen de regering in de jaren ’90 toegaf, ‘begon de structurele ellende voor het Surinaamse volk’ zegt het DNA-lid. De totale samenleving ging daardoor ten onder vindt het voormalig DNA-lid. De hyperinflatie sloeg toe, van 1 op 1.80 naar uiteindelijk 1 op 30 en hoger. De regering raakte de kluts totaal kwijt, de minuscule economie werd gegijzeld door enkele kapitaalkrachtigen. Ontwikkelingsgeld, maar ook de valutaveilingen werden toen gebruikt om de zaak weer te stabiliseren. Toen de machtswisseling kwam in 1996 werd de lijn niet voortgezet en werd de fragiele structuur naar stabiliteit kapot geslagen door populistisch uitgevoerde megaprojecten en megacorruptie. Dit stuk wordt niet vermeld in de overigens nuttige bijdrage van het voormalig DNA-lid. De situatie werd weer gestabiliseerd door aanhoudend degelijk financieel beleid van 2000 tot 2010. In 2010 werd het woord stabiliteit tijdens de campagnes verworpen, wat voor zin heeft het om geld te sparen en niet te investeren. In de periode na 1996 werd al door een prominent coalitie lid gesteld dat schulden maken niet het probleem is van de schuldenaar, maar de crediteur die zijn geld moet krijgen. Het financieel monetair beleid van het NF werd ook op de podia afgewezen. De verkwisting was al in 2010 en begin 2011 evident. Het voormalig DNA-lid haalt aan dat de staatskas door de lage prijzen van grondstoffen jaarlijks bijkans USD 700 minder ontvangt. Hij vindt dat een loonronde een fatale slag zou kunnen brengen aan de economie, dat een loonronde gerechtvaardigd zou kunnen zijn, maar dat de timing nu heel slecht is. Wat dat betreft lijkt het DNA-lid gelijk te hebben, waarbij we geen schuldvraag stellen. Terwijl het deze week en eigenlijk deze maand duidelijk zal worden hoe de onrust zich ontwikkelt en wordt beheerst, is in het weekend het recept van de valutaveiling geëvalueerd. De Centrale Bank van Suriname (CBvS) zal via proactief monetair beleid de geldhoeveelheid in de economie dusdanig trachten te managen, opdat de vraag naar vreemde valuta beheersbaar blijft. De Bank heeft dus vertrouwen dat het de teugels strak in handen kan houden. Weer haalt de Bank aan de ‘inmenging van illegale handel’ en ‘een zeer vervuild systeem dat veel chaos, ongemak en in vele opzichten schade aan land en volk toebrengt’. ‘Illegale handel zal wel altijd gedijen onder omstandigheden waarbij de vraag naar deviezen het aanbod overtreft; vooral daar waar de vraag naar deviezen geaccelereerd wordt door het scheppen van een sfeer van onzekerheid en/of door speculatie voor eigen gewin.’ Naar wie verwijst de bank, wie schept de sfeer van onzekerheid en kan de bank tegen deze personen optreden?
