De Sociaal Economische Raad (SER) is gisteren door de president van de Republiek Suriname eindelijk geïnstalleerd. De SER is al lange tijd op de politieke agenda geweest, het wettelijke raamwerk werd pas in 2004 aangenomen. Al vanaf de inwerkingtreding van de grondwet van 1987 werd de SER al genoemd. De SER sinds de wettelijke basis in 2004, maar een periode in functie geweest. De SER is niet bekend als een productieve raadgevende organisatie. Er zijn in zijn eerste periode slechts enkele adviezen van de raad bekend. De raad blonk in zijn eerste periode ook niet uit in transparantie, terwijl dat juist de bedoeling is. Toen de SER wettelijke nog niet was ingesteld, was het verhaal (van het NF) dat de SER alle sociaaleconomische problemen, die niet via normaal regulier overheidsbeleid kon worden opgelost, wel via de SER zou worden opgelost. De SER was een wondermiddel tegen alle sociaaleconomische problemen in het land. Toen de SER werd ingesteld, bleek dat de rol van de SER te verwaarlozen was in het daadwerkelijke realiseren van de sociaaleconomische problemen waarmee de samenleving kampte. De vraag is of het nu anders zal zijn. Wij denken dat de SER op zich geen rol van betekenis te vervullen zal hebben in de huidige sociaaleconomische problematiek, maar geheel overbodig zal zijn rol ook niet zijn zondermeer. De huidige meerwaarde van de SER zou kunnen zijn als het kan leiden tot bijvoorbeeld een tweejarige sociaal akkoord, waarmee onder de gegeven omstandigheden bijvoorbeeld een bevriezing of terugschroeven van lonen en luxe privileges plaatsvindt bij staatsbedrijven. Voor specifieke problemen die te maken hebben met de economie zal de SER wellicht niet met oplossingen kunnen komen. Dat kan alleen wanneer er sprake is van een in de samenleving goed geworteld instituut en dat is de SER niet. De SER is de facto niet ingebed in samenhang met de overheidsadministratie. De SER heeft de ruimte niet gehad om wortel te schieten in de Surinaamse samenleving. De eerste installatie tijdens het NF-regime heeft met veel moeite plaatsgevonden, er waren vooral voordrachtsproblemen. Nu is er een zogenaamde scheiding in de raad van de vakbonden. Een SER moet ruimte krijgen om te rijpen, teneinde een bijdrage met toegevoegde waarde te kunnen vervullen. Voorts moet de SER een traditie nog opbouwen, in principe starten we weer opnieuw met een SER. De bedoeling in 2004 is niet geweest dat we alleen tijdens een ‘economische downturn’ noodzakelijkerwijs een SER installeren, dat is meer gepast bij de ad hoc politiek getinte Tripartiet Overleg. De SER is een technisch orgaan met een breed sociaaleconomisch mandaat. De SER heeft tot taak de regering te adviseren omtrent een goede afstemming van bij het sociaaleconomisch beleid betrokken belangen van overheid en maatschappelijke groepen gericht op economische stabiliteit en sociale rust. Ook moet de SER adviseren omtrent ‘een goede maatschappelijke werkzaamheid’ en een duurzame ontwikkeling van het sociaaleconomisch leven en van daarbij betrokken maatschappelijke groepen gericht op sociale rechtvaardigheid en economische groei. Alhoewel stammende uit 2004, is opvallend dat de SER-taken in lijn zijn met de sustainable development goals 2030 (sdg’s). De SER bestaat uit 13 leden, die door de president worden benoemd, waarvan 5 op voordracht van de regering, 4 van de algemeen erkende representatieve organisaties van ondernemers en 4 van de algemeen erkende representatieve organisaties van werknemers. De SER heeft vaste commissies, waarin ook personen buiten de raad zitting kunnen hebben. Er zijn ten minste 3 vaste commissies belast met werkzaamheden die de economische aspecten van het sociaaleconomisch leven bestrijken en ten minste 3 vaste commissies belast met werkzaamheden die de sociale aspecten van het sociaaleconomisch leven bestrijken.
In de vaste commissies voor sociale aangelegenheden worden ten minste 2 leden door de SER benoemd op voordracht van overkoepelende organisaties van maatschappelijke doelgroepen. Indien daartoe uitgenodigd is de regering bevoegd de door de SER en de commissies te houden vergaderingen bij te wonen en zich daarin door één of meer door hen aan te wijzen personen te doen bijstaan, dan wel zich daarin door één of meer zodanige personen te doen vertegenwoordigen. Zowel de regering als haar vertegenwoordigers hebben het recht om in deze vergaderingen het woord te voeren. De SER is bevoegd tot het opvragen van informatie bij alle overheidsinstellingen, die gehouden zijn de gevraagde informatie te verstrekken. De SER adviseert op schriftelijk verzoek van de regering of DNA en kan de regering uit eigen beweging adviseren over aangelegenheden van sociale en economische aard. Adviezen van de SER uitgebracht op verzoek van de regering hebben het karakter van een algemeen advies, consultatief overleg of een voorstel voor een sociaal akkoord. Adviezen uitgebracht op verzoek van DNA of op eigen initiatief van de Raad hebben uitsluitend het karakter van een algemeen advies. Het onderwerp van een algemeen advies is een algemene beleidsvraag, het onderwerp van consultatief overleg is een specifieke beleidsvraag en het onderwerp van een voorstel voor een sociaal akkoord een algemene of specifieke beleidsvraag betreffende arbeidsvoorwaarden en werkgelegenheid. Adviezen die een algemene of specifieke beleidsvraag omtrent arbeidsvoorwaarden en werkgelegenheid tot onderwerp hebben en tot stand komen met volledige instemming van de ondernemers, de werknemers en de regering, dragen het karakter van een voorstel voor een sociaal akkoord. Een sociaal akkoord is voor deze SER een uitdaging.
