Gisteren is wereldwijd de Internationale Dag van Coƶperaties herdacht. Coƶperaties hebben in de jaren ā40 hun beslag gehad in de Surinaamse wetgeving. Het bestaan van deze productieverenigingen kwam in een stroomversnelling in de militaire periode in de jaren ā80. De militairen legden in het begin zwaar de nadruk op de productie, ook in de districten. Er werden veel coƶperaties opgericht, waarbij kleine producenten met name in de brede agrarische sector zich bundelden en zich weerbaar maakten tegen marktomstandigheden. Coƶperaties worden nog steeds als een middel gezien om werkgelegenheid en welvaart te creĆ«ren middels productie. Het is mondiaal zo relevant dat de ILO er enkele jaren terug regels erover aannam met instructies voor de lidlanden om het coƶperatiewezen te stimuleren. Bij ons zijn enkele vakministeries, zoals LVV, maar ook de Centrale Bank betrokken waar het gaat om kredietcoƶperaties. In nagenoeg alle sectoren kunnen coƶperaties worden opgericht, waar producenten zich bundelen om zich te versterken. Zo is een bundeling ook in de agrarische sector gewenst. Daar zijn er wel belangenverenigingen, maar geen productiecoƶperaties. Het grote probleem is dat de rijstboeren onderling onder andere via politieke lijnen verdeeld zijn. In Wanica, Commewijne, Moengo, Brokopondo, Sipaliwini, Para, Saramacca, Coronie en Nickerie, kunnen coƶperaties ervoor zorgen dat er een enorme productie van allerlei agrarische en ambachtelijke producten tot stand komt. Nieuwe duurzame sectoren kunnen heel goed met coƶperaties tot stand worden gebracht en uitgebreid. De kleine producenten moeten weer in Suriname gaan geloven in coƶperaties. In de jaren ā90 is het geloof in coƶperaties in Suriname zwaar gaan eroderen. Het bewustzijn moet door de overheid weer worden verhoogd. Daarvoor is het van belang dat dcās en districtsraden worden betrokken en dat men alle ressorten aandoet, ook die waarin met een verkiezingsnederlaag heeft geleden in Wanica, Saramacca en Nickerie bijvoorbeeld. De ILO heeft in verband met de voering van deze dag aangegeven dat coƶperaties een middel zijn om gelijkheid te creĆ«ren. Het gaat dan om het brengen van meer balans tussen kleine en grote ondernemers, maar ook tussen mannen en vrouwen. Vrouwen kunnen economisch heel goed empowered worden bijvoorbeeld in het binnenland. In het binnenland zijn de vrouwen manifest aanwezig in de agrarische productie. Er is ook een wens tot verwerking van de agrarische productie. Deze vrouwen, maar ook die in de overige districten moeten gebundeld worden in coƶperaties, waardoor wij beter gaan scoren op de global gender gap index, en waardoor inderdaad de generatiekloof tussen mannen en vrouwen in ons land kleiner wordt. Een heel goed voorbeeld hoe coƶperaties vrouwen kunnen helpen om zich te versterken en economisch zelfstandig te worden, is een voorbeeld uit het welvarende Japan. In Japan zijn er 600 consumentencoƶperaties met een totaal van 27 miljoen leden. Meer dan 80% van deze leden zijn vrouwen. De totale bevolking van Japan staat op 127 miljoen, dus in deze coƶperaties is zowat 20% van de bevolking gebundeld. In de jaren ā60 ontstond er ongerustheid bij de Japanse consumenten over schadelijke stoffen die in verwerkt voedsel werden gebruikt, evenals de misleidende labels op verpakt voedsel, prijsstijgingen en de water- en luchtvervuiling door de productie. Consumenten gingen op zoek naar gezonder en milieuvriendelijk voedsel. In de jaren ā70 begon het aantal coƶperaties dat gezond en milieuvriendelijk voedsel tot aan huis leverde, te groeien. De coƶperaties bevorderden milieuvriendelijke productie aan de ene kant en aan de kant levering tot aan huis. Het besef over zulke coƶperaties bestaat er ook in Suriname, maar er zijn burgers die het idee niet verspreiden, omdat dat zal maken dat de concurrentie zal toenemen. Men verzaakt een taak als functionaris om deze ideeĆ«n te promoten.
De Surinaamse voedselschuur is geen onrealistische droom, maar het bezwaar is wel dat we niet begonnen zijn deze droom te realiseren. Er zijn ideeƫn die willen gaan voor korte termijn uitbuitende oplossingen met import van buitenlanders, waarvan alleen enkele grootondernemers rijk zullen worden. De droom van de voedselschuur van Suriname kan middels een volk gericht programma worden gerealiseerd, waarbij veel bestaande en potentiele klein ondernemers zullen delen in de welvaart. Het kan zorgen voor een verhoging van de levenstandaard van de Surinamer, dwars door alle geografische en bevolkingsgroepen. De potentiele producenten moeten gebundeld worden in coƶperaties met afzetgaranties. Op den duur zullen de coƶperaties zichzelf bedruipen en groter worden. Daarvoor is vereist dat politici bereid zijn om een kans te geven aan de kleine man. Productieplannen moeten niet gericht zijn op de verrijking van enkele politieke vrienden en intimi. Het moet gericht zijn op de kleine ondernemers. De politieke partijen in de regering die middels deze coƶperaties de welvaart brengen naar de samenleving, mogen dan bij de verkiezingen dit gebruiken als wapenfeit. Coƶperaties moeten weer worden gestimuleerd in Suriname.
