Op de 2014 Reporters Without Borders (RWB) World Press Freedom Index staat Suriname weer op een 31ste plaats onder 180 landen. Dat is relatief een goede plaats, hetgeen niet betekent dat er geen issues zijn aangaande de vrijheid van de pers in het land. Zo wordt het nog steeds als een minpunt ervaren als op de staatsradio de persman van de regering mediabedrijven aanvalt en zelfs niet schroomt om het privéleven van overleden familieleden te bespreken of met de bespreking daarmee te dreigen. Deze wegen worden bewandeld wanneer het verstand in de steek laat en hebben in de geschiedenis van de mensheid geleid tot vele oorlogen. De landen worden door RWB onderverdeeld op een kaart in 5 categorieën: ‘goede situatie’, ‘bevredigende situatie’, ‘noemenswaardige problemen’, ‘moeilijke situatie’ en ‘bijzonder ernstige situatie’. Suriname komt in de tweede categorie voor. In de America’s zijn er maar 6 gevallen met zo een hoge notering: USA, Belize, El Salvador, Uruguay, Frans Guyana/Frankrijk en Suriname. Beter doen alleen 3 gebieden het: Canada, Costa Rica en Jamaica. Er is een moeilijke situatie in o.a. Colombia, Venezuela, Mexico, Guatemala en Honduras. De meeste landen in Zuid Amerika hebben ‘noemenswaardige problemen’, waarbij Suriname en Uruguay als soevereine landen uitzonderingen zijn in positieve zin en Colombia en Venezuela in negatieve zin. In één land in de America’s is er een ‘bijzonder ernstige situatie’, namelijk Cuba. Relatief bekeken doet Suriname het niet slecht zowel internationaal als regionaal. Desalniettemin heeft Reporters Without Borders melding gemaakt de laatste jaren van zaken die de persvrijheid en de beleving daarvan onder druk zetten. Een was de aanname van de Amnestiewet, waarmee de staat te kennen zou hebben gegeven dat men niet in staat is de dood van omgekomen journalisten te onderzoeken en schuldigen te berechten. Een andere zaak was de rechtszaak die ex-minister Abrahams zou hebben aangespannen tegen Parbode althans een functionaris van dit blad, hetgeen neer zou kunnen komen op intimidatie van de vrije pers. Suriname is een land dat de grondrechten hoog in zijn vaandel draagt. Op dat stuk moet het steeds beter gaan, per slot van rekening zijn we een vredig land zonder gewapende conflicten, nota bene multi-etnisch en multireligieus. Suriname moet een voorbeeld voor de wereld worden wat betreft verdraagzaamheid en tolerantie en de beleving van de basic human rights. Het Surinaamse volk is door de vreedzame co-existentie en cultureel in staat om het niveau van bijvoorbeeld Costa Rica te bereiken. RWB meldt dat in de regio er twee landen zijn, een gevestigde en een opkomende wereldmacht, die op het stuk van de persvrijheid een slecht voorbeeld geven. Het gaat om de USA (in categorie 2) en Brazilië (in categorie 3). West Europa en de America’s zijn de regio’s met de beste records, met het verschil dat West Europa geen ‘rode probleemlanden’ als Colombia, Venezuela en Mexico heeft. Rood is een groot deel van Oost Europa, Azië en Afrika. Deze regio’s hebben ook de pikzwarte landen in de laagste categorie. In deze regio’s zijn er wel uitzonderingen. De persvrijheid is in de USA achteruit gegaan, terwijl landen als Ecuador, Bolivia en Zuid Afrika vooruitgang hebben geboekt. Finland, Nederland en Noorwegen voeren de lijst van de ‘witte landen’ aan. Turkmenistan, Noord Korea en Eritrea zijn de hekkensluiters. De index van RWB kijkt naar 7 criteria bij het rangschikken van de landen naar onderlinge verhouding. Als eerste kijkt men naar de ernst van de misbruiken/incidenten die plaatsvinden tegenover de vrije pers. Ook wordt gekeken naar de vrijheid om meerdere van elkaar verschillende opinies via een medium te presenteren. De organisatie beoordeelt voorts de onafhankelijkheid van de media, van de politiek, economische structuren, militairen, de politie en de religie. Andere punten zijn het omringend milieu en zelfcensuur (waarvan de Surinaamse media recentelijk zijn ‘beschuldigd’), transparantie (bij de organen die de media ordenen) en de infrastructuur ter beschikking aan de vrije pers. RWB constateert dat in veel democratieën de vrije pers onder druk zijn komen te staan, vanwege een veranderde/bredere interpretatie aan ‘bescherming van de nationale veiligheid’. De inbreuken in de Asia-Pacific regio zijn onveranderd gebleven, maar gestegen in Afrika. Wat de USA niet goed heeft gedaan, is de heksenjacht op personen die informatie uitlekken en klokkenluiders (Bradley Manning en Edward Snowden), hetgeen opgevat wordt als een signaal naar anderen die de honger bij het publiek naar informatie willen stillen. De USA zakte 13 plaatsen naar een 46ste plek. Er zijn ook landen die de ‘war on terrorism’ gebruiken om het de media te molesteren. Er is een noodzaak om te verzekeren dat journalisten hun bronnen geheim kunnen houden. Een ander punt dat RWB maakte, is dat er een trend is van ‘privatisering van het geweld’ tegen de vrije pers. In ons geval zouden we denken aan politieke partijen die steeds meer mikken in Suriname op de vrije pers, maar we denken ook aan georganiseerde criminaliteit. In onze regio worden als grote winnaars aangewezen Panama ( stijging 25 plekken), Dominicaans Republiek (13), Bolivia (16) en Ecuador (25). Populisme en de gevolgen van de economische crisis zetten de EU-landen onder druk in de ranking. RWB constateert dat de America’s niet gemakkelijk los komen van het ‘militaire juk’, ondanks democratische samenlevingen zijn ingesteld en instituten formeel in werking zijn. Geweld en intimidatie vanuit de georganiseerde criminaliteit, paramilitaire groepen en de regering komen nog voor. Suriname is op de 31ste plek. Voorts is te merken dat slechts 6 landen Suriname voor zijn (Jamaica, Costa Rica, Namibië, Kaapverdië, Ghana en Belize), waarvan 3 regionale en 3 Afrikaanse. Landen die opvallend lager gerangschikt staan dan Suriname zijn het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Frankrijk, Trinidad, USA, Japan, Hong Kong en Guyana. Enkele bevriende landen van de regering c.q. de president zitten heel laag zoals Iran (173), Cuba (170), Equatoriaal Guinee (168), India (140) en Venezuela (116). Suriname moet trachten om uit te blinken in de beleving van de grondrechten.
