De foto’s die door de dc zijn verspreid over de situatie in bepaalde restaurants in zijn werkgebied (Paramaribo Zuid-West) zijn schrikwekkend en een eyeopener voor het publiek. De sluiting van de 2 eetzaken moet geen stunt zijn, maar een aanzet om duurzaam beleid te vestigen. Het publiek is in het betreffende gebied gewend om eten bij soortgelijke eetzaken te kopen. Dit eten schijnt goedkoop te zijn en de porties groot. Veel en goedkoop is ook in het Caribisch gebied het devies dat de Chinese klein ondernemers in de voedselbranche gebruiken. De dc was genoodzaakt een paar eetzaken te sluiten. De vraag rijst waarom restauranthouders ertoe overgaan om zo beestachtig onhygiënisch te werk te gaan. We denken dat de uitdrukking ‘maak geen ruzie waar je je eten betrekt’ ergens ook te maken heeft met de situatie. De nieuwe Chinees wordt over het algemeen heel slecht en denigrerend behandeld door de gemiddelde Surinamer. Opvallend is dat vooral in het ressort Paramaribo Zuid-West zelfs tieners Chinese winkeliers en houders van eetzaken heel ruw aanspreken en lawaai maken in de zaken. Tegelijkertijd heeft men lef om bij diezelfde mensen eten te gaan kopen. Daarbij geeft men ruimte aan de getergde mensen om hun gal te spugen op hun eigen manier. Uit wraak kan men ertoe overgaan om een onhygiënische situatie in stand te houden. Zo zou men een kans kunnen maken om de Surinamer terug te pakken. Wat de impact is geweest van de onfatsoenlijke eetzaken op de individuele gezondheid van de klanten is onbekend. Het is in elk geval aan te bevelen aan de Surinaamse klant dat men leert om de buitenlandse klein ondernemers, hoe die ook cultureel van ons verschillen, met een stuk decency te behandelen. Dat vermindert in elk geval de kans dat men een afkeer krijgt aan de Surinamer en het restaurant gebruikt om wraak te nemen. Overigens is naast de klant ook de Surinaamse ambtenaar een aanleiding om af te reageren op de klant. Inspectiediensten zouden in Suriname in de positie zijn om dit soort zaken een kans te geven – terecht of onterecht – in ruil voor een tegenprestatie of een gunst. Wanneer de kleinondernemers regelmatig worden afgeperst, zou men het ook kunnen afreageren op de andere Surinamers. Wat zeker opmerkelijk is in Suriname, is dat de overheid relatief gemakkelijk ertoe overgaat om vergunningen voor het verkopen van eten af te geven. Men let niet zwaar op skills en vaardigheden gericht op het naleven van standaarden wat betreft de gezondheid en voedselveiligheid. Het accent ligt nu op de gezondheid van de werkers in het restaurant. Er zijn geen cursussen die men eerst moet volgen voordat men in aanmerking komt voor een vergunning. In principe moet het zo zijn dat men in het bezit is van een certificaat voor voedselveiligheid, voordat men formeel bevoegd moet zijn om een aanvraag in te dienen. De aanvraag moet dus als onvolledig worden aangemerkt zolang men het certificaat niet kan overleggen. De autoriteit, bevoegd voor het uitgeven van de vergunning c.q. het instituut belast met het verzorgen van de voedselveiligheidstraining (met een toets), moet een bepaalde standaard hanteren. Werkers in het restaurant moeten ook een voedselveiligheidstraining ondergaan of in het uiterste geval moet er altijd een persoon met zo een certificaat in de keukenruimte aanwezig zijn om toezicht te houden op de processen. Deze ondernemers moeten doordrongen zijn van de Surinaamse standaarden en gewoonten en zogenaamde ‘trefu’s’ als het gaat om voedselbereiding. Zo is het onmogelijk dat honden en katten in de keuken rondlopen. Vanuit de overheid moeten duidelijke richtlijnen worden uitgevaardigd, waaraan elke eetzaak moet voldoen inclusief de keukens. De inrichting van de keukens moet min of meer duidelijk zijn omschreven, evenals de faciliteiten die erin aanwezig moeten zijn en de processen die nodig zijn om de voedselveiligheid te garanderen. De vergunning moet refereren aan deze regelgeving, die duidelijk moet zijn voor de vergunninghouder en aan hem moet worden overhandigd eventueel in de taal die hij het meest machtig is.
Het punt van controle is van cruciaal belang. Suriname telt een aantal eethuizen en dit is explosief toegenomen met de zogenaamde Chinese invasie. De Surinaamse regering moet een duidelijk beeld hebben van het aantal eethuizen in de verschillende gebieden van de dc’s. Onderzoek is niet gedaan naar de frequentie waarmee deze eetzaken door inspecteurs, die letten op de voedselveiligheid, worden aangedaan. In elk geval is het noodzakelijk dat elke eetzaak door de controleurs van de gezondheidsdiensten wordt aangedaan. Als het even kan, moeten er meerdere inspecties volgen. Zeker bij risicozaken moet de inspectie regelmatiger en moet men overgaan tot het treffen van maatregelen inclusief sluiting. Van belang is ook dat de inspectiediensten over de nodige integriteit beschikken, hetgeen een groot probleem kan blijken te zijn. Wat wij in Suriname missen, is de activiteit vanuit de consumentenorganisaties. Af en toe wordt wel wat gezegd, maar er is geen duurzaam beleid op het stuk van voedselveiligheid. In samenwerking met de regering kan bijvoorbeeld een keurmerk worden geïntroduceerd, dat afgestemd is op de capaciteit van de kleine en middelgrote ondernemers. Het keurmerk moeten de restaurants verdienen en zou een garantie voor de voedselveiligheid moeten zijn. De klant zou gemakkelijk moeten kunnen achterhalen of de zaak beschikt over het keurmerk of dat niet meer doet. Een suggestie is ook dat de restauranthouders hun keukens openstellen voor de cliënten, althans dat de cliënt over het algemeen inzage krijgt in de keuken bijvoorbeeld met een glazen wand. Geconcludeerd kan worden dat het schokkend is hoe het gesteld is in bepaalde eetzaken in het dichtbevolkte Paramaribo Zuid-West, waar er een traditie is om eten te halen. De schuld moet worden gezocht bij zowel de ondernemers als bij de overheid die standaarden moet vastleggen en deze moet afdwingen. Op dit stuk moet de overheid nog veel gaan ordenen en toezien. In de tussentijd is het aan de burger gelegen hoe om te gaan met deze eetzaken. De dc heeft de zaken gesloten, maar geen algemene instructies gegeven aan het publiek.
