Het lijkt iets van de tijden weleer, maar bij sommige stammen gebeurt het nog steeds, initiatierituelen. Bijvoorbeeld bij de Inheemsen waar door middel van de mierproef de persoon bedekt wordt met bijtgrage mieren of de haarproef, waarbij de haren uit het hoofd worden getrokken. Hierbij mag de aan de test onderworpen tiener geen kik geven. Het uiten van pijn zou namelijk een teken van onvolwassenheid zijn.
Ook binnen de Marrongemeenschap kent men nog initiatierituelen. En dat is het onderwerp van het toneelstuk Miioo Mi (Saramaccaans voor ‘mijn lief kind’) dat op 11 oktober in première gaat. Schrijver en regisseur is de bekende Tolin Alexander (42), die voor het stuk met een aantal jongeren uit de stad samenwerkt. ‘Het stuk is onderdeel van een tweeluik, waarvan het eerste deel in première ging tijdens Carifesta. Ik doe dit soort projecten om jongeren door middel van theater te ‘empoweren’. We zijn al drie jaar bezig. In het eerste jaar was het thema Zelfvertrouwen, in het tweede jaar Talent en nu, in het derde jaar, is het thema Excelleren. Vandaar dat de jongeren dit jaar ook actief hebben deelgenomen aan het ontwikkelen van het stuk. Ze hebben bijvoorbeeld zelf onderzoek gedaan naar de initiatie bij Marrons.’
Voor dat onderzoek zijn de jongeren afgereisd naar het dorp Asidonhopo, waar ze diverse gesprekken hebben gehad met kinderen die in de pre-initiatiefase zaten, maar ook met de ouderen in het dorp en de kapitein. ‘Het is een leuke manier voor stadsjongeren om kennis te maken met de Marroncultuur’, aldus Alexander.
Abigail Biswana (19) is een van de actrices die meeging naar het Marrondorp. ‘Het was echt een geweldige ervaring. We kwamen in contact met jonge meisjes van 12 jaar. Ze hadden al een koyo ontvangen, maar nog geen pangi.’
Onderdeel van de initiatie bij de Marrons is dat de meisjes een pangi krijgen en de jongens een kamisa. Als voorbereiding krijgen de meisjes ook een koyo.
‘De koyo is een touw dat om het middel gebonden wordt. Het is dan de bedoeling dat de eerste geliefde van zo een meisje het touw doorknipt, een rituele verwijzing naar de ontmaagding.’
Tijdens hun verblijf in het dorp bezoeken de jongeren ook de Tapawatradam. Over deze dam doet een verhaal de ronde over een meisje dat er overleden is. Getuigen van de gebeurtenis zouden nooit hebben bekend het gezien te hebben of aanwezig te zijn geweest en daarom zou er een vloek op ze rusten. Aangezien eerlijkheid ook onderwezen wordt in de initiatieleer is de gebeurtenis het uitgangspunt geworden voor het theaterstuk, dat mede mogelijk is gemaakt door subsidies van onder andere de Nederlandse ambassade. De première van het theaterstuk is onderdeel van de feestelijkheden rond de Dag der Marrons.
