Nationale verzoeningsconferentie verschoven naar 9 december
Sandew Hira, broer van advocaat John Baboeram, één van de vermoorde mannen op 8 december 1982, is het niet eens met de zienswijze van bisschop Karel Choennie, wanneer die stelt dat het houden van de nationale conferentie over dialoog, verzoening, waarheidsvinding en gerechtigheid op de vooravond van de 35e herdenking van de 8 decembermoorden aan gebrek aan respect getuigt voor de slachtoffers van 8 december 1982 en hun nabestaanden. “Het argument dat zij zich gekwetst voelen, is een argument dat moreel volstrekt niet acceptabel is. Als je zegt: ‘Ik voel met je mee’. Dan ben je gekwetst, omdat iemand met je meevoelt? Wat voor mensen zijn dat? Dat is toch volstrekt immoreel! Als je een conferentie of event organiseert over politiek geweld en gevoelige dingen die zich hebben voorgedaan, dan doe je dat op de momenten waarop de gevoelige dingen hebben plaatsgevonden. Je kunt 8 december niet herdenken op 16 januari”, zei Hira, pseudoniem van Dew Baboeram, dinsdag op een persconferentie van het Comité en de Commissie Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld. Het comité en de commissie hebben besloten om de nationale conferentie van 6 december te verschuiven naar 9 december. Volgens Hira is hij recent nog een gestart met het benaderen van andere nabestaanden van de 8 decembermoorden om ook hun verhaal te vertellen op de nationale conferentie.
Politiek geweld niet oplosbaar via rechtszaal
Hira benadrukt dat verzoening en dialoog niets te maken hebben met het 8 decemberstrafproces, waar 6 verdachten afzonderlijk 20 jaar gevangenisstraf riskeren. “Ook als er geen rechtszaak zou zijn, is dialoog een methode om een probleem op te lossen van politiek geweld”, stelt hij. Volgens de econoom, auteur en historicus is politiek geweld, geweld dat toegepast wordt als gevolg van politieke conflicten, terwijl bij crimineel geweld een individu geweld toepast op een andere bij criminele activiteiten als diefstal, moord etc. “Crimineel geweld los je via de rechtszaal op. Politiek geweld is niet oplosbaar via de rechtszaal. Zelfs Elgin erkent dat in zijn requisitoir”, aldus Hira. Het ligt volgens hem echter niet bij het comité om te oordelen over de strafmaat.
Nederland moet schade binnenlandse oorlog herstellen
Het comité heeft op 2 november ook een gesprek gehad op de Nederlandse ambassade met zaakgelastigde Kees Rade en eerste ambassadesecretaris Maurice Pourchez. Volgens Jeroe is de ambassade geïnformeerd over de historie, doelstellingen, activiteiten en toekomstplannen van het comité. Gebleken is dat de ambassade heel goed op de hoogte is van het werk van het comité. “Dat geeft aan dat ook buiten Suriname aandacht is voor het werk van het comité. Wij zijn ook diep ingegaan op de bewijzen dat Nederland ook betrokken was bij de financiering van de binnenlandse oorlog middels een steun aan het Jungle Commando”, stelde Jeroe. Volgens de comitévoorzitter moet Nederland de verantwoordelijkheid nemen en meewerken aan herstel van de schade. De zaakgelastigde heeft gevraagd de punten op schrift op te sturen, waarna ook een schriftelijke reactie zal volgen. Voor nu is ook een samenwerking aangegaan met de stichting Comité Nederlandse Ereschulden K.U.K.B. in Nederland, onder leiding van Jeffry Pondaag. Pondaag heeft eerder met succes processen tegen Nederland gevoerd over Indonesië. Aanstaande zaterdag voert Hira persoonlijk een gesprek in Nederland met het K.U.K.B.
Fysieke markeringen bij Fort Zeelandia en Monument gevallen burgers en gesneuvelde militairen
Op 8 december organiseren het comité en de commissie weer een loop van Fort Zeelandia naar het Monument van de gevallen burgers en de gesneuvelde militairen. De bedoeling van deze gedenkwandeling is om een pad van verzoening te leggen tussen het Fort Zeelandia en het monument van de binnenlandse oorlog. Voor de gedenkwandeling zullen er volgens Jeroe onthullingen worden gedaan van fysieke markeringen die worden aangebracht bij beide monumenten. De start is om 16.00 uur bij het monument van de gevallen burgers en de gesneuvelde militairen. Gelijk na de onthullingen van de fysieke markeringen, zullen kransen worden gelegd. Precies om 16.45 uur start de gedenkwandeling langs het pad van verzoening naar het Fort Zeelandia waar ook de fysieke markeringen zullen worden onthuld. Hierna zullen kransen worden gelegd bij Bastion Veere en het monument van gevallen militairen in het Fort Zeelandia. De dag wordt afgesloten met een kranslegging bij het nationaal monument van de mensenrechten aan de Dr. Sophie Redmondstraat. “Hiermee willen wij een verbinding maken tussen alle gebeurtenissen, vormen van politiek geweld en schending van mensenrechten in Suriname”, aldus Jeroe.
Staatshoofd biedt excuses aan na aanname ‘wet erkenning slachtoffers politiek geweld’
Hoewel eerder was aangegeven dat de president namens de staat zijn excuses op de nationale conferentie zou aanbieden, zal dat nu niet meer gebeuren. Volgens Hira is na een gesprek met president Desi Bouterse en DNA-voorzitter Simons uitgelegd dat deze maand de procedure voor de behandeling van de ‘wet erkenning slachtoffers politiek geweld’ zal worden opgestart. Pas als de wet is aangenomen, waarin is opgenomen dat de president excuses gaat aanbieden, dan zal daarna de excuses volgen. De behandeling en aanname van deze wet is mogelijk in januari of februari 2018. Hira benadrukt dat gelijk na de aanname en afkondiging van de wet een moment zal worden gekozen waar het staatshoofd zijn excuses zal aanbieden.
‘Stem geven aan de stemlozen’
Het thema van de nationale conferentie is: ‘Stem geven aan de stemlozen’. De conferentie wordt van 9.00 uur tot 16.00 uur gehouden in de Congreshal. Naast toespraken van prominenten, waaronder de ministers van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken, raadsadviseur Henk Herrenberg, DNA-voorzitter Jennifer Geerlings-Simons en commissieleden, is het de bedoeling dat ook slachtoffers, nabestaanden en daders van politiek geweld hun verhalen vertellen. De analyse van de ervaringen zal gebeuren door traumadeskundige Henk Amstelveen en Stanley Henkeman, directeur van het Institute for Justice and Reconciliation (IJR) uit Zuid-Afrika. De bedoeling is dat Henkeman de Surinaamse ervaringen in internationaal perspectief plaatst. Volgens Jeroe wordt gehoopt dat de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) de eerder gedane toezegging inlost door ook aanwezig te zijn.
FR
