Als auteur van twee thesissen betreffende belaging ben ik zelf in aanraking gekomen met belaging. Het rare van deze gebeurtenis is dat ik afgestudeerd ben in het onderwerp belaging en desondanks kon ik in het begin niet constateren dat ik belaagd werd. Middels het schrijven van dit artikel wil ik kenbaar maken dat voor het besef dat men belaagd wordt een zekere mate van bekendheid vereist is. Ik wil de lezer informeren over het fenomeen belaging en aangeven welke stappen ondernomen kunnen worden als men belaagd wordt. In mijn eigen ervaring noem ik geen namen ter bescherming van de privacy van de persoon in kwestie.
Het begon allemaal toen ik op vakantie was. Mijn vakantie begon goed en eindigde heel bizar. Er hadden zich problemen voorgedaan en op gegeven moment kwam ik in aanraking met mijn belager. In het begin leek alles normaal tot ik besefte dat ik mij in een heel gevaarlijke situatie bevond. Het begon met een avondje stappen en leuke dingen doen. Voor mij was dit heel normaal en ik zag er geen punt in tot dat kenbaar werd gemaakt dat er seksuele aangetrokkenheid kwam bijkijken. Ik zei meteen dat ik nimmer geintresseerd was in enige intimiteit met de persoon. Ik wees hem dus af. En toen begon de belaging. Het begon met het willen weten met wie ik sociaal contact had via Whatsapp, Facebook en Instagram. Op het moment dat ik de persoon voorhield dat ik zelf bepaal met wie ik sociaal contact onderhield, werd het erger. Hij voelde zich sterk afgeremd. Nadat ik een opmerking maakte over een goed uitziende vriend, ging die over tot fysiek geweld. Tot dat moment had ik nog niet door dat ik met een mogelijke belager te maken had. Ik vond de wijze waarop met mij werd omgegaan niet prettig en ik begon afstand te nemen en ik vermeed hem. Ik deed daarbij precies wat ik zelf wilde, omdat ik vond dat ik niemand verantwoording verschuldigd was. Op gegeven moment werd ik telefonisch geterroriseerd en gekleineerd met allerlei scheldwoorden en reageerde er wel op maar koos tenslotte ervoor om hem te negeren. Toen begon het stelselmatig gedeelte door steeds te bellen om te weten waar ik mij bevond en in wiens gezelschap ik was. Op die bewuste dag drong het tot mij door dat ik geterroriseerd werd door een obsessieve belager. Ik kreeg bij elk telefoontje last van hartkloppingen en het angstaanjagend gevoel dat ik ervaarde kan ik niet met woorden omschrijven. Het is een gevoel van machteloosheid, paniekerigheid en extreme angst. Nadat ik definitief geconstateerd had dat ik met een belager te maken had, kon ik alle aanwijzingen plaatsen en begon ik hulp te zoeken van mensen in mijn directe omgeving. Ik vreesde voor mijn leven en wilde uit de benarde situatie komen. Na een aantal dagen werd het tijd om huiswaarts te keren en op die manier maakte ik een einde aan de belaging. Als ik ooit nog in aanraking kom met mijn belager, blijft een vraagteken en daar kijk ik absoluut niet naar uit! Belaging is immers niet te voorspellen en je weet nooit wat de volgende aktie van de belager gaat zijn.
In de Surinaamse samenleving komt belaging redelijk vaak voor. Tijdens mijn onderzoek voor het schrijven van mijn afstudeerthesis heb ik heel snel mogen concluderen dat een groot deel van de samenleving niet eens weet wat belaging is. Belaging is het verschijnsel dat iemand een andere persoon, vaak op grond van amoureuze en/of seksuele motieven, tot wanhoop brengt door deze persoon stelselmatig en obsessief te achtervolgen en lastig te vallen. Het stelselmatig of herhaaldelijk lastigvallen van iemand komt in de verschillende definities steeds terug. De belager wil het leven van het slachtoffer controleren en beïnvloeden. Om zijn doel te bereiken, dringt hij op hinderlijke wijze binnen in het persoonlijk leven van het slachtoffer. Sommige belagers willen een verbroken relatie herstellen. Verder zijn wraak, meningsverschillen over betaling van alimentatie en zeggenschap over kinderen redenen om iemand bij herhaling lastig te vallen. Als gevolg van de gedragingen wordt het slachtoffer belemmerd in zijn dagelijkse leven. Belaging is een sociaal-maatschappelijk probleem dat juridisch-technisch moeilijk grijpbaar is. De handelingen zijn er in ernstige gevallen op gericht om het slachtoffer het leven onmogelijk te maken.
Hieronder staan enige kenmerken van belaging
– De belager is geobsedeerd door het slachtoffer. Dat leidt ertoe dat hij hetslachtoffer voortdurend probeert te controleren en te isoleren. Tevens probeert hij macht over deze persoon te behouden of te krijgen, zodat hij het leven van het slachtoffer verstoren kan. Het gedrag is gericht op één bepaalde persoon die de aandacht niet wil.
– Hij terroriseert zowel het slachtoffer als anderen die met haar te maken hebben met als gevolg dat slachtoffers soms hun contacten met familie en vrienden verbreken of dat het contact met hen wordt verbroken. De slachtoffers kunnen hierdoor in een sociaal en psychisch isolement terecht komen.
– Het patroon van herhaalde gedragingen vormt een permanente bedreiging en beheerst het leven van het slachtoffer en haar naasten. De gedragingen zijn vervelend en bedreigend. Tevens veroorzaken zij onrust en vrees.
Ter illustratie volgen enige voorbeelden van dergelijke gedragingen: het laten bezorgen van bloemen en geschenken, het schrijven van brieven, telefonisch lastigvallen, diefstal en vernieling van eigendommen, posten bij het huis of de werkplek en op straat achtervolgen. Moderne vormen zijn cyberstalking waaronder het versturen van e-mails valt en het verzenden van ongewilde sms-berichten. De meeste belagers vertonen een aantal van bovenstaande gedragingen. De gevolgen zijn vaak heel groot. In ernstige gevallen wordt normaal functioneren in de maatschappij zelfs onmogelijk.
Aan belaging gaat meestal een relatie vooraf. Of dit nu een one-night stand of een huwelijk is. Echter hoeft het niet altijd zo te zijn dat er een relatie aan vooraf gegaan is. Een vriendschap of totale onbekendheid volstaat ook. Het verbreken van een relatie of meedelen geen prijs op verdere contact te stellen, zet belaging in werking. Het verschil tussen belaging en andere vormen van terreur is de dreiging die er van uit gaat. Belaging is al bedreigend als de belager zijn slachtoffer niet wil laten gaan na het beëindigen van een relatie. Een belager heeft meestal tot doel de relatie te herstellen, dat dit niet op zo een logische manier gebeurd heeft een belager in het begin niet door. Wanneer hij merkt dat het niet gaat lukken moet de ex-partner het ontgelden. Deze acties zijn wel bewust gericht op het aanbrengen van leed. Soms eindigt dit zelfs in moord of pogingen daartoe onder het motto: ´´ Ik jou niet, dan een ander jou ook niet”.
Typen belagers en hun kenmerken
Er bestaat geen prototype van ‘de belager’. Binnen de literatuur bestaan er dan ook
verschillende indelingen van typen belagers.
– Ten eerste zijn er de psychopathische belagers, daarbij gaat het vaak om mannen die
lijden aan een persoonlijkheidsstoornis. Er is iets misgegaan in de ontwikkeling van het
karakter en dat heeft deze stoornis veroorzaakt. Kenmerkend voor dit type is dat hij zich
bewust is van zijn hinderlijke gedrag en dat het slachtoffer vaak de ex-partner is.
Bovendien was het gedrag van de belager tijdens de relatie onberekenbaar en soms zelfs
gewelddadig.
– Ten tweede zijn er de psychotische belagers, die in tegenstelling tot de
psychopathische, lijden aan een geestesstoornis, zoals bijvoorbeeld schizofrenie of
paranoia. Zij zijn zich niet bewust van hun gedrag. Dit type beeldt zich in dat iemand in
de omgeving, zoals de buurvrouw of de huisarts, zijn partner is. Tot de laatste categorie behoren ook de zogeheten erotomane belagers. Hierbij gaat het vaak om vrouwen, die ten onrechte denken dat hun slachtoffer verliefd op hen is. Belaging door de ex-partner komt over het algemeen het meest voor. De afgewezen persoon kan dan niet accepteren dat de relatie voorbij is. Hij probeert wanhopig om de ander aan zich te binden. Als het niet lukt om de relatie te herstellen, menen sommige belagers dat de ex-partner hiervoor gestraft moet worden. Zij zullen er alles aan doen om te voorkomen dat hun slachtoffer een nieuwe relatie kan aangaan.
De motieven voor belagen bestrijken een breed terrein, t.w:
– Erotische motieven
– Het verlangen om contact met en controle over iemand te hebben
– Een obsessieve dwang
– Jaloezie en woede
De oorsprong van deze motieven ligt in een werkelijke of vermeende relatie tussen de belager en diens slachtoffer. De belager kan zich sterk tot het slachtoffer aangetrokken voelen of deze intens haten. Soms is het zo dat de belager niet alleen zijn oorspronkelijke slachtoffer lastigvalt, maar ook andere personen van wie hij meent dat deze zijn oorspronkelijke slachtoffer steunen.
De gevolgen van belaging kunnen uiteenlopend zijn. Zo heeft het een grote invloed op het psychologische en sociale functioneren van slachtoffers. De meeste slachtoffers kunnen hun werk niet goed meer uitvoeren en vermijden bepaalde activiteiten en plaatsen. Het kan voorkomen dat zij ook nog hun vrienden en kennissen verliezen waardoor zij in een sociaal isolement belanden. Ook hun baan kunnen ze kwijt raken door angst, spanningen en vrees. Alle slachtoffers van belaging worden hyperalert, constant staan alle zintuigen op scherp om in de gaten te houden of ze veilig zijn. Dit resulteert in zenuwachtigheid, beven, paniek aanvallen, hyperventileren en overdreven reacties. Door dit hyperactieve alert zijn vinden zij geen rust om te slapen. Nachtmerries en telefoontjes van hun stalker zijn niet uitgesloten. Ze kunnen ook lijden aan het Post Traumatic Stress Disorder (PTSD). Deze stoornis wordt veroorzaakt door een overweldigende aanslag op de geest en emoties, waarbij slachtoffers ervaren dat ze geen controle over de situatie hebben. Belaging maakt een ernstige inbreuk op het leven van het slachtoffer, waarbij het slachtoffer zich machteloos voelt.` Belaging is niet te voorspellen en dat maakt het moeilijker voor het slachtoffer, omdat hij of zij nooit weet wanneer en wat de volgende actie van de belager zal zijn. De gevolgen van belaging zijn niet limitatief opgesomd (wordt vervolgd).
Soesma Herman LLM
