Terwijl de samenleving spreekt over de kracht van familiebanden, groeit in stilte een groep senioren die het zonder structurele steun van kinderen of naaste familieleden moet stellen. Deze thuiswonende ouderen, vaak nog zelfstandig maar kwetsbaar, ervaren dagelijks de gevolgen van een ontbrekend vangnet. Voor velen betekent het ontbreken van familieondersteuning dat praktische zaken – boodschappen, medische afspraken, of simpelweg gezelschap – een bron van stress worden.
Sociaal isolement heeft een negatief effect op de gezondheid van ouderen. Eenzaamheid vergroot het risico op depressie, terwijl het ontbreken van structurele zorg de kans op ziekenhuisopnames verhoogt. Het gaat hier niet alleen om medische zorg, maar ook om het dagelijkse gevoel van veiligheid en waardigheid.
Een schrijnend gevolg van dit isolement is het risico dat ouderen in eenzaamheid overlijden, en in sommige gevallen pas na dagen worden ontdekt. Dit vertraagde moment van ontdekking heeft niet alleen praktische gevolgen voor nabestaanden en instanties, maar raakt ook aan de waardigheid van de overledene. Een menswaardige uitvaart komt in het gedrang wanneer er geen directe familie of netwerk aanwezig is om de laatste zorg en eer te organiseren.
Toch zijn er lichtpunten. Indien bekend worden waar mogelijk burgerinitiatieven ondernomen die voorzien in praktische hulp en sociaal contact.voor behoeftige ouderen. Deze vormen van informele zorg tonen dat solidariteit niet altijd uit de familiekring hoeft te komen. Om deze stille crisis structureel aan te pakken, zijn gerichte beleidsmaatregelen nodig.
De centrale overheid waaronder het ministerie van Sociale Zaken & Volkshuisvesting en districtsbesturen kunnen via wijkteams verantwoordelijk voor huisbezoeken bijdragen aan de proactieve signalering van behoeftigen voor ouderenzorg. Informele zorgnetwerken verdienen – bijvoorbeeld via subsidies en coördinatie – structurele ondersteuning.
Bestaande wetgeving moet zodanig worden aangepast of nieuwe wetgeving moet worden geformuleerd, goedgekeurd en gepubliceerd zodat ouderen toegang hebben tot mantelzorg inclusief dagbesteding, huishoudelijke hulp en psychosociale begeleiding. Tot slot is een overheidsbesluit voor een menswaardige uitvaartverzorging bij sociaal isolement essentieel – zodat niemand ongezien verdwijnt.
De situatie van thuiswonende senioren zonder familieondersteuning vraagt om meer dan tijdelijke oplossingen. Het is een maatschappelijke uitdaging die raakt aan de kern van solidariteit en zorg. Want in elk huis waarin een oudere alleen woont, schuilt een verhaal dat gehoord moet worden – voordat het te laat is.