Het grensgeschil tussen Suriname en Frans-Guyana over de Marowijne- en Lawa-rivier laait opnieuw op nu inheemse en tribale gemeenschappen hun zorgen uiten over het nieuwe ontwerpwetsvoorstel dat de grensbepaling moet formaliseren.
Het dispuut vindt zijn oorsprong in de 19e eeuw, toen Frankrijk en Nederland verschillende interpretaties gaven aan de bron van de Lawarivier—een verschil dat tot vandaag nooit volledig werd opgelost. Waar Nederland destijds de Tapanahoni als hoofdrivier beschouwde, wees Frankrijk de Litani aan. Die uiteenlopende posities vormen nog steeds de basis van het grensconflict.
De betrokken gemeenschappen langs de rivieren stellen dat het huidige voorstel onvoldoende rekening houdt met hun historisch verworven rechten. Zij gebruiken de rivieren al generaties lang als levensader voor visvangst, handel, culturele verplaatsing en toegang tot voorouderlijke gebieden. Volgens hen dreigt de ontwerpwet hun mobiliteit en bestaanszekerheid ernstig te beperken. Daarom vragen zij om opschorting van de behandeling totdat er grondig overleg heeft plaatsgevonden.
Volgens internationale verdragen — waaronder het VN-Verdrag inzake Inheemse Volken, het Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens en uitspraken van het Inter-Amerikaans Hof — moeten staten Inheemse en tribale volken volledig betrekken bij beslissingen die hun leefgebied raken, inclusief grensafbakening.
Een diplomatiek expert benadrukt dat elke grensregeling zonder instemming van lokale gemeenschappen juridisch kwetsbaar is: “Zonder ‘free, prior and informed consent’ creëer je een nieuw conflict bovenop een oud dispuut. Dit vraagt om dialoog, niet haastwerk.”