Bij de onafhankelijkheid van Suriname op 25 november 1975 werd in een speciaal verdrag vastgelegd wie Nederlander bleef en wie automatisch de Surinaamse nationaliteit kreeg. Dat verdrag heet de Toescheidingsovereenkomst inzake nationaliteiten tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Suriname van 25 november 1975.
Op 25 november 1975 werd in Suriname ook de Wet op de Nationaliteit en het ingezetenschap (WNI) afgekondigd als basis voor het huidige Surinaams Nationaliteitsrecht.
De Toescheidingsovereenkomst die bedoeld was als een duidelijke regeling, veranderde voor velen in een juridisch vraagstuk.
De hoofdregel van de Toescheidingsovereenkomst van 1975 leek simpel. Degenen die in Suriname woonden en waren geboren, werden Surinamers. Degenen die in Nederland woonden of voor de onafhankelijkheid naar Nederland verhuisden, mochten Nederlanders blijven.
In praktijk bleek het onderscheid veel minder duidelijk. Veel mensen wisten niet dat hun nationaliteit automatisch veranderde. Anderen dachten dat zij beide nationaliteiten bezaten, terwijl dit juridisch niet mogelijk was.
Voor duizenden mensen betekende dit dat zij onbedoeld hun Nederlandse nationaliteit verloren. Velen ontdekten dit pas jaren later, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een paspoort, pensioen of verblijfsdocument. Deze onzekerheid leidde tot juridische procedures, familieproblemen en onbegrip over rechten. De Nederlandse overheid erkende later dat de regeling in sommige gevallen onrechtvaardig uitpakte. Daarom werd naderhand de zogenaamde optieprocedure ingevoerd. Daarmee konden oud-Nederlanders onder voorwaarden hun Nederlanderschap herstellen. Niet iedereen kwam hiervoor in aanmerking en iedere aanvraag werd afzonderlijk beoordeeld.
Praktisch werkt de regeling in 2025 nog steeds door. Sommige personen die door de Toescheidingsovereenkomst hun Nederlanderschap verloren, worden door hun binding met Nederland geconfronteerd met problemen rondom verblijfsrecht en gezinshereniging. Voor hen bestaan via juridische weg optie procedures en individuele routes om Nederlands burgerschap terug te krijgen. maar die zijn zeer bureaucratisch.