Suriname wordt internationaal geprezen om zijn uitgestrekte regenwouden. Intussen groeit de druk van goudwinning, commerciële houtkap en infrastructuurprojecten. In de meeste gevallen zonder voorafgaande raadpleging van inheemse- en marrongemeenschappen. De gevolgen zijn zowel ecologisch als sociaal. Rivieren en kreken worden vergiftigd met kwik, gebieden worden ontbost en traditionele leefwijzen dreigen verloren te gaan.
Voor bewoners is het niet theoretisch. “Dezelfde rivier die ons leven gaf, is ons nu langzaam aan het doden”, zegt Ikine Apalakali-Timpico, een bewoner uit een Wayana gebied in Suriname. De impact van illegale en kleinschalige goudwinning op visserij en gezondheid is verwoestend. Haar woorden illustreren hoe dicht milieuvernietiging en menselijke nood verweven zijn.
Politieke en economische keuzes verergeren het probleem. Concessies en investeringen worden gemaakt zonder dat landrechten van inheemsen en marrons volledig erkend of gerespecteerd worden. Dit marginaliseert gemeenschappen en drijft ze vaak in de illegale mijnbouw. Critici spreken van een beleid dat natuur en cultuur verkoopt voor korte termijn inkomsten.
Op mondiaal niveau bood de recente VN Klimaattop COP30 in Brazilië weinig geruststelling voor de gemeenschappen die rekenden op snelle bescherming van het regenwoud en hun leefgewoonten. De slotverklaringen leverden stappen op voor adaptatiefonds en samenwerking. Er ontbreekt echter een dwingend pad naar het halt toe roepen van ontbossing en fossiele exploitatie. Voor Suriname en zijn hoeders van het regenwoud betekent dit een onzekere toekomst.