Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Arbeid, André Misiekaba, heeft een indringend beeld geschetst van de financiële realiteit binnen de Surinaamse gezondheidszorg. Zijn toelichting maakt duidelijk dat de sector al jaren worstelt met opgebouwde schulden, uitgestelde betalingen en een gebrekkige financiële structuur die nu zichtbaar aan alle kanten kraakt.
Schuldenberg
Misiekaba legde tegenover de pers uit dat Suriname miljoenen achterstallige betalingen heeft openstaan bij verschillende klinieken in Colombia. Deze schulden zijn niet recent ontstaan, maar het gevolg van jarenlang achterstallig beleid en financieel uitstelgedrag. De gevolgen laten zich inmiddels voelen.
“Sommige van die klinieken hebben aangegeven dat zij geen diensten meer verlenen totdat de schulden zijn ingelopen”, stelde de minister. Hij verwees naar een recent en urgent schrijven van de directeur van het Staatsziekenfonds, waarin de totale omvang van de verplichtingen helder werd uiteengezet. De situatie is volgens Misiekaba verre van eenvoudig.
BGVS
De minister verwees ook naar de situatie bij de BGVS (Bedrijf Geneesmiddelen Voorziening Suriname), de instelling die een cruciale rol speelt in de medicijnvoorziening. Het beeld daar is al even zorgwekkend. BGVS moet op korte termijn 107 miljoen SRD voldoen aan buitenlandse schuldeisers, bedragen die jarenlang zijn blijven liggen. De realiteit is dat buitenlandse leveranciers weigeren verder medicijnen te leveren zolang eerdere facturen niet worden betaald. Hierdoor dreigt de volledige keten vast te lopen.
Daarbovenop kampen ziekenhuizen zelf met grote betalingsachterstanden aan BGVS voor medicamenten die reeds zijn afgenomen. Het gevolg is een vicieuze cirkel: BGVS kan niet betalen, ziekenhuizen kunnen niet betalen en buitenlandse leveranciers draaien de kraan dicht.
Tariefstructuur en verspilling
Ziekenhuizen geven op hun beurt aan dat het huidige ligtarief niet is aangepast aan de economische realiteit en dat zij met het bestaande systeem niet kostendekkend kunnen werken. Misiekaba erkent dat dit probleem speelt, maar hij benadrukte dat het simpelweg verhogen van tarieven geen structurele oplossing is. “In de sector is ook verspilling. Laten we eerlijk zijn”, merkte hij op, verwijzend naar inefficiënties die jarenlang zijn genegeerd. Het gaat volgens hem om een breed pakket aan hervormingen dat nodig is om het systeem gezond te maken, niet slechts om enkele financiële aanpassingen.
Economisch kader
De minister plaatste de huidige crisis in de context van de nationale financiële situatie. Suriname krijgt vanaf 2026 iets meer ruimte in de begroting vanwege internationale herschikkingen van schulden. “Wij kunnen op deze manier niet voortzudderen”, verklaarde hij.
Hij benadrukte dat de gezondheidszorg kwetsbaar is zolang fundamentele schulden niet worden afbetaald en instellingen blijven draaien op noodgrepen. Misiekaba wees ook op interne inconsistenties zoals instellingen waar dure dienstwagens worden gereden terwijl de basisfacturen onbetaald blijven.
Misiekaba bevestigde dat er regelmatig overleg plaatsvindt met president Jennifer Simons over de situatie in de zorgsector. Tijdens het meest recente overleg is gekeken naar mogelijke verlichting voor de sector. Hij verwacht dat de president tijdens de beantwoording van de Algemene Politieke Beschouwingen verdere aankondigingen zal doen over maatregelen die gericht zijn op stabilisering en herstel.