Steeds vaker vragen gezinnen in Suriname de samenleving om hulp via donatieacties wanneer een familielid voor medische behandeling naar het buitenland moet. Deze trend, zichtbaar op social media en in lokale media, wijst op een structureel probleem: de bestaande staatsvoorzieningen zijn niet toereikend om alle kosten te dekken. Minister André Misiekaba van Volksgezondheid, Welzijn en Arbeid gaf tegenover Dagblad Suriname een uitgebreide toelichting op de bestaande mogelijkheden en beperkingen binnen dit traject.
Aanvraag via de Geneeskundige Commissie
Wanneer een patiënt in Suriname niet kan worden geholpen, start het proces met een officiële aanvraag via de behandelend specialist. Deze dient de aanvraag in bij de Geneeskundige Commissie van het ministerie van Volksgezondheid. De commissie beoordeelt elk dossier zorgvuldig aan de hand van de voorwaarden die zijn vastgelegd in een officiële missive. Belangrijke criteria zijn onder meer:
de medische noodzaak en levensbedreigende aard van de aandoening;
de afwezigheid van een adequate behandeling in Suriname;
en een redelijke kans op genezing of verbetering van de gezondheidstoestand.
Rol van het SZF bij goedkeuring
Wanneer de Geneeskundige Commissie de aanvraag goedkeurt, treedt het Staatsziekenfonds (SZF) faciliterend op. Het SZF vraagt offertes op bij buitenlandse ziekenhuizen waarmee Suriname afspraken heeft, voornamelijk in Colombia. Deze instellingen zijn geselecteerd op basis van hun specialisatie en eerdere samenwerking. In overleg met het ministerie wordt vervolgens bepaald waar de patiënt zal worden behandeld.
Transport en medische stabilisatie
Indien de patiënt niet stabiel genoeg is om direct te reizen, wordt eerst geprobeerd om hem of haar in Suriname te stabiliseren. Pas daarna volgt de organisatie van vervoer — via regulier of, indien noodzakelijk, spoedtransport. De kosten van medische begeleiding tijdens transport kunnen aanzienlijk zijn, zeker bij acute gevallen waarbij een gespecialiseerd team moet meereizen.
Financiële afhandeling en betalingsproblemen
Hoewel de staat het grootste deel van de medische kosten draagt, blijven gezinnen verantwoordelijk voor de bijkomende kosten, zoals reis- en verblijfskosten van begeleiders. Door de aanhoudende achterstanden in overheidsbetalingen vragen veel buitenlandse ziekenhuizen om vooruitbetaling. In die gevallen schieten families zelf de bedragen voor, vaak via leningen of inzamelingsacties.
Pas wanneer het ministerie de middelen heeft overgemaakt aan het SZF, kan dit fonds de gemaakte kosten aan de betrokken families terugbetalen. Dat proces kan echter maanden duren, waardoor de financiële druk op gezinnen fors toeneemt.
Speciale regelingen en uitzonderingen
Voor bepaalde behandelingen bestaan aparte voorzieningen. Zo worden knie- en heupprotheses voor patiënten jonger dan zeventig jaar ook vergoed via de regeling van Armulov. Dit biedt extra steun aan personen die niet via de reguliere ziektekostenverzekering in aanmerking zouden komen.
Noodzaak tot herziening van beleid
Volgens gezondheidsexperts en maatschappelijke organisaties is het systeem dringend toe aan herziening. De beperkte staatsmiddelen, trage administratieve procedures en de afhankelijkheid van buitenlandse ziekenhuizen maken het traject zwaar, zowel emotioneel als financieel.
Minister André Misiekaba erkent dat verbetering nodig is, maar benadrukt dat de overheid binnen haar mogelijkheden probeert te helpen: “We kunnen niet elk individueel geval volledig dekken, maar doen ons best om levensbedreigende situaties op een humane manier te behandelen.”
Veel gezinnen hopen intussen dat er in de toekomst meer transparantie en snellere financiële afhandeling komt, zodat patiënten in nood niet langer afhankelijk zijn van publieke donatiecampagnes om levensreddende zorg te krijgen.