Terwijl de wereldwijde energie-industrie steeds complexer wordt, heeft Suriname een opmerkelijk succes geboekt. Staatsolie heeft met het Franse TotalEnergies een historisch partnerschap gesloten dat het land tot een nieuwe speler op de wereldenergiemarkt maakt. Staatsolie wist een uitzonderlijk gunstig contract af te dwingen voor het zogenoemde GranMorgu-project. Dit offshore-project, gelegen in Blok 58, zal naar verwachting miljarden dollars aan inkomsten opleveren. Suriname ontvangt 70 procent van de totale opbrengsten, bestaande uit een royalty van 6,25 procent, 36 procent winstbelasting en een 20 procent deelneming via een ontwikkelingsbanklening van 1,6 miljard USD.
Moeizaam
De onderhandelingen waren moeizaam. Volgens Staatsolie-directeur Annand Jagesar stond de samenwerking met TotalEnergies âop scherpâ. âTotal was niet aardig in het begin, en wij ook nietâ, vertelde hij tijdens de 5e Energy, Oil & Gas Summit in Paramaribo. âMaar uiteindelijk begrepen we elkaar. Dit project behoort tot de beste en eerlijkste deals in de wereld.â
De overeenkomst betekent een strategische doorbraak voor een klein land dat al decennialang probeert te ontsnappen aan de âresource curse’, de vloek van grondstof rijkdom zonder brede welvaart. Waar bauxiet en goud hun beloften nooit waarmaakten, moet olie dat nu wel doen.
Fonds
De regering-Simons heeft aangekondigd dat een aanzienlijk deel van de olie-inkomsten zal vloeien naar een soeverein fonds, naar het voorbeeld van Noorwegen. Dit fonds moet toekomstige generaties beschermen tegen grillige olieprijzen en corruptie. De opbrengsten zouden worden geĂŻnvesteerd in onderwijs, gezondheidszorg, klimaatbestendige infrastructuur en economische diversificatie.
Toch zijn er ook waarschuwingen, schrijft The Grist. Suriname heeft een beladen verleden met wanbeheer en corruptie. Onder eerdere regeringen werden inkomsten uit goud en bauxiet niet altijd transparant beheerd. âWe hebben het vaker gezienâ, zegt econoom John Goedschalk, beleidsadviseur op het gebied van klimaatfinanciering. âDe uitdaging is niet om geld te verdienen, maar om het goed te besteden.â
Toekomst
Internationaal kreeg Suriname lof voor zijn onderhandelingspositie. Waar buurland Guyana genoegen nam met een lagere opbrengst per vat, wist Paramaribo dankzij Staatsolieâs expertise een harder standpunt in te nemen. Analisten noemen het een voorbeeld van âslimme kleinschaligheidâ een kleine speler die door kennis en assertiviteit de regels van het spel herschrijft.
Het succes van GranMorgu zal bepalen of Suriname uitgroeit tot een model voor eerlijke grondstofexploitatie of opnieuw verstrikt raakt in politieke strijd. Staatsolie directeur Jagesar zelf blijft optimistisch. âAls we dit goed doenâ, zei hij, âdan kan olie onze springplank worden naar een duurzame toekomst, niet ons eindstation.â
(Foto: Staatsolie-directeur Annand Jagesar (rechts) en de CEO van TotalEnergies, Patrick Pouyanné)