De onderhuidse spanningen binnen de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) beginnen steeds zichtbaarder te worden. Waar partijvoorzitter Chan Santokhi pleit voor een wijziging naar âHernieuwde Partijâ met een nieuwe naam en richting, waarschuwt ondervoorzitter Asis Gajadien dat het probleem niet in de naam ligt, maar in de ziel van de organisatie. âDe VHP heeft geen nieuwe naam nodig, maar echte hervormingâ, verklaarde hij stellig.
Een partij van groei Ă©n breuklijnen
De VHP heeft sinds haar oprichting in 1949 een lange weg afgelegd; van etnisch-georiënteerde belangenpartij tot brede politieke beweging. Onder leiding van Santokhi kende de partij een ongekende groei: via de zogenoemde bromtji djari-strategie en de orange movement werd de VHP een nationale kracht, die in 2020 zelfs de regeringsmacht heroverde. Die groei had echter een prijs.
De partij trok nieuwe groepen aan; van jonge professionals en vrouwen tot etnisch diverse kiezers en lokale machtsblokken; elk met eigen verwachtingen, belangen en visies. Deze diversiteit werd aanvankelijk gevierd als bewijs van vernieuwing, maar vormt nu de bron van toenemende interne wrijving.
Het debat over identiteit en richting
De recente uitspraak van Santokhi om de partij te hernoemen naar de âHernieuwde Partijâ moet symbool staan voor een nieuw tijdperk. Volgens hem is een grondige herpositionering noodzakelijk om aansluiting te behouden bij een veranderende samenleving. âWe moeten sterke instituten bouwen, sterke besturen, sterke organen. Dat is de enige manier om duurzaam te blijven groeienâ, verklaarde hij eerder op radio ABC. Maar binnen de partij klinkt verzet.
Gajadien benadrukt dat vernieuwing niet draait om symbolen, maar om het herstel van geloofwaardigheid en interne democratie. âAls we onze rol als brede volksbeweging willen behouden, moeten we stoppen met façadepolitiek. Vernieuwing begint met eerlijk leiderschap en de moed om fouten te erkennen.â
Les uit de wereldpolitiek
Wat zich binnen de VHP afspeelt, is niet uniek. Wereldwijd worstelen traditionele partijen na electorale tegenslagen met identiteit en leiderschap. De Britse Labour Party hervond zich pas na jaren van interne strijd tussen de oude vakbondskoepel en de jonge progressieven. In India transformeerde de Congress Party zichzelf te laat en verloor haar historische greep op de kiezer.
Ook Latijns-Amerikaanse partijen zoals de Venezolaanse AD (AcciĂłn DemocrĂĄtica) of de Braziliaanse PSDB (Partido da Social Democracia Brasileira) implodeerden toen vernieuwing niet verder kwam dan slogans. De parallel is onmiskenbaar: wanneer een partij haar ideologische fundament verliest en leiderschap wordt vervangen door persoonlijkheidscultus, verzwakt haar morele anker.
De uitdaging voor Santokhi
Santokhiâs uitdaging is tweeledig. Enerzijds moet hij de partij verenigen rond een toekomstvisie die geloofwaardig is buiten de schaduw van zijn presidentschap. Anderzijds moet hij intern de ruimte bieden voor kritische stemmen zonder dat dit uitmondt in verdeeldheid.
De komende maanden zullen bepalen of de VHP zich weet te herpakken of verder afglijdt richting een machtsstrijd tussen oude en nieuwe garde. De geschiedenis leert dat partijen die de roep om hervorming negeren, zelden lang standhouden.