Inleiding
De Grondwet speelt een centrale rol in het borgen van onze democratische waarden, zoals vrijheid en gelijkheid. Het legt de bevoegdheden en taken van de drie machten vast:
- Wetgevende macht: Zij maakt de wetten.
- Uitvoerende macht: Zij voert de wetten uit.
- Rechtssprekende macht: Zij beoordeelt of wetten correct worden toegepast.
De Grondwet stelt duidelijke grenzen aan de macht van elk van deze organen om ervoor te zorgen dat geen enkele instantie te veel invloed kan uitoefenen.
Dit omvat ook de politieke vrijheid van burgers, zoals stemrecht vanaf 18 jaar en de mogelijkheid om politieke partijen op te richten.
Met de wijziging van de kiesregeling door de NDP waarbij er een verbod kwam op het vormen van pre-electorale combinaties werd een stap gezet richting minder democratie, wat past binnen de cultuur van die partij. De VHP heeft met de macht die ze had deze situatie bestendigd, wat duidelijk maakt dat de VHP geen democratische partij is.
Er zijn drie hoofdgroepen van democratische stelsels.
- Een parlementair stelsel
In een parlementair stelsel vinden verkiezingen plaats voor een parlement. Op grond van de uitslag van de verkiezingen moet een regering worden gevormd. Daarvoor is een meerderheid van de zetels in het parlement nodig.Nederland is een voorbeeld van een parlementair stelsel. - Een presidentieel stelsel
De scheiding tussen wetgevende en uitvoerende macht vertaalt zich in sommige landen in aparte verkiezingen voor beide machten. Zo wordt in de Verenigde Staten niet alleen het parlement, maar ook de president door de bevolking gekozen. De president heeft dan een eigen machtsbasis, hij heeft mandaat van de kiezer. De regering heeft voor belangrijke politieke besluiten een meerderheid nodig in het parlement. De regering moet dus wel samenwerken met het parlement. Artikel 2 van de Amerikaanse Grondwet zegt dat de uitvoerende macht bij de president ligt. - Een semi-presidentieel stelsel
Een semi-presidentieel stelsel is een mengvorm van beide bovengenoemde stelsels. De uitvoerende macht bestaat dan niet alleen uit een door de bevolking gekozen president, maar omvat ook een minister-president, wiens regering afhankelijk is van een meerderheid in het parlement. Een voorbeeld van een semi-presidentieel stelsel is Frankrijk.
Wat zegt onze Grondwet
De president is niet de regering. Volgens onze Grondwet, artikel 116, bestaat de regering uit de pres, vp en RvM.
Niet de president en niet het staatshoofd maar de Nationale Assemblee vertegenwoordigt Suriname.
Artikel 55
1.De Nationale Assemblée vertegenwoordigt het volk van de
Republiek Suriname en brengt de soevereine wil van de natie tot
uitdrukking.
2.De Nationale Assemblée is het hoogste orgaan van de Staat.
Artikel 99
De uitvoerende macht berust bij de president.
Dit artikel moet in samenhang met andere artikelen uit de grondwet gelezen worden. De Grondwet moet immers een organisch geheel vormen.
Onze president mist mandaat van de kiezer want een echte executieve president wordt rechtstreeks gekozen.
En onze president is niet de regering en vertegenwoordigt de natiestaat Suriname niet.
Onze president is dus grondwettelijk een heel zwakke president en kan dus moeilijk een wet in uitvoering stoppen zoals met de grondconversiewet is gebeurd. Hij is geen absolute heerser, hij is geen koning, geen monarch.
Richard B Kalloe