Gebrek aan nieuwe orders voor gevechtsvliegtuig doet vrees ontstaan dat VK kritische vliegtuigbouwkundige vaardigheden kan verliezen
SYLVIA PFEIFER EN CHARLES CLOVER
Bron: Financial Times
De Britse productie van het Eurofighter Typhoon-gevechtsvliegtuig is tot stilstand gekomen door een gebrek aan nieuwe orders, wat de vrees oproept dat het Verenigd Koninkrijk kritische vaardigheden in de luchtvaartindustrie kan verliezen.
De Typhoon wordt al decennia lang geassembleerd in de uitgestrekte fabriek van BAE Systems in Warton, Lancashire. De werkzaamheden aan de laatste assemblagelijn zijn echter afgebouwd, nu de fabriek het laatste Typhoon-vliegtuig voor Qatar voorbereidt onder een order van £5 miljard uit 2017.
“Er staat geen vliegtuig meer in de hangar, behalve een exemplaar dat wacht op enkele onderdelen en een verflaag,” zei een vakbondsfunctionaris. “Wat de grote assemblage betreft, is het klaar. Het houdt geen werk meer in stand.”
De Britse regering heeft sinds 2009 geen nieuwe order geplaatst, terwijl vervolgorders uit Saudi-Arabië en Qatar nog moeten worden bevestigd.
Als er niet snel nieuwe orders binnenkomen, kan het Verenigd Koninkrijk belangrijke industriële vaardigheden verliezen die nodig zijn voor de bouw van de volgende generatie gevechtsvliegtuigen, via zijn rol in het Global Combat Air Programme (GCAP).
Sharon Graham, algemeen secretaris van de Unite-vakbond, zei dat werknemers bij BAE en in de hele Britse defensie-industrie zich afvragen hoe een regering die belooft defensie-uitgaven om te zetten in “Britse groei, Britse banen, Britse vaardigheden en Britse innovatie” dit kan laten gebeuren.
Ze voegde toe: “Ik heb ministers herhaaldelijk gewezen op wat er op het spel staat qua banen, vaardigheden en nationale veiligheid als we stoppen met het zelf assembleren van gevechtsvliegtuigen.”
De Typhoon wordt gebouwd door een pan-Europees consortium bestaande uit BAE, Airbus en Leonardo, waarbij elk bedrijf verschillende onderdelen levert voor elk vliegtuig. Elke partner heeft ook een eigen assemblagelijn voor orders uit hun thuisland of exportdeals.
BAE blijft de voorste romp van de Typhoon bouwen voor orders van andere landen in zijn fabriek in Samlesbury, maar deze worden daarna naar het buitenland gestuurd voor eindassemblage. De recente beslissing van de regering om Amerikaanse F-35A-gevechtsvliegtuigen te kopen in plaats van een nieuwe order voor de meest geavanceerde Typhoons, heeft discussie losgemaakt over de defensieprioriteiten.
Hoewel het VK heeft toegezegd zijn huidige Typhoon-vloot te moderniseren, onder meer met een nieuwe radar, is het het enige land in het consortium dat nog geen order heeft geplaatst voor het nieuwste model.
Andrew Snowden, conservatief parlementslid voor Fylde in Lancashire, waarschuwde twee weken geleden: “Als de regering deze order niet snel bevestigt, riskeren we het verlies van een vitale nationale capaciteit: het vermogen om onafhankelijk wereldklasse militaire vliegtuigen te ontwerpen, assembleren en leveren.”
Defensieminister John Healey weigerde vorige week te bevestigen of er een nieuwe order komt, maar benadrukte dat de recente defensieherziening het belang van de Typhoon onderstreept, evenals de toezegging tot modernisering.
Deskundigen zeggen dat de geavanceerdere F-35, waarvan 15% in het VK wordt geproduceerd, het middelpunt is geworden van de Britse luchtmachtstrategie. Het toestel zal naar verwachting de ruggengraat blijven van de RAF en de Royal Navy tot de komst van een zesde-generatievliegtuig onder GCAP.
Het VK plant de aankoop van 27 nieuwe F-35’s tegen het einde van dit decennium, waarvan een deel geschikt is voor vliegdekschepen. Onder een nieuw plan zullen 12 daarvan F-35A’s zijn, die goedkoper zijn en ook tactische kernbommen kunnen dragen.
Industrieleiders meldden dat gesprekken over nieuwe Typhoon-orders uit Qatar, Saudi-Arabië en Turkije vorderen.
Tim Robinson, redacteur van het tijdschrift Aerospace van de Royal Aeronautical Society, zei dat de pauze in de “continue assemblage van gevechtsvliegtuigen in het VK hopelijk tijdelijk is, tot nieuwe exportorders voor de Eurofighter en de start van GCAP.”
Hij waarschuwde echter: “Hoe langer de onderbreking, hoe groter het risico op het verlies van cruciale vaardigheden die nodig zijn voor de volgende generatie gevechtsvliegtuigen.”
BAE gaf aan “ervaren te zijn in het inspelen op veranderende eisen van het Typhoon-programma om specialistische kennis te behouden.” Het bedrijf voegde toe: “De sterke interesse, toezeggingen en investeringen in het toestel door huidige en potentiële klanten geven ons vertrouwen dat de Typhoon-productie in het VK nog jaren zal doorgaan.”
Het Britse ministerie van Defensie benadrukte dat de Typhoon “tot ten minste de jaren 2040 de ruggengraat van de Britse luchtverdediging zal blijven.”