Mythe van winst: De waarheid achter de 18 zetels van de NDP

– Commentaar van een Surinaamse politiek analist –

De stelling dat de NDP met haar 18 zetels de verkiezingen van 2025 heeft gewonnen, is niet meer dan een mythe. Politiek gezien is het winnen van verkiezingen in Suriname namelijk geen kwestie van de meeste zetels, maar van het behalen van de meerderheid in De Nationale Assemblee (DNA). Die meerderheid bedraagt minimaal 26 zetels, nodig om een regering te kunnen vormen. En dat heeft de NDP niet gehaald.

De laatste én enige keer dat de NDP zelfstandig 26 of meer zetels behaalde was in 2010, toen de partij onder leiding van Desi Bouterse een onverwacht electorale klapper maakte en met 26 zetels binnenstormde in DNA. Dat gaf haar toen een unieke onderhandelingspositie, iets wat nu duidelijk ontbreekt.

De VHP, die 17 zetels heeft behaald, kan zich evenmin beroepen op de titel van ‘tweede grootste winnaar’, althans niet in praktische zin. Het politieke voordeel van de NDP zit hem in de snelheid: binnen 24 uur na de uitslag had ze al verkennende gesprekken gevoerd met kleinere partijen. Dat tempo duidt erop dat er mogelijk al voor de verkiezingen tentatieve afspraken waren gemaakt — een strategie die vooruitliep op de officiële uitslag.

Maar waar snelheid heerst, ontbreekt vaak diepgang. De zogeheten coalitie van zes blijkt inmiddels een broos geheel: de eerste scheuren zijn zichtbaar, met kleinere partijen zoals ABOP die zich benadeeld voelen en dreigen zich terug te trekken. Wat bedoeld was als een ‘regeerakkoord’, blijkt nu een haastig samenraapsel van belangen en wrok.

“Voor hetzelfde geld hadden deze kleinere partijen een deal gesloten met de VHP”, merkt de politiek analist op. “Dan had het spel er héél anders uitgezien.”

Onderliggend spelen oude grieven, persoonlijke vetes, en rancune mee bij de keuzes van kleinere partijen. In feite hebben de meeste van deze partijen hun achterban misleid door voor de verkiezingen géén duidelijk standpunt in te nemen over hun coalitievoorkeuren. Uitzondering hierop was de NDP, die expliciet aangaf niet met de VHP te willen samenwerken. Alle andere partijen lieten hun kiezers in het duister over wat ze na de verkiezingen van plan waren.

Volgens de analist is deze misleiding niet zonder gevolgen:

“Wie nu al schaamteloos bedriegt, zal dat gedrag in het machtscentrum voortzetten. Het is het begin van manipulatie, het voorspel van corruptie.”

Wat ontbreekt bij deze partijen is schaamte — het moreel kompas dat partijen moet weerhouden van dubbelspel. Als dat verdwijnt, dan ontstaat er ruimte voor politieke handjeklap, deals zonder transparantie, en ondermijning van het vertrouwen van de kiezer.

Toch is er nog hoop, zegt de analist. De macht is nu tijdelijk in handen van de VVV – Verenigde Volksvergadering, bestaande uit gekozen DR- en RR-leden, die in aantal de DNA overtreffen.

“Zij hebben nu het mandaat én de morele plicht om dit bedrog bloot te leggen en partijen af te straffen die hun beloftes niet zijn nagekomen.”

De VVV, jarenlang gezien als slechts een formeel orgaan, zou in deze constellatie weleens het ware lot van de natie kunnen bepalen. Het zijn de volksmensen — veelal genegeerd en onderschat — die nu bepalen wie de president van Suriname wordt.

Het spel is nog niet uitgespeeld. Maar één ding is duidelijk:
18 zetels zijn geen overwinning. Het is slechts het begin van een nieuw politiek gevecht.