De valutamarkt in Suriname verkeert in een staat van toenemende onrust. De officiële koers van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) voor de Amerikaanse dollar bedraagt momenteel SRD 38,546, terwijl cambio’s SRD 40 vragen en op straat zelfs SRD 42,50 wordt gerekend. Het verschil tussen de officiële en de straatkoers is inmiddels opgelopen tot maar liefst 10,26%. Deze discrepantie zorgt voor paniek onder burgers én ondernemers.
Waar komt deze paniek vandaan?
De meningen lopen uiteen. Is het de overvloed aan SRD’s in omloop die druk op de valuta legt? Of zijn het pseudo-financiële experts die met ongenuanceerde uitspraken olie op het vuur gooien? Mogelijk ook een mengeling van beide, aangejaagd door sociale media en napraterij.
Financieel expert drs. Mitchell geeft aan:
“Er is sprake van een vicieuze cirkel van wantrouwen. Burgers horen dat de SRD snel in waarde daalt en zoeken hun toevlucht in de dollar of euro. Dat versterkt de druk op de wisselkoersen. De perceptie wordt de realiteit.”
De Centrale Bank heeft inmiddels een verklaring uitgegeven waarin ze waarschuwt tegen speculatief gedrag in vreemde valuta. Ze benadrukt over voldoende reserves te beschikken en zegt maatregelen te treffen om inflatie te beteugelen.
Maar op de markt is er weinig vertrouwen in deze geruststelling. Zoals een huisvrouw het verwoordde:
“Ik heb gewisseld omdat iedereen het doet. Ik weet niet precies waarom, maar ik wil niet achterblijven.”
OMOs en bancaire rente: een verborgen factor?
Sommige economen wijzen op de miljoenen SRD’s die via Open Markt Operaties (OMO’s) door de CBvS renteloos of tegen lage rente zijn uitgezet bij commerciële banken. Die middelen vloeien nu terug in de economie in de vorm van leningen en interne investeringen, wat mogelijk de SRD-liquiditeit opdrijft.
Volgens de drs. Mitchell:
“Die middelen waren bedoeld om liquiditeit te beheersen. Maar als die goedkoop verkregen SRD’s nu in een gespannen markt weer opduiken, dan krijg je vanzelf druk op de valuta.”
Cambio’s opnieuw onder vuur
Het is niet de eerste keer dat de cambio’s als schuldigen worden aangewezen. Sinds hun officiële introductie in juni 1993 – toen Suriname overstapte van een vaste naar een vrije valutamarkt – zijn zij een belangrijk onderdeel van de wisselkoersbepaling.
Toch steken telkens weer stemmen op om ze te sluiten. Maar zoals drs. Mitchell stelt:
“Zonder cambio’s duik je terug in de schaduwmarkt van vóór 1993. Bovendien: wat doe je met de tientallen winkeliers die ondertussen ook als onofficiële cambio fungeren?”
Prijsstijging onvermijdelijk?
Als de koersverschillen aanhouden, is de verwachting dat winkeliers hun prijzen met ten minste 10% zullen verhogen om het verschil met de straatkoers te compenseren. Dat zou een nieuwe inflatiegolf in gang kunnen zetten.
“Als het vertrouwen niet snel herstelt of als de CBvS geen krachtige interventie pleegt, dan belandt de burger in een economische rollercoaster,” aldus De Vries. “De koopkracht zakt, bedrijven die in SRD’s verdienen teren in, en het hele systeem komt onder druk.
Tot slot
De valutapaniek toont hoe kwetsbaar het economisch vertrouwen is in tijden van onzekerheid. De combinatie van geruchten, speculatie en gebrekkige communicatie werkt verlammend. De overheid en de CBvS staan voor de taak om niet alleen met woorden, maar met daadkracht het vertrouwen te herstellen. Want zonder rust op de valutamarkt, is economische stabiliteit verder weg dan ooit.