Zowel in de politiek als in organisaties komt dit heel vaak voor. Wanneer iemand claimt een leider te zijn, maar consistent het tegenovergestelde bewijst, kan dit leiden tot een aantal negatieve gevolgen. Het ergste is het verlies van vertrouwen. De meest directe en schadelijke consequentie.
Vertrouwen is de basis van effectief leiderschap. Zonder vertrouwen zullen volgers de beslissingen van de leider wantrouwen, zijn of haar motieven in twijfel trekken en minder geneigd zijn om te volgen. Dit creëert een kloof tussen de leider en de volgers, wat de samenwerking en het bereiken van gemeenschappelijke doelen belemmert. Dit is dan ook de hoofdreden waarom kiezers niet massaal voor een tweede termijn hebben gestemd voor president Chandrikapersad Santokhi. Blijkt uit vraaggesprekken met diverse burgers in het land.
De hoge verwachtingen door de vele beloften van de huidige regering Santokhi-Brunswijk zijn voor grote delen van de samenleving uitgelopen op een grote teleurstelling. De situatie in het land is zienderogen achteruit gegaan met ongeregeldheden en chaos als gevolg. Uitspraken van lof op internationaal gebied, verworvenheden van de regering en mooie cijfers die worden gepresenteerd, allemaal zaken waar het volk niets aan zegt te hebben, is de uitspraak van een bewoner in Para. “Het is niet erg om door moeilijke tijden te gaan, zegt hij, maar het is zuur en hypocriet als je bezuiniging en begrip van het volk verwacht als president en vervolgens jezelf, vrienden en familie royaal begunstigd. Dan heb je liefde voor jezelf en de jouwen en niet voor Suriname en de totale bevolking.”
Wanneer volgers zien dat de daden van een leider niet overeenkomen met de woorden, leidt dit tot demotivatie. “Waarom zouden ze zich inspannen als de leider zelf geen voorbeeld geeft?” Dit resulteert in apathie, een gebrek aan initiatief en een afname van de productiviteit en is vooral merkbaar bij de overheidsmedewerkers. Zij vinden dat net zoals hun meerdere in een functie zit en eind van de maand een flink salaris ontvangt voor weinig tot niets doen, zo ook hebben zij het recht om hetzelfde te doen.
Mensen worden cynisch en trekken zich terug, wat een negatieve impact heeft op de algehele sfeer en prestaties.
Een leider die het tegenovergestelde bewijst van wat hij of zij claimt, kan ook onrust en conflicten veroorzaken. Ook dat hebben wij in onze samenleving gehad, waarvan de ergste in februari 2023. Frustratie en onvrede leidde tot openlijke kritiek, protesten of zelfs plunderingen en strijd.
Voor de president zelf betekent het een ernstige schade aan zijn reputatie. Eenmaal gevestigde percepties van inconsistentie en onbetrouwbaarheid zijn moeilijk te herstellen. Dit kan toekomstige kansen beïnvloeden en het vermogen om effectief te leiden verder aantasten. Zowel als president als voorzitter van de VHP heeft Santhoki geloofwaardigheid, zowel intern als extern verloren.
Het probleem raakt aan de kern van wat leiderschap werkelijk inhoudt. Leiderschap is niet alleen een titel, maar een rol die verantwoordelijkheid, integriteit en consistentie vereist. Het gaat om het inspireren van anderen, het tonen van het goede voorbeeld en het waarmaken van beloften. Wanneer deze elementen ontbreken, is er sprake van een disfunctioneel leiderschap.
Het volk heeft gekozen voor een nieuwe regering. De hoop wordt dan ook uitgesproken door de kiezer dit patroon van slecht leiderschap te doorbreken.
Wat het volk eist is cruciaal, dat de leider:
- Zelfreflectie toont door te erkennen dat er een probleem is en begrijpen waarom de daden niet overeenkomen met de woorden.
- Verantwoordelijkheid neemt en openlijk toegeven dat er fouten zijn gemaakt en beloven te verbeteren.
- Consistentie nastreeft en ervoor zorgen dat woorden en daden in de toekomst wel overeenkomen. Dit vereist discipline en een sterke wil.
- Transparant is door open te communiceren over beslissingen en uitdagingen om vertrouwen op te bouwen.
Indien de nieuwe leiders uit de fouten hebben geleerd, zal men met elkaar Suriname kunnen opbouwen naar een land dat leefbaar is voor iedereen.