Suriname derft royalty inkomsten door smokkel
De prijs van goud in de wereld blijft hoog. Al enige tijd ligt de prijs van een troy ounce rond de USD 3.300. De hoge record goudprijs wordt sterk beïnvloed door geopolitieke spanningen en economische onzekerheden in de wereld mede als gevolg van het handelstarievenbeleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Centrale banken in de wereld zijn sinds enige tijd bezig systematisch goud op te kopen ter versteviging van hun goudreserves. Dit doen ze om zich in te dekken tegen de eroderende US-dollar.
De verwachting is dat de centrale banken in de wereld voor dit jaar alleen 1000 metrieke ton goud zullen kopen. Een vierde van de wereldvraag naar goud wordt uitgeoefend door centrale banken in de wereld. Na de sieraden sector en fysieke investeringen, vormen centrale banken in de wereld de derde grootste groep goudconsumenten.
Sinds 2022 is de prijs van goud geleidelijk aan gestegen. Een jaar geleden, juni 2024, lag de goudprijs USD 1000 per troy ounce lager, namelijk rond de USD 2.311. Het jaar daarvoor, in 2023, rond dezelfde periode van het jaar bedroeg de prijs rond de USD 1.900 per troy ounce, en in 2022 rond de USD 1.800.
Royalty inkomsten Suriname
De goudproductie van Suriname bedroeg in 2023 rond de 30.000 kilogram. De totale goudproductie over 2024 is nog niet bekend, maar de verwachting was dat die lager zou uitkomen dan 2023. In het derde kwartaal van vorig jaar lag de goudproductie op 20.798 kilogram.
Ongeveer tweederde van de totale goudproductie in Suriname komt uit de kleinschalige goudwinning. De inkomsten van de staat uit de goudsector komen uit belastingen en royalty afdrachten. In Suriname wordt vanaf 2023 een royalty van 5,5 procent geheven op de export van goud, naast consentrecht van 1,5 procent van de exportwaarde. Daarvoor, in 2022, bedroeg de royalty nog 4,5 procent en dat leverde de Staat circa USD 33,5 miljoen op.
De royalty van 5,5 procent en het consentrecht van 1,5 procent zijn van toepassing op de export van goud uit Suriname, ongeacht of het om kleinschalige of grootschalige goudwinning gaat. De royalty wordt geheven op de exportwaarde.
Dalende royalty afdrachten
Financiën-minister Stanley Raghoebarsing beklaagde in maart tijdens een persconferentie zich erover dat sinds het laatste kwartaal van vorig jaar sprake is van dalende royalty inkomsten uit de kleinschalige goudsector.
Er zijn indicaties dat illegaal goud het land uitgaat. Het gaat maandelijks om USD 25 miljoen, en op jaarbasis komt dat neer op USD 300 miljoen. Er gaat duidelijk iets mis bij de Deviezen Commissie. Zo blijkt onder andere dat door de Deviezen Commissie veel meer goudexportvergunningen zijn verstrekt, maar dat uit cijfers niet is gebleken dat er navenant meer goud wordt geëxporteerd.
De minister maakte toen ook melding van de aanhouding van een privé vliegtuig dat op vertrek stond, met aan boord een hoeveelheid goud. Later bleek dat betrokkene wel over een exportvergunning beschikte. Over deze kwestie en over de vermeende rol van de Deviezen Commissie is sindsdien niets meer vernomen. Uit het relaas van de minister bleek duidelijk dat Suriname veel inkomsten uit de kleinschalige goudsector misloopt vanwege smokkel.
NDP-voorzitter Jennifer Simons, de beoogde presidentskandidaat van de samenwerkende coalitiepartijen kondigde onlangs in het ATV-programma “Q&A” aan dat de aankomende regering maatregelen zal treffen om meer overheidsinkomsten te halen uit de kleinschalige goudsector. Analisten zeggen dat de goudprijs dit jaar nog verder zal stijgen naar rond de USD 3.700 per troy ounce.