In een toelichting op het lopende verkiezing verwerkingsproces gaf Wendy Jap A Joe, ondervoorzitter van het Centraal Hoofdstembureau (CHS), inzicht in de samenwerking tussen het CHS en de hoofdstembureaus, evenals de uitdagingen bij het verwerken van de verkiezingsresultaten.
Volgens Jap A Joe is de samenwerking met de hoofdstembureaus constructief. Elk hoofdstembureau wordt ondersteund door een aangewezen CHS-lid dat ter plaatse aanwezig is om te adviseren en te assisteren bij het verzamelen en controleren van de processen-verbaal (pv’s). “Het gaat prima”, aldus Jap A Joe, die aangeeft dat de samenwerking cruciaal is voor een vlekkeloze verwerking.
Fouten en correctieprocedures
Fouten in pv’s variëren van het ontbreken van administratieve gegevens tot het niet specificeren van stemmen per kandidaat. “Als essentiële informatie ontbreekt, zoals de verdeling van stemmen binnen een partij, dan kan zo’n PV niet worden verwerkt”, lichtte ze toe.
In zulke gevallen wordt het volledige hoofdstembureau, samen met een OKB-lid (Onafhankelijk Kiesbureau) en de politie, teruggeroepen voor een officiële hertelling. Politieke partijen en de media worden dan ook uitgenodigd om de transparantie te waarborgen.Wanneer het om overschrijffouten van turflijsten naar pv’s gaat, kan dit meestal zonder hertelling worden gecorrigeerd. In dergelijke gevallen volstaan controle en aanpassing op basis van de originele turflijsten, met handtekeningen van betrokken functionarissen in aanwezigheid van het OKB en de politie.
Menselijke factor en vermoeidheid
Jap A Joe erkende tegenover staatszender STVS. dat menselijke fouten niet volledig te voorkomen zijn, vooral omdat het proces grotendeels handmatig verloopt. “Tegen de tijd dat men begint met tellen en het invullen van de processen-verbaal zijn mensen al vaak meer dan 20 uur wakker. Vermoeidheid speelt een grote rol.” Dit leidt soms tot slordigheden of haastig werk. “Sommigen weten dat er ruimte is om de dag erna, uitgerust, correcties aan te brengen.”
Hoewel het tellingstraject in het Nationaal Indoor Stadion (NIS) formeel een intern proces is, is er volgens Jap A Joe bewust gekozen om transparantie te bieden. “De media mogen aanwezig zijn, zodat de samenleving zicht krijgt op hoe het tellen verloopt.”
Tot slot benadrukte ze dat ondanks fouten en uitdagingen, er voldoende waarborgen en protocollen zijn ingebouwd om de betrouwbaarheid van het verkiezingsresultaat te garanderen. “We willen het goed doen. En daar werken we dag en nacht aan.”