Vanuit de ondernemerswereld is er kritiek geuit op de aangekondigde maatregelen van het ministerie van HI met betrekking tot het zaken doen in vreemde valuta. Het ministerie van Handel en Industrie (HI) heeft de samenleving via een bekendmaking op de hoogte gesteld van enkele verboden. Deze verboden komen op het volgende neer. In de eerste plaats is het verboden om goederen, diensten en huurprijzen in vreemde valuta aan te duiden en te verhandelen. Dat betekent dus dat op de prijsetiketten er geen vreemde valutabedragen moeten staan, maar SRD bedragen, wat betreft de goederen. Er is eens minimaal een instructie uitgegaan vanuit HI dat prijzen van goederen voorzien moeten zijn van een prijsetiket, dat betekent dus dat een prijsaanduiding verplicht of zwaar aanbevolen is. Voor diensten waar men gebruik maakt van reclame bijvoorbeeld online, zal men nu ook ertoe over moeten gaan om de valutabedragen te vervangen met SRD bedragen en eventueel deze wekelijks te veranderen. Veel diensten die toeristen kopen, zijn aangeduid in valuta. Offertes moeten dus ook in SRD worden uitgegeven en zullen vanwege koersrisico’s een bepaalde korte vervaldatum hebben. Dat zal bij het transparant aantrekken van goederen en diensten een wissel trekken op de administratie en kan het voorkomen dat of men vooruitlopend een koersverhoging incalculeert (dus hoog de prijsontwikkeling inschat) of steeds andere offertes uitgeeft waarna procedures bij de aantrekker van goederen en diensten weer starten of dat de aanbieders van goederen en diensten het risico van een koersverlies accepteren. Dit laatste zal kennelijk niet vaak het geval zijn. Het ministerie moet duidelijk aangeven wat onder diensten moet worden verstaan en eventueel in welke wet de definitie is te vinden. Het ministerie moet ook aangeven of het hier gaat om nieuwe regels en wat hun wettelijke grondslag is (beschikking, staatsbesluit, wet). Met betrekking tot diensten is het van belang om duidelijk aan te geven of het verbod ook van toepassing is op arbeidsovereenkomsten van arbeiders. Er zijn werknemers van wie het loon in valuta is uitgedrukt. De Surinaamse wet zou dit uitdrukken van het loon in valuta wel toestaan, maar wel verplicht stellen dat het loon in SRD wordt uitbetaald. Opmerkelijk is dat uitdrukkelijk de huurprijzen worden genoemd. Aanduiden van de huur in euro en USD mag nu niet en ook niet het betalen daarvan in valuta. Nu is het bekend dat in een heleboel huurcontracten de huurprijzen in valuta zijn uitgedrukt en eventueel ook in valuta worden betaald. Voor dit laatste had de CBvS tot voor kort begrip door goedkope valuta aan de huurders aan te bieden. De vraag rijst wat de status is van deze huurcontracten, met name of de bepalingen die prijzen aanduiden nietig zijn of vanaf de bekendmaking gelezen moeten worden als het bedrag in SRD omgerekend op basis van de dagkoers van die bekendmaking (13 december 2016). Er zijn ook een heleboel goederen bijvoorbeeld op afkoop gekocht waarvan de prijsaanduiding en de afbetaling per maand in bijvoorbeeld USD zijn uitgedrukt. Wat is de status van deze afbetaalregelingen? Moeten ook deze als gewijzigd worden geacht ingaande de bekendmaking conform de koers van 13 december 2016? Opmerkelijk is dat de maatregel van HI geen overgangsperiode kent, waarbij dus verwacht wordt dat de prijsaanduidingen en betalingen onmiddellijk worden aangepast. De vraag rijst of dat mogelijk of redelijkerwijs te verwachten is. Feit is wel dat de aanduidingen in valuta ongestoord verder gaan en de vraag rijst wie HI allemaal zal uitkiezen om maatregelen te treffen. De ECD zal volgens het bericht fysieke controles uitvoeren, maar er zijn andere manieren om aantoonbaar overtredingen te detecteren. Bij overtreding zal HI in samenwerking met Justitie en Politie en de Centrale Bank van Suriname (CBvS) streng optreden op basis van de Wet Economische Delicten en andere wettelijke regelingen. Welke deze andere wettelijke regelingen zijn, is onbekend. Hierbij kan onmiddellijke intrekking van vergunningen, het opleggen van boetes en sluiting van het bedrijf plaatsvinden. De maatregelen van HI betreffen onder meer ook dat de maximale winstmarges niet overschreden moeten worden zoals wettelijk is vastgesteld. Dit punt is allang bekend en heel moeilijk te controleren. Het gaat om de kostprijscalculatie die geverifieerd en beoordeeld moet kunnen worden door HI. Met name het dollarcomponent kan een rol spelen, vooral bij bedrijven die niet in het formele circuit over valuta voor aankopen kunnen beschikken. In het verlengde hiervan is ook interessant de maatregel dat het verboden is vreemde valuta te verhandelen. Het verhandelen van vreemde valuta is slechts toegestaan voor de Centrale bank van Suriname, de deviezenbanken en officiële geldwisselkantoren alsook degenen, die beschikken over een ontheffing, verleend door de Deviezencommissie. De vraag rijst of de officiële geldwisselkantoren een straatkoers (zwarte valuta) mogen verkopen en de handelaren dit kunnen gebruiken in hun kostprijscalculatie. De Economische Controledienst (ECD) van HI zal landelijk wederom bij diverse winkels en ondernemingen op basis van het bovengenoemde controles uitvoeren. De vraag rijst of deze dienst wel geschikt en in staat is om consequent zonder vooroordelen op te treden, vooral in het kader van de corruptie. HI heeft een klachtenloket en roept de Surinaamse samenleving op, om steeds de Surinaamse Dollar als wettig betaalmiddel te hanteren bij het plegen van transacties. Bij onregelmatigheden kan er melding worden gedaan via de ‘Coza Applicatie’ van HI (coza.apptastic.sr). Ook de traditionele klachten via telefoon en op kantoor is mogelijk. Uit het bovenstaande blijkt dat er met betrekking tot de verboden een heleboel haken en ogen zijn die nader verduidelijkt moeten worden. In de praktijk zullen ambtenaren met uitvoeringsproblemen zitten.