Het drama in Commewijne, waarbij negen mensen om het leven kwamen, heeft Suriname opgeschrikt. Maar als we eerlijk zijn, weten we dat dit geen onverwachte tragedie was. Het is het voorspelbare gevolg van jarenlang falen op het gebied van mentale gezondheidszorg. Beleidsmakers praten veel, handelen weinig en reageren pas wanneer het onherroepelijk misgaat.
Na elke ramp verschijnen autoriteiten, deskundigen en organisaties in de media. Er wordt gesproken over bewustwording en evaluatie. Maar structurele verandering blijft uit.
Mentale gezondheid is simpelweg geen prioriteit. Dat blijkt uit alles; het ontbreken van betrouwbare statistieken over huiselijk geweld en psychische crisissituaties, het gebrek aan preventie en het uitblijven van investeringen.
Suriname heeft in de praktijk slechts één psychiatrisch centrum. Het Psychiatrisch Centrum Suriname kampt met personeelstekorten, beperkte capaciteit en slechte werkomstandigheden. Psychologische zorg buiten het PCS is voor veel mensen onbetaalbaar. Mentale zorg is zo verworden tot een luxe voor wie het zich kan veroorloven.
In een multicultureel en religieus land als Suriname zoeken mensen daarom vaak hulp bij kerken, religieuze leiders of spirituele genezers. Dat is begrijpelijk, maar ook daar schiet de begeleiding tekort. Er zijn geen professionele protocollen, geen doorverwijzing en geen nazorg. Problemen worden gesust of verkeerd geduid, met soms desastreuze gevolgen.
Ook de politie fungeert noodgedwongen als vangnet. Maar politieagenten zijn geen zorgverleners. De structuur en werkwijze van de afdeling Huiselijk Geweld zijn bovendien onduidelijk, terwijl juist daar specialistische kennis en samenwerking met zorginstanties cruciaal moeten zijn.
De groeiende groep verwarde dak- en thuislozen in de binnenstad laat het falen pijnlijk zien. Er is geen opvang, er zijn geen mobiele zorgteams, en er is geen begeleiding.
Mentale gezondheidszorg is geen luxe en geen bijzaak. Het is een kerntaak van de overheid. Zolang we blijven praten na de ramp, in plaats van handelen vóór de ramp, zal de volgende tragedie slechts een kwestie van tijd zijn.