In de komende dagen zullen we opnieuw worden overspoeld met kerstboodschappen. Woorden als vrede, liefde, verbinding en gezegende kerstdagen zullen rijkelijk klinken — van kansels, podia en politieke podia.
Maar zonder randvoorwaarden zijn deze woorden leeg.
Een samenleving waarin normen en waarden vervagen, waarin criminaliteit toeneemt, waarin corruptie niet wordt aangepakt en waarin mensen structureel tegenover elkaar worden gezet, kan zichzelf geen vrede toewensen. Vrede is geen uitspraak. Het is een uitkomst.
Afglijding is geen toeval
Wat we vandaag meemaken is geen natuurverschijnsel.
Samenlevingen glijden niet “zomaar” af. Afglijding ontstaat wanneer:
• onrecht genormaliseerd wordt
• macht losraakt van moraal
• beleid mensen afhankelijk houdt in plaats van zelfstandig maakt
• en verantwoordelijkheid verdwijnt achter politieke loyaliteit
Nationale Ă©n internationale politiek spelen hierin een grotere rol dan vaak wordt toegegeven. Wat boven gebeurt, sijpelt altijd door naar beneden.
Het verkeerde voorbeeld werkt door
Wanneer burgers zien dat:
• regels niet voor iedereen gelden
• corruptie zonder gevolgen blijft
• eerlijkheid wordt afgestraft en sluwheid beloond
dan verdwijnt vertrouwen.
En zonder vertrouwen verdwijnt samenhang.
Criminaliteit, verharding en polarisatie zijn dan geen oorzaken, maar symptomen.
Kerst vraagt meer dan sentiment
Kerst wordt vaak gepresenteerd als een moment van gezelligheid en bezinning. Maar in wezen is kerst een confronterend verhaal:
over licht dat alleen zichtbaar wordt wanneer de duisternis wordt erkend.
Wie vandaag vrede wenst, maar nalaat onrecht te corrigeren, gebruikt kerst als decor — niet als moreel kompas.
Wat nodig is
Als we werkelijk een andere samenleving willen, dan vraagt dat om keuzes:
• politiek die verbindt in plaats van verdeelt
• transparantie in plaats van achterkamers
• correctie in plaats van straffeloosheid
• kansen in plaats van gunsten
• menswaardigheid als uitgangspunt, niet als slogan
Zonder deze randvoorwaarden blijven kerstboodschappen goed klinkende woorden zonder inhoud.
Tot slot
Echte vrede kan niet worden uitgesproken. Zij moet worden opgebouwd.
Echte verbondenheid ontstaat niet in toespraken, maar in beleid, daden en voorbeeldgedrag. Misschien is dát de echte boodschap van kerst: dat het niet gaat om wat we zeggen, maar om wat we durven veranderen.
Preani Koendjbiharie