De normale gang van zaken in een huishouden is dat er maandelijks geld binnenkomt en met dat geld moet de huisvrouw een hele maand zien rond te komen. De ene huisvrouw lukt het wel en de ander niet, omdat er nu eenmaal mensen zijn die niet met geld kunnen omgaan. Hun huishoudboekje zal dan ook nooit kloppen. Het is altijd veel veiliger om niet meer uit te geven dan je hebt en je gaat vooral niet lenen als je niets hebt. Verstandig is om de boekhouding van je huishouden goed bij te houden en ook prioriteiten te stellen, bij het uitgeven.
Zoān gezinsboekhouding kan geassocieerd worden met de boekhouding van de staat, alleen is de ene klein en overzichtelijk en de ander groter en vele malen ingewikkelder. Echter beiden moeten zich zien te redden met hun inkomsten: wat heb ik in kas, hoeveel kan in verantwoord uitgeven en wat heeft prioriteit. Hiervoor is deskundigheid en integer beleid nodig.
We hebben al drie keer aan de lijve ondervonden dat ondeskundig beleid het land in de financiƫle problemen heeft doen belanden. Gelukkig werd het land alle drie keren weer op de been geholpen door deskundige personen. Toen ons geld niets meer waard was, hebben Venetiaan, Telting en Hildenberg ons uit die penarie gehaald. Tijdens het laatste Bouterse bewind werden we geconfronteerd met het ergste financiƫle scenario ooit. Het land was niet alleen failliet maar kampte met een schuldenstrop van vier miljard. Het volk had, zonder het te weten, tien jaar lang op de pof geleefd en toen de staatskas leeg was, konden niet eens de salarissen meer betaald worden. Dit keer was het Santokhi die het land weer op de rails hielp.
Het volk leefde in de veronderstelling dat men zijn lesje wel had geleerd en dat we daarom nooit meer zouden belanden in zoān rampzalige situatie. Een ezel stoot zich namelijk niet twee keer aan dezelfde steen. Het ziet er echter naar uit dat de ezel zich voor de vierde keer aan dezelfde steen zal stoten. Er is duidelijk geen lering getrokken uit de gemaakte fouten.
Oil en gas is al maandenlang het gesprek van de dag. Velen denken, heel naĆÆef, dat oil en gas de redding wordt van Suriname, dat met dat vele geld de schulden zullen worden afbetaald en het volk het beter zal hebben. Deze mensen hebben het o, zo mis! Er is namelijk toch weer geld geleend.
Geld lenen is op zich niet erg. De bank leent echter alleen het geld met de garantie dat men een vast inkomen heeft en dus de maandelijkse aflossing en rente zal kunnen betalen. De bank eist altijd ook een onderpand. Wie niet kan betalen, verliest zijn onderpand aan de bank.
De dringende vragen bij deze lening zijn dus, zal de staat de lening kunnen terugbetalen en wat hebben ze als onderpand gegeven? Of de staat de lening kan terugbetalen en de rente zal kunnen ophoesten, is erg onzeker. Het onderpand is namelijk onze oil en gas en dat spul bestaat alleen nog op papier. Er is dus geld geleend op basis van onzekerheid. Dus als Suriname de lening niet kan terug betalen, krijgt de bank een oliebron van miljarden, een zeer sluwe zet.
De NDP is al vaker in zoān stink scenario terecht gekomen door geld te lenen van sluwe, onbetrouwbare landen als China. Deze landen onderzoeken van te voren welke landen rijk zijn aan grondstoffen die ze willen hebben en ook in financiĆ«le problemen zitten. Terwijl ze weten dat het land de lening niet zal kunnen terugbetalen, bieden ze toch een lening aan. Het onderpand voor de lening is door hen reeds lang van te voren bepaald. Voor Suriname was dat goud en hout. Suriname is rijk aan grondstoffen dus onze grondstoffen zouden altijd als onderpand kunnen dienen. Jammer genoeg lukt dat nooit omdat vele leiders zich de inkomstenbronnen van het land hebben toegeĆ«igend. Het geld gaat dus in hun zakken i.p.v. naar de ontwikkeling van het land. Suriname wordt dus kaalgeplukt door die sluwe landen en haar eigen leiders.
Het is zeer onverstandig is om te lenen op basis van bezit dat je nog niet in handen hebt, dus met een luchtbel als onderpand. Het geld waar velen op rekenen om Suriname tot ontwikkeling te brengen, is dus nu al weg. Ook belangrijk is de vraag waar dit geleende geld voor zal worden gebruikt. Als het wordt gebruikt om de nood van dit moment te verlichten bijvoorbeeld om het onderwijs of de medische zorg aan te pakken, dan kunnen we zeggen dat het wordt gebruikt in landsbelang. Maar als het geld zal worden gebruikt in eigenbelang, dan is dit een ramp. Er zijn al miljoenen uitgegeven aan het srefidensi feest. Transparantie is daarom erg belangrijk, zodat het volk weet waar het aan toe is.
Jammer genoeg beschikt het volk niet over voldoende betrouwbare informatie om de handelingen van de regering objectief te kunnen beoordelen. Succes wordt niet bepaald door verkiezingswinst of hoe hoog je bent geklommen, maar door positieve impact en integer handelen.
Soms wordt een mens in het diepe gegooid, niet om te verdrinken maar om gereinigd te worden.
De NDP is vier keer beland in woelige wateren, maar vertoont nog steeds geen tekenen van reiniging. M.a.w. Ze hebben vier keer dezelfde fout gemaakt en nog steeds niet geleerd dat je niet verzuipt door in het water te vallen. Je verzuipt alleen als je daarin hardnekkig blijft rond dobberen.
āFalling down is how we grow. Staying down is how we die.ā
Josta Vaseur