De discussie rond de intrekking van het diplomatiek paspoort van Xaviera Jessurun blijft aan kracht winnen en krijgt inmiddels ook scherpe juridische en maatschappelijke contouren. Advocaat Benito A.H. Pick heeft zich via social media uitgesproken en de zaak wordt nadrukkelijk breder getrokken dan een individueel besluit van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Internationale Handel en Samenwerking. Zijn boodschap is helder, confronterend en ongemakkelijk: Suriname meet met twee maten.
In zijn veelbesproken Facebookbericht legt Pick de vinger op een zere plek in het staatsrechtelijk en moreel kompas van het land. “We hebben heel veel moeite met iemand die een diplomatiek paspoort krijgt terwijl die persoon de status van verdachte heeft”, schrijft hij.
“Maar niet met een persoon die president wordt, terwijl die persoon ook de status van verdachte heeft of had.” Zijn conclusie liegt er niet om: “There is something seriously wrong with us.”
Meer dan een paspoort
De uitspraak van Pick raakt aan de kern van het actuele debat. De intrekking van het diplomatiek paspoort van Jessurun werd door minister Melvin Bouva gemotiveerd met verwijzing naar een lopende strafzaak rond de SLM.
Jessurun zelf noemt het besluit politiek gemotiveerd, juridisch wankel en strijdig met fundamentele rechtsbeginselen. Zij wijst erop dat een diplomatiek paspoort geen enkele invloed heeft op strafrechtelijke vervolging en geen vrijbrief vormt om justitie te ontlopen. Volgens haar beschikte zij sinds 2023 rechtmatig over een diplomatiek paspoort in het kader van haar werkzaamheden bij het toenmalige ministerie van Buitenlandse Zaken. In mei 2025 kreeg zij zelfs een nieuw biometrisch diplomatiek paspoort verstrekt, naast een nationaal paspoort. Dat roept de vraag op waarom dit instrument nu, midden in een lopende zaak, wordt ingetrokken.
Selectieve moraal
De interventie van Benito Pick tilt het debat naar een hoger niveau. Hij stelt impliciet de vraag of het probleem werkelijk het diplomatiek paspoort is, of eerder de selectieve toepassing van principes. Als de status van ‘verdachte’ voldoende is om iemand bestuurlijk te sanctioneren, waarom geldt die norm dan niet consequent voor alle publieke ambtsdragers? En wie bepaalt wanneer de onschuldpresumptie geldt,en wanneer niet?
Pick houdt de samenleving een spiegel voor. Zijn analyse suggereert dat verontwaardiging in Suriname niet altijd voortkomt uit rechtsstatelijke overtuiging, maar vaak uit politieke opportuniteit. Vandaag is de ene verdachte ‘onacceptabel’, morgen wordt een andere zonder problemen gelegitimeerd, zolang het politiek uitkomt.
Rechtsstaat onder druk
De waarschuwing van Pick is geen persoonlijke aanval, maar een principiële aanklacht tegen selectieve rechtsstatelijkheid. In een democratische rechtsstaat mogen vermoedens nooit worden verheven tot veroordelingen, ongeacht wie het betreft en welk politiek kamp ermee is gediend.
De affaire-Jessurun is daarmee uitgegroeid tot meer dan een paspoortkwestie. Het is een lakmoesproef voor de consistentie, geloofwaardigheid en volwassenheid van de Surinaamse rechtsstaat. En precies dát maakt de woorden van Pick zo ongemakkelijk,en zo noodzakelijk.