Toen op 25 februari 1980 sergeant-majoor Dési Bouterse met vijftien mede-onderofficieren de macht greep, werd niet alleen de Grondwet opgeschort maar ook de civiele rechtsstaat buitenspel gezet. De nieuwe Nationale Militaire Raad (NMR) installeerde buiten de reguliere justitie om een reeks militaire procedures om vermeende corruptie, tegenstand en samenzwering aan te pakken.
In de eerste maanden na de coup werden oud-premier Henck Arron en verschillende ministers opgepakt, onder meer verdacht van corruptie en betrokkenheid bij een vermeende tegencoup. Arron en collega’s zoals Frank Essed, Michel Cambridge en Ahmed Karamat Ali zaten lange periodes geïsoleerd onder strenge huisarrest- en detentie-omstandigheden in de Memre Boekoekazerne zonder de gebruikelijke juridische waarborgen.
Niet alleen burgers, maar ook militairen die tegen het regime in opstand kwamen, werden doelwit van tribunalen. Sergeant-major Wilfred Hawker, betrokken bij twee tegenstaatsgrepen, werd in maart 1982 door militaire rechtbanken ter dood veroordeeld en geëxecuteerd met een vuurpeloton, een van de laatste officiële doodvonnissen in Surinaamse geschiedenis.
In de jaren erna werd het tribunaal-systeem berucht door processen rond de Decembermoorden van 1982 in Fort Zeelandia. Hier werden vijftien tegenstanders van het bewind gearresteerd en gedood. Jaren later stonden tientallen verdachten voor de krijgsraad die werd aangeklaagd voor zijn rol in de moorden.
Militaire officieren zoals Jimmy Leonard Stolk en Ruben Rozendaal werden later bekend als verdachten in deze zaken; Stolk werd uiteindelijk in 2019 vrijgesproken, terwijl Rozendaal in 2017 onder druk van de aanklachten zelfmoord pleegde.
Deze processen onder militaire jurisdictie – van arrestaties van voormalige politici tot executies en jarenlange krijgsraadzaken – illustreren hoe na de coup van 1980 de rechtsstaat systematisch werd ondermijnd en vervangen door een door het leger gecontroleerd “tribunaal-systeem” dat jarenlang de koers van Suriname bepaalde.