Het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) heeft recent een aanbesteding uitgeschreven voor de levering van ureum, met een contractwaarde van circa 87 miljoen Surinaamse dollars. Wat een transparant en competitief proces had moeten zijn, vertoont echter ernstige tekortkomingen die strijdig lijken met zowel nationale wetgeving als internationale normen voor openbare aanbestedingen.
Juridisch kader
Surinaamse Aanbestedingswet (2024)
De gewijzigde Aanbestedingswet verplicht dat aanbestedingen transparant en eerlijk verlopen, met duidelijke publicatie en toetsing van inschrijvers. Het negeren van evidente tekortkomingen in de inschrijvingen druist in tegen deze wettelijke verplichtingen en ondermijnt de geloofwaardigheid van het proces.
UNCITRAL Model Law on Public Procurement (2011)
Deze internationale standaard stelt dat aanbestedingen moeten voldoen aan de beginselen van objectiviteit, transparantie, concurrentie en integriteit. Het toelaten van bedrijven zonder relevante ervaring of registratie schendt het principe van “value for money” en belemmert eerlijke concurrentie.
Europese Aanbestedingsrichtlijnen (2014/24/EU)
Binnen de EU gelden de beginselen van gelijkheidsbeginsel, transparantiebeginsel en non-discriminatie. Hoewel Suriname geen EU-lidstaat is, gelden deze richtlijnen wereldwijd als best practice. Het bevoordelen van gelieerde bedrijven zonder expertise druist in tegen het “level playing field” dat deze richtlijnen beogen.
World Bank Procurement Framework (2016, herzien 2023)
De Wereldbank schrijft voor dat aanbestedingen moeten worden uitgevoerd op basis van open competitie, integriteit en due diligence. Het negeren van track records en het toelaten van ongekwalificeerde inschrijvers zou in een door de Wereldbank gefinancierd project direct leiden tot sancties en herziening van de gunning.
Kernpunten van zorg
Afwezigheid van gespecialiseerde leveranciers: Sectorbedrijven hebben afgezien van deelname wegens gebrek aan vertrouwen in een eerlijk proces.
Ongekwalificeerde inschrijvers: Deelnemende bedrijven zijn actief in bouw, vastgoed, alcoholische dranken en voedingsmiddelen, zonder aantoonbare ervaring in ureumleveringen.
NIL International: Niet correct geregistreerd bij de Kamer van Koophandel, negatieve track record bij LVV, en mogelijk gelieerd aan een invloedrijke adviseur van de minister.
Ministeriële verantwoordelijkheid: LVV heeft zijn wettelijke taak om credentials te toetsen verzaakt, wat strijdig is met de Surinaamse Aanbestedingswet en internationale normen.
Conclusie en oproep
De huidige gunning vertoont kenmerken van belangenverstrengeling en mogelijke kartelvorming, in strijd met zowel nationale wetgeving als internationale standaarden. Dit schaadt niet alleen het vertrouwen in LVV, maar ook in de regering als geheel.
De president wordt nu uitdrukkelijk opgeroepen om haar belofte waar te maken om “zonder aanzien des persoons op te treden tegen corruptie en malafide praktijken.” Alleen door krachtig en transparant ingrijpen, conform de Aanbestedingswet en internationale best practices, kan het vertrouwen in de overheid worden hersteld en kan een halt worden toegeroepen aan dubieuze praktijken die Suriname ondermijnen.
Ir. Dharmvir K. Mungra
Voorzitter DNL