Tijdens recente bilaterale gesprekken heeft minister Melvin Bouva van Buitenlandse Zaken, Internationale Handel en Samenwerking meerdere lang slepende kwesties opnieuw onder de aandacht gebracht, van gesloten Nederlandse archieven over de turbulente jaren tachtig tot het visumbeleid en de €19 miljoen die in Nederland in beslag werd genomen. Volgens Bouva belemmeren deze dossiers een werkelijk gelijkwaardige relatie tussen de twee landen.
Nederland reageerde behoedzaam. De regering in Den Haag benadrukte dat archieven alleen volgens nationale wetgeving kunnen worden vrijgegeven en dat visumliberalisatie een exclusieve EU-bevoegdheid is. Over de €19 miljoen stelt Nederland dat het geld slechts wordt vrijgegeven wanneer de herkomst volledig legaal is aangetoond.
Politiek analist: “Geschiedenis en geopolitiek botsen hier”
Volgens politiek analist dr. Armand komen in dit debat drie lagen samen. “Ten eerste heeft Suriname een historisch trauma rond Nederlandse inmenging in de post-koloniale fase. De vraag naar open archieven is inhoudelijk terecht, maar wordt door sommige actoren – vooral binnen de NDP – ook gebruikt om de aandacht weg te trekken van de misdaden van het militaire regime zelf.”
Over het visumbeleid is dr. Aramnd duidelijk: “De Surinaamse hoop op politieke goodwill botst hier met EU-regels. Een koninklijke interventie klinkt mooi, maar verandert niets aan de Brusselse criteria.”
De analist noemt de €19 miljoen-kwestie “emotioneel geladen maar juridisch helder”: “Zonder sluitende documentatie gaat Nederland het nooit vrijgeven.”
“Bouva wil momentum creëren,” concludeert dr.Armand, “maar structurele vooruitgang vereist institutionele oplossingen, geen symboliek.”