Een regio onder druk, kleine landen in onzekerheid Â
De spanningen tussen de Verenigde Staten en Venezuela zijn opnieuw scherp opgelopen, nadat de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA een noodwaarschuwing afgaf voor de volledige MaiquetĂa Flight Information Region (FIR). Volgens de VS is er sprake van “verslechterende veiligheidssituaties”, militaire activiteit en GPS-interferentie die zowel commerciĂ«le vluchten als grondoperaties kunnen bedreigen.
Kort gezegd: het Caribisch luchtruim is onrustig als nooit tevoren.
De waarschuwing valt samen met een aanzienlijke Amerikaanse militaire opbouw in de regio. Naval assets, surveillancetoestellen en verhoogde paraatheid rond Venezuela laten zien dat Washington anticipeert op een onvoorspelbare veiligheidsomgeving. US Southern Command — het regionale VS-commando dat militaire operaties in Latijns-Amerika coördineert — bewaakt hierbij de militaire lijn van Washington. (“US Southern Command leidt Amerikaanse militaire operaties, planning en beveiligingsactiviteiten in Latijns-Amerika, inclusief de Caribische regio, vanuit Florida.”)
Dat de VS de druk opvoert, bleek ook uit het incident van 13 november toen de USS Stockdale een gesanctioneerde Russische tanker, Seahorse, dwong koers te wijzigen nabij de Venezolaanse kust. Het signaal is duidelijk: sancties worden actief afgedwongen en Russische-Venezolaanse energiecorridors komen onder vuur te liggen.
Venezuela reageert met harde taal. Minister van Defensie Padrino López spreekt van “imperialistische bedreigingen” en zweert dat het land zijn soevereiniteit met militaire eenheid zal verdedigen. President Maduro mobiliseert intussen jongeren om “voor vrede en waarheid te strijden op sociale media”, waarbij hij de keuze scherp neerzet: onderwerping of patriottisme.
De regionale diplomatie lijdt hieronder. Verschillende ambassades in Caracas hebben hun operaties beperkt of gesloten uit vrees voor militair geweld. Of Suriname zijn personeel zal terugroepen, is nog onduidelijk. Binnen CARICOM staat Trinidad & Tobago geĂŻsoleerd: als enige land ondersteunt het openlijk de VS-operatie, grotendeels omdat Trinidad op slechts 7 mijl van Venezuela ligt en Amerikaanse troepen toegang verleent tot delen van zijn grondgebied.
Trinidad blijft geloven dat de Amerikaanse opbouw uitsluitend gericht is op drugbestrijding — een uitleg die intussen steeds minder landen overtuigt.
Hoewel de Amerikaanse president publiekelijk afstand neemt van grootschalige buitenlandse interventies zoals in Irak, Syrië en Afghanistan, liet hij in stilte wel beperkte operaties uitvoeren in Somalië. “In 2023 en 2024 voerde de VS stille antiterreuroperaties in Somalië uit met drone-aanvallen.”.
Voor de Caribische economieën kan een Amerikaans–Venezolaanse confrontatie rampzalige gevolgen hebben: toerisme, zeevrachtroutes en importstromen raken ontwricht. Schepen zullen gedwongen worden om te varen via duurdere, langere routes. Ook Suriname zal dat meteen voelen in hogere vrachtkosten en vertraagde leveringen.
Suriname houdt vooralsnog een correcte, maar voorzichtige diplomatieke lijn: de regio moet “vreedzaam blijven”. Maar het ontwijkt een expliciet standpunt tegen óf de VS óf Venezuela. Uiteindelijk zal de regering echter kleur moeten bekennen — want in een storm die boven het Caribisch gebied hangt, kan geen enkel land zich volledig afzijdig houden.