Diabetes is een belangrijk gezondheidsprobleem in Suriname. Wereld Diabetes Dag 2025 was op 14 november en had als thema “Diabetes in alle levensfasen”. Er werden campagnes opgezet om mensen met diabetes op de werkvloer te ondersteunen en stigmatisering te bestrijden. De dag benadrukt dat diabetes iedereen kan treffen, van de kindertijd tot de ouderdom, en roept op tot geïntegreerde zorg, ondersteunende omgevingen en een levensloop gerichte aanpak van preventie en behandeling.
De campagne erkent dat diabetes mensen in elke levensfase treft en dat preventie en zorg gedurende het hele leven geïntegreerd moeten zijn, van de kindertijd tot de oudere volwassenheid. Een belangrijke focus ligt op het bieden van meer ondersteuning op de werkplek voor werknemers met diabetes, aangezien een groot deel van de mensen met de aandoening in de werkende leeftijd is. De dag is bedoeld om stigmatisering te bestrijden door misvattingen te bestrijden en een meer ondersteunende omgeving voor mensen met diabetes te bevorderen. Stimuleer een gezonde leefstijl, aangezien regelmatige lichaamsbeweging en een evenwichtige voeding cruciaal zijn voor het voorkomen en behandelen van diabetes. Moedig werkgevers en collega’s aan om open communicatie te bevorderen en ondersteunende, op welzijn gerichte initiatieven op de werkvloer te creëren.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) publiceerde op 14 november haar eerste wereldwijde richtlijnen voor de behandeling van diabetes tijdens de zwangerschap, een aandoening die ongeveer 1 op de 6 zwangerschappen treft – oftewel 21 miljoen vrouwen per jaar. De nieuwe aanbevelingen vormen een cruciaal stappenplan om deze groeiende gezondheidsuitdaging aan te pakken en ernstige complicaties voor zowel vrouwen als hun kinderen te voorkomen. Diabetes tijdens de zwangerschap verhoogt, indien niet effectief behandeld, aanzienlijk het risico op levensbedreigende aandoeningen zoals pre-eclampsie, doodgeboorte en geboorteletsels.
Het heeft ook gevolgen op de lange termijn, zoals een verhoogd risico op diabetes type 2 en cardiometabole aandoeningen voor zowel moeder als kind. De last is het grootst in lage- en middeninkomenslanden, waar de toegang tot gespecialiseerde zorg en middelen beperkt kan zijn, maar de behoefte het grootst is.
De WHO heeft al lang richtlijnen over diabetes en zwangerschap, maar dit is de eerste keer dat we een specifieke zorgstandaard hebben opgesteld voor de behandeling van diabetes tijdens de zwangerschap. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de realiteit van het leven en de gezondheidsbehoeften van vrouwen en bieden duidelijke, op bewijsmateriaal gebaseerde strategieën om elke vrouw, waar dan ook, hoogwaardige zorg te bieden. De richtlijnen bevatten 27 belangrijke aanbevelingen.
Diabetes is een veelvoorkomend probleem in Suriname, met een geschatte prevalentie van 13,8% onder volwassenen van 20-79 jaar in 2024. In Suriname wordt 78% van de sterftecijfers toegeschreven aan de Niet-Overdraagbare Aandoeningen, waarvan diabetes de vijfde doodsoorzaak is. De belangrijkste oorzaken zijn een ongezonde levensstijl, zoals overgewicht, ongezonde voeding, roken, overmatig alcoholgebruik en een gebrek aan lichaamsbeweging.
In een poging om de aanpak te verbeteren, heeft de Surinaamse overheid een nationaal protocol gelanceerd om de behandeling en begeleiding van mensen met diabetes te ondersteunen, met name door middel van nascholing voor gezondheidswerkers. De belangrijkste risicofactoren in Suriname zijn ongezonde voeding (te veel suiker, zout, vet), overgewicht en een grote buikomvang, roken, overmatig alcoholgebruik, gebrek aan lichaamsbeweging en stress.
De Surinaamse overheid heeft een eigen protocol gelanceerd als onderdeel van het Suriname HEARTS Initiatief om de aanpak van diabetes te verbeteren. Dit omvat nascholing en begeleiding van zorgverleners, zoals artsen. Een gezonde levensstijl is essentieel om diabetes te beheersen. De instructies luiden: eet gezond (matige inname van suiker, zout en vet; voldoende groente, fruit en water), beweeg regelmatig (wandelen, tuinieren, rennen etc.), vermijd tabak en overmatig alcoholgebruik en regelmatige bloedsuikermetingen helpen bij vroegtijdige detectie en begeleiding.
De publicatie van de richtlijnen door de WHO voor zwangeren markeert een cruciale stap in het versterken van de gezondheid van moeders en het bestrijden van niet-overdraagbare aandoeningen (NCD’s). Ze benadrukken het belang van de integratie van diabeteszorg in de routinematige prenatale zorg en het waarborgen van gelijke toegang tot essentiële geneesmiddelen en technologieën. De richtlijn erkent dat iedereen met diabetes toegang moet hebben tot geïntegreerde zorg, een ondersteunende omgeving en beleid dat gezondheid, waardigheid en zelfmanagement bevordert.
Diabetes is een van de snelst groeiende gezondheidsuitdagingen van onze tijd en treft wereldwijd meer dan 800 miljoen mensen. Het is een belangrijke oorzaak van hart- en vaatziekten, nierfalen, blindheid en amputatie van onderste ledematen, en de impact ervan strekt zich uit over generaties en zorgstelsels.
De afgelopen decennia is de prevalentie het sterkst gestegen in lage- en middeninkomenslanden, waar de toegang tot zorg en essentiële geneesmiddelen beperkt blijft. Door zich te richten op diabetes in alle levensfasen, roept de campagne van dit jaar op tot dringende actie om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft – van kinderen en adolescenten tot ouderen – en benadrukt het het belang van een levensloopbenadering voor diabetespreventie, -management en algeheel welzijn.
Suriname heeft bevolkingsgroepen die meer gevoelig zijn voor deze ziekte. maar een gerichte aanpak via de media is nog niet te merken.