De uitspraak van president Jennifer Simons dat alle gronduitgiften van de afgelopen vijf jaar “onrechtmatig” en dus “nietig” zouden zijn, heeft voor grote onrust gezorgd in de samenleving, aldus Assembleelid Amerani Jarbandhan (VHP).
Burgers, bedrijven en banken die tussen 2020 en 2025 domeingrond verkregen of erin investeerden, verkeren in onzekerheid over de rechtsgeldigheid van hun titels en hypotheken.
Zij wees erop dat de president zich baseert op een wet uit 2017, terwijl zij slechts de periode 2020–2025 aanhaalt. “Wanneer je dat juridisch correct bekijkt, moet je spreken van de afgelopen acht jaar, niet vijf”, aldus Jarbandhan.
“Paniek onder burgers en investeerders”
Volgens Simons is er sprake van ernstige overtredingen van de Anti-Corruptiewet, met name artikel 13, waarin wordt bepaald dat grondaanvragen en -uitgiften openbaar moeten worden gepubliceerd. De president verwees naar bevindingen van de Rekenkamer die systematische tekortkomingen aan het licht bracht bij het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer (GBB).
De parlementariër hekelde ook de veralgemenisering in de presidentiële verklaring. “De Rekenkamer heeft 97 dossiers onderzocht op een totaal van ongeveer 5000 beschikkingen. Dat is een beperkte steekproef, en daaruit kun je niet concluderen dat alle uitgiften onrechtmatig zijn.”
Jarbandhan herinnerde eraan dat de plicht tot publicatie van grondaanvragen al bestaat sinds het Decreet Uitgifte Domeingrond van juni 1982. “Toen stond al in artikel 1, lid 2.4, dat aanvragen moeten worden gepubliceerd op het domeinkantoor. In 2003 kwam daar een verplichting bij om ook op het districtscommissariaat te publiceren”, legde ze uit.
Oproep tot zorgvuldigheid
Met de invoering van de Anti-Corruptiewet in 2017 werden de regels verder aangescherpt: naast fysieke aanplakking moeten gegevens digitaal beschikbaar zijn. “Als de president zegt dat alles onrechtmatig is, dan moeten we consequent zijn en teruggaan tot 1982”, stelde Jarbandhan kritisch. “Zijn alle gronden sinds 1982 dan ongeldig? Dat zou de economie volledig lamleggen.”
Het parlementslid waarschuwde dat populistische uitspraken zonder juridische onderbouwing het vertrouwen in het bestuur schaden. “Mensen hebben leningen, hypotheken, bouwprojecten. Als de overheid nu zegt dat alles ongeldig is, brengt dat de hele samenleving in chaos”, aldus Jarbandhan. Zij pleitte voor een genuanceerde aanpak: “Laat de rechter beslissen over individuele gevallen. Er is een scheiding der machten. Als volksvertegenwoordigers moeten wij helpen het proces transparanter te maken, niet paniek zaaien.”
Digitalisering en transparantie
Jarbandhan stelt voor dat het ministerie van GBB versneld werk maakt van een digitaal systeem waarin burgers de status van hun grondaanvragen kunnen volgen. “De procedures moeten duidelijk beschreven zijn en openbaar toegankelijk. Publicatie kan via officiële websites en sociale media, zodat burgers weten waar ze aan toe zijn.”
Volgens haar is dit niet alleen milieuvriendelijk, maar ook essentieel om willekeur en corruptie te bestrijden. “We leven in een digitale tijd. Het volk heeft recht op duidelijkheid, en het bestuur heeft de plicht om zorgvuldig en transparant te handelen.”
Economische gevolgen
De onduidelijkheid over de nietigverklaring heeft ook directe gevolgen voor de financiële sector. Banken aarzelen om nieuwe grondgebonden leningen goed te keuren zolang er geen duidelijkheid bestaat over de rechtsgeldigheid van beschikkingen. Juristen vrezen dat massale rechtszaken onvermijdelijk zijn als er geen overgangsregeling komt.