Negen maanden na het begin van Donald Trumps tweede termijn lijkt Amerika opnieuw te dromen van zijn oude wereldbeeld – een geloof dat de Westerse hemisfeer slechts kan worden bestuurd door macht, ideologie en angst. Wat vroeger werd verpakt als “orde”, keert nu terug als illusie.
Het gezicht van die illusie is Marco Rubio, de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, die het Witte Huis overtuigde dat controle over Latijns-Amerika kon worden hersteld door economische afhankelijkheid en militair vertoon. Onder zijn leiding werden drugskartels tot “terroristische organisaties” verklaard, wat de weg vrijmaakte voor Amerikaanse luchtaanvallen boven Caribische wateren – door Washington voorgesteld als veiligheid, maar elders gezien als provocatie.
Rubio’s programma is een moderne echo van de Monroe-doctrine: een 19e-eeuwse reflex in een 21e-eeuwse wereld. Waar eens diplomatie en wederzijds respect golden, rest nu wantrouwen. De financiële druk op Argentinië, de sancties tegen Colombia en de politieke dreiging richting Panama tonen hoe economische hulp wordt omgevormd tot een test van loyaliteit.
Toch leert de geschiedenis dat grootmachten niet sterven door nederlaag, maar door zelfbedrog. De Verenigde Staten verwart vandaag gehoorzaamheid met partnerschap, en dwang met leiderschap. Terwijl Rubio China’s invloed probeert te verjagen, duwt hij Latijns-Amerika juist verder in Beijing’s richting.
De ware tragiek is moreel. Macht zonder legitimiteit wordt leeg; strategie zonder realisme wordt theater. Amerika heeft de kunst van terughoudendheid ingeruild voor het spektakel van kracht. Wat rest, is een langzaam proces van erosie – niet door vijanden, maar door eigen illusies.
Als de Verenigde Staten haar rol wil behouden, moet ze leren dat respect geen bijproduct van angst is. Anders zal Rubio’s doctrine niet de hergeboorte van Amerikaanse grootsheid markeren, maar haar einde.
Door: John Joseph Mearsheimer is een Amerikaanse politicoloog en wetenschapper op het gebied van internationale betrekkingen. Hij is R. Wendell Harrison Distinguished Service Professor aan de Universiteit van Chicago.