In Suriname is dezer dagen in De Nationale Assemblee aandacht besteed aan het 80-jarig bestaan van de Verenigde Naties. Deze grootste internationale politieke organisatie op aarde werd opgericht om de wereldvrede te helpen bevorderen en bewaren. Het is de tweede organisatie met deze doelstelling in haar soort. De eerste was de Volkenbond die na de misère van de Eerste Wereldoorlog werd opgericht bij de Vredesonderhandelingen te Versailles. De Volkenbond hield niet lang stand door politieke onenigheid tussen de landen en het gevolg was de Tweede Wereldoorlog.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Verenigde Naties opgericht en die bestaat nog steeds. De VN moet zwaar worden gereorganiseerd omdat het haar doelen van wereldvrede niet bereikt. Kijkt u maar naar de ettelijke gewapende conflicten en mensenrechtenschendingen die ongestoord plaatsvinden. Er is gewapende agressie, maar ook mensenrechtenschendingen en zaken als genocide. De VN is niet in staat om ergens in te grijpen. De VN is wat betreft de wereldvrede mislukt en vastgelopen. Dat komt door de inefficiëntie van de VN Veiligheidsraad als een soort ‘militair’ orgaan waar de landen hopeloos met elkaar overhoop liggen. De USA, China en Rusland liggen steeds met elkaar overhoop en hebben gezworen om het met elkaar over iets eens te zijn.
Volgens het Noorse onderzoeksinstituut PRIO waren er in 2023 59 conflicten, wat het hoogste aantal was sinds 1946. In 2024 registreerde PRIO zelfs 61 conflicten, wat een nieuw record zou zijn. Afrika was vorig jaar het continent met de meeste conflicten (28). Hoewel het aantal dodelijke slachtoffers in 2023 afnam, was het nog steeds het op twee na gewelddadigste jaar sinds het einde van de Koude Oorlog. Grote conflicten zoals de oorlog in Ethiopië, Gaza en Oekraïne hebben bijgedragen aan het hoge aantal slachtoffers in de afgelopen jaren. Het gaat om conflicten tussen twee staten of tussen een staat en rebellengroep(en). Het aantal landen waarin die conflicten zich afspeelden, nam wel af: van 39 in 2022 naar 34 in 2023. Ook het aantal oorlogsslachtoffers nam af en is ten opzichte van 2022 gehalveerd.
Toch was 2023 het op twee na gewelddadigste jaar sinds het einde van de Koude Oorlog: alleen 2021 en 2022 waren gewelddadiger. Sinds 2021 zijn bijna 600.000 mensen omgekomen in conflicten. Dat kwam vooral door de oorlog in Tigray in Ethiopië, de Gaza-oorlog en de oorlog in Oekraïne. Omdat de laatste twee nog niet voorbij zijn, wordt verwacht dat dit aantal in 2024 wederom hoog zal zijn. Ook de oorlog in Soedan zal hieraan bijdragen.
Terwijl de verschrikkelijke situaties in Oekraïne en Gaza – terecht – veel aandacht krijgen, hoor je over deze andere humanitaire crises minder. Zo leven al anderhalf jaar miljoenen mensen in Soedan onder extreem geweld. Sinds april 2023 is het land verwikkeld in een verwoestend conflict. Straten liggen in puin, ziekenhuizen zitten overvol, en veel mensen kampen met extreme honger (zie foto).
Door het aanhoudende geweld zijn inmiddels 12 miljoen mensen op de vlucht geslagen, voornamelijk vrouwen en kinderen. Nergens ter wereld zijn er zoveel mensen op de vlucht. Veel van deze families wonen in overvolle vluchtelingenkampen, waar een tekort is aan voedsel, schoon water en medische zorg. Het geweld laat diepe littekens achter, met name door het wrede seksuele geweld tegen vrouwen. Al honderden vrouwen zijn slachtoffer geworden van verkrachting.
Na de val van het Assad-regime in december 2024 keren veel mensen vanuit buurlanden terug naar hun thuisland Syrië. Ook binnen Syrië gaan veel mensen weer terug naar de plek waar ze altijd woonden. Het beeld wat ze aantreffen bij terugkomst is schokkend. Scholen zijn verwoest, ziekenhuizen functioneren niet meer en woningen liggen in puin. De komende periode voelt voor mensen hoopvol aan, maar ook onzeker. Op veel plekken is het nog onveilig. Door het gebrek aan voorzieningen, hebben veel mensen hulp nodig voor onderdak, water en voedsel.
In de Congo laten conflicten tussen verschillende gewapende groepen al meer dan twintig jaar een spoor van vernieling achter. De afgelopen tijd is de situatie nog erger geworden. Dorpen worden aangevallen, en duizenden families moeten vluchten om te overleven. Veel mensen raken gewond, maar ziekenhuizen kunnen het amper aan of zijn verwoest geraakt door het conflict. Hierdoor kunnen zieke en gewonde Congolezen vaak nergens terecht voor hulp. Voor vrouwen is de situatie extra gevaarlijk: door de slechte leefomstandigheden en het gebrek aan privacy in de overvolle vluchtelingenkampen lopen zij een verhoogd risico op (seksueel) geweld. Het geweld heeft al ruim acht miljoen mensen op de vlucht gejaagd. Toch krijgt Congo weinig aandacht van de internationale gemeenschap.
Dichterbij huis, was 2024 een zwaar jaar voor Haïti. Het geweld in een van de armste landen ter wereld bereikte het afgelopen jaar een hoogtepunt toen criminele bendes bijna de hele hoofdstad Port-au-Prince en omliggende gebieden onder controle namen. Meer dan 5.600 mensen werden in één jaar door het bendegeweld gedood, en vele anderen raakten gewond of werden ontvoerd. Maar liefst 1 miljoen Haïtianen zijn hun huis ontvlucht. Het geweld heeft ook onzichtbare gevolgen, zoals stress bij kinderen die bang zijn en niet meer naar school kunnen. Gewonden door het geweld in Haïti krijgen vaak maar beperkte hulp. Slechts 20% van de ziekenhuizen in Port-au-Prince is nog operationeel. Hulpverleners van het Rode Kruis staan onder enorme mentale druk. Bovendien ligt Haïti precies op een plek waar orkanen, overstromingen en aardbevingen regelmatig voorkomen, en zijn veel Haïtianen nog herstellende van de laatste klappen.
Sinds de militaire coup in 2021 is de situatie in Myanmar snel verslechterd. Het aanhoudende geweld tussen gewapende groepen en het overheidsleger heeft honderdduizenden mensen gedwongen hun huis te verlaten. De bevolking kampt met voedseltekorten, ziektes en onderdrukking, terwijl humanitaire hulp vaak wordt geblokkeerd. Op dit moment zijn meer dan 3 miljoen mensen hun huis ontvlucht. Velen zoeken onderdak in het grootste vluchtelingenkamp ter wereld in de stad Cox’s Bazar in Bangladesh, waar een tekort is aan alles.
De situatie in de Sahel-regio, die landen als Burkina Faso, Mali en Niger omvat, wordt steeds zorgwekkender. Geweld, politieke instabiliteit en klimaatverandering hebben miljoenen mensen op de vlucht gedreven. Dagelijks vallen extremistische groepen dorpen aan en dwingen zij gezinnen hun huizen te verlaten. Bijna 5 miljoen mensen zijn ontheemd, en dat aantal blijft toenemen.
Afghanistan kampt met een ongekende humanitaire crisis, maar je hoort er maar weinig over. Door politieke onrust, natuurrampen en armoede hebben miljoenen mensen geen toegang tot voedsel of medische zorg. Vooral vrouwen en kinderen worden hard geraakt door de groeiende armoede en beperkingen op hun rechten. Dit maakt het voor de Afghanen moeilijk om zich te herstellen van bijna veertig jaar conflict.
Onder deze omstandigheden is het duidelijk dat de VN toe is aan een hervorming.