Inheemse en milieuleiders in Ecuador zeggen dat ze te maken hebben met een golf van intimidatie door de staat in de aanloop naar een nationaal referendum volgende maand over de vraag of ’s werelds enige Grondwet die de rechten van de natuur erkent, moet worden herschreven.
De druk wordt uitgeoefend door de rechtse president Daniel Noboa, die zijn tweede termijn is begonnen met een Trumpiaanse agenda om de macht te consolideren en juridische en sociale barrières voor extractivistische bedrijven, zoals de mijnbouw, weg te nemen.
De 37-jarige erfgenaam van de machtige familiebedrijfsgroep Noboa zegt dat de bestaande Grondwet een obstakel vormt voor zijn agenda voor nationale veiligheid en economische ontwikkeling, waaronder de bouw van een Amerikaanse militaire basis en nieuwe woon- en hotelcomplexen op de Galápagoseilanden, een UNESCO-werelderfgoed en biosfeerreservaat.
Het referendum op 16 november zal beslissen of er een grondwetgevende vergadering moet worden ingesteld om de Grondwet te hervormen of te vervangen. Dit proces zou de president in staat stellen druk uit te oefenen op de belangrijkste organisatie die zich verzet tegen zijn streven naar meer macht: het Constitutioneel Hof.
Het referendum zal de meest controversiële zet tot nu toe zijn van de president, die al voor opschudding heeft gezorgd met verschillende wetsvoorstellen die volgens critici de milieubescherming en democratische checks and balances ondermijnen.
Een wet op beschermde gebieden zou bijvoorbeeld de ecologische duurzaamheid en het beheer van beschermde gebieden verbeteren, maar inheemse groepen zeggen dat het een list is om hun recht op vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming te omzeilen, terwijl beschermd land mogelijk wordt opengesteld voor privatisering en delfstoffenwinning.