Nederland geeft een belangrijke archeologische vondst terug aan Indonesië. Het gaat om de schedelkap van Dubois, waarmee in 1891 werd bewezen dat er andere mensachtigen hadden bestaan.
Het wordt samen met 28.000 andere fossielen teruggegeven. De fossielen zijn bekend onder de naam Dubois-collectie, vernoemd naar vinder Eugène Dubois. Deze Nederlandse wetenschapper groef de fossielen aan het einde van de 19de eeuw op in Indonesië.
Behalve het schedelkapje zijn ook een kies van een homo erectus en een dijbeen een belangrijk onderdeel van de collectie. De fossielen liggen nu in het Leidse museum Naturalis, dat een hele zaal eraan heeft gewijd.
Van de resten werd aanvankelijk aangenomen dat het om apenbotten ging, maar Dubois bepaalde al snel dat ze van een uitgestorven mensensoort moesten zijn, die hij de Javamens noemde. In de 19e eeuw werd dit gezien als de “missing link“, de ontbrekende schakel in de evolutie van aap naar mens die Charles Darwin enkele jaren eerder had voorgesteld. Tegenwoordig staat deze mensensoort bekend als homo erectus, een van de vele die bestonden naast de moderne mens homo sapiens en een van zijn directe voorgangers.
De omstandigheden waaronder de fossielen zijn verkregen maken het aannemelijk dat deze tegen de wil van de bevolking zijn weggenomen en dat de bevolking hiermee onrecht is aangedaan.
De Indonesische minister van Cultuur, Fadli Zon, noemt de teruggave van de Dubois-collectie een “stap naar het helen van historische wonden”. Hij zegt hiermee te hopen op “het herstel van een verstoorde keten van cultureel erfgoed”.
Het is de zesde keer dat Nederland op basis van een advies van de Commissie Koloniale Collecties vondsten teruggeeft aan een land. Zo werden begin dit jaar nog 113 bronzen beelden teruggegeven aan Nigeria.