Een van de opmerkelijke punten in de speech van ons staatshoofd in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is dat van de herstelbetalingen. De vorige president vonden we heel mild in zijn standpunt en het Caribisch plan is onder het vorige staatshoofd nooit ondersteund. De Caricom, waar Suriname lid van is, heeft een Caricom Reparations Commission. Deze commissie heeft een Caricom Ten Point Plan voor Reparatory Justice. De preambule van dit plan geeft aan, en dat is het Caricom standpunt, dat Europese regeringen Afrikaanse slavernij en inheemse volkerenmoord hebben uitgevonden en afgedwongen in hun ‘nationale belang’. Ook wordt aangegeven dat deze regeringen compensatie aan de tot slaaf gemaakte bij het einde van hun slavernij hebben geweigerd. Ze hebben de slavenhouders bij de emancipatie voor het verlies van wettelijke eigendomsrechten van tot slaaf gemaakte Afrikanen, wel gecompenseerd.
De preambule geeft verder aan dat de geëmancipeerden nog eens 100 jaar raciale apartheid werd opgelegd. Ze hebben nog eens honderd jaar beleid opgelegd om het lijden van geëmancipeerden en overlevenden van genocide te bestendigen.
Als laatste staat in de preambule dat de Europese regeringen hebben geweigerd om dergelijke misdaden te erkennen of slachtoffers en hun nakomelingen te vergoeden. Dit Caricom standpunt moet de basis zijn van alle door de Staat gedirigeerde organen in processen met Nederlandse instituten. Het Caribische tienpuntenprogramma over herstelbetalingen (CARICOM Ten Point Plan for Reparatory Justice) is een officieel stuk van de Caricom. Hiervan zal de scope nu worden uitgebreid en het was eerst alleen gericht op de uitbuiting van de naar onze contreien gebrachte Afrikanen. Binnen de Caricom bestaat er ook een CARICOM Reparatory Justice Programme (CRJP). In het document met 10 punten wordt aangegeven dat de Caricom Reparatiecommissie (CRC) het aanhoudende racistische slachtofferschap van de nakomelingen van slavernij en genocide beschouwt als de grondoorzaak van hun lijden vandaag de dag.
De CRC erkent dat de aanhoudende schade en het lijden die deze slachtoffers vandaag de dag ondervinden, de belangrijkste oorzaak zijn van het mislukken van de ontwikkeling in het Caribisch gebied. De Commissie roept de Europese regeringen op om deel te nemen aan het CRJP, met als doel deze slachtoffers voor te bereiden op volledige toelating en waardigheid tot de burgers van de wereldgemeenschap.
Het 10-puntenplan van de Caricom van reparations betreft geen cash betalingen aan personen. Het heeft te maken met formele excuses, kosteloze repatriatie waar gewenst, een Ontwikkelingsprogramma voor Inheemsen (via onderwijsbeurzen) en culturele instituten. De echte punten over herstelbetalingen gaan over de slechte openbare gezondheidszorg (een crisis) in de Caribbean, het wegwerken van ontwikkelings- en educatie-achterstanden, een African Knowledge Program, psychologisch herstel, technology transfer en het kwijtschelden van de hoge staatsschulden van de Caribische landen.
De herstelbetalingen moeten of hoeven geen cash transfers aan Suriname zijn, maar het kan bestaan uit investeringen, scholen en onderwijsvernieuwing, huisvestingsprojecten en -wetgeving, infrastructuur en vernieuwing van het sociale zekerheidssysteem en de gezondheidszorg. Het kan ook bestaan uit versoepeling van het toelatingsbeleid en het werkvergunningenbeleid naar Surinamers toe.
Opvallend in het 10-puntenplan van Caricom is het stuk van de schulden. Caribische regeringen die uit slavernij en kolonialisme zijn voortgekomen, hebben de enorme crisis van armoede binnen de gemeenschap en institutionele onvoorbereidheid op ontwikkeling geërfd. Deze regeringen zijn nog steeds dagelijks bezig met het opruimen van de koloniale puinhoop om zich voor te bereiden op ontwikkeling. De druk van ontwikkeling heeft regeringen ertoe aangezet de last te dragen van overheidswerk en sociaal beleid dat is ontworpen om de koloniale erfenis aan te pakken. Dit proces heeft ertoe geleid dat staten onhoudbare staatsschulden hebben opgebouwd die nu hun financiële valkuil vormen. Deze schuldencyclus is toe te schrijven aan de imperialistische regeringen die geen duurzame poging hebben gedaan om de slopende koloniale erfenis aan te pakken. Steun voor de betaling van binnenlandse schulden en kwijtschelding van internationale schulden zijn noodzakelijke herstelmaatregelen.
Met betrekking tot psychologische rehabilitatie staat er dat er meer dan 400 jaar lang Afrikanen en hun nakomelingen door de wet werden geclassificeerd als niet-menselijk, roerend goed, eigendom en onroerend goed. Hun erkenning als leden van de menselijke familie werd ontzegd door wetten die waren afgeleid van de parlementen en paleizen van Europa. Deze geschiedenis heeft de bevolking van Afrikaanse afstammelingen een enorm psychologisch trauma bezorgd. Dit is dagelijks zichtbaar in het Caribisch gebied. Alleen een herstellende rechtvaardigheidsbenadering van waarheid en educatieve blootstelling kan het proces van genezing en herstel op gang brengen. Een dergelijke betrokkenheid zal bijvoorbeeld de behoefte aan een grotere Caribische integratie doen ontstaan, die de samenkomst van de gefragmenteerde gemeenschap mogelijk maakt.
Met betrekking tot gezondheid is het standpunt dat de bevolking van Afrikaanse afkomst in het Caribisch gebied wereldwijd de hoogste incidentie van chronische ziekten heeft, zoals hypertensie en diabetes type 2. Deze pandemie is het directe gevolg van de voedingservaring, fysieke en emotionele wreedheid en algehele stress die gepaard gaan met slavernij, genocide en apartheid.
Meer dan 10 miljoen Afrikanen werden in de 400 jaar van slavernij naar het Caribisch gebied geïmporteerd. Aan het einde van de slavernij, eind 19e eeuw, waren er nog geen 2 miljoen over. De chronische gezondheidstoestand van de zwarte bevolking van het Caribisch gebied vormt nu het grootste financiële risico voor de duurzaamheid in de regio. Het stoppen van deze pandemie vereist een injectie van wetenschap, technologie en kapitaal die de capaciteit van de regio te boven gaat. Europa heeft de verantwoordelijkheid om deel te nemen aan de verlichting van deze gezondheidsramp. De CRJP pakt dit probleem aan en roept de Europese regeringen op om verantwoordelijkheid te nemen voor deze tragische menselijke erfenis van slavernij en kolonisatie.
Tenslotte kijken we ook naar het stuk van onderwijs. Aan het einde van de Europese koloniale periode lieten de Britten in de meeste delen van het Caribisch gebied, met name, de zwarte en inheemse gemeenschappen achter in een algemene staat van analfabetisme. Zo’n 70 procent van de zwarten in de Britse koloniën was functioneel analfabeet in de jaren ‘60, toen natiestaten ontstonden. Jamaica, de grootste gemeenschap van deze gemeenschappen, telde het grootste aantal van dergelijke burgers.
Wijdverbreid analfabetisme heeft de ontwikkelingsinspanningen van deze natiestaten ondermijnd en vormt een rem op de sociale en economische vooruitgang. Europese regeringen hebben de verantwoordelijkheid om binnen de context van het CRJP aan deze inspanning deel te nemen.