Er zijn momenten waarop een stem van buiten het politieke spel ons dwingt om scherper te kijken naar de werkelijkheid. Jeffrey Sachs, econoom en hoogleraar aan Columbia University, is zoān stem. Bekend van zijn werk voor de VN en zijn strijd tegen armoede en klimaatcrisis, klinkt hij nu als een moreel klokkenluider over het Midden-Oosten.
Volgens Sachs is de Amerikaanse buitenlandse politiek al decennia gegijzeld door de Israƫlische lobby. Niet de belangen van Washington, maar die van Tel Aviv bepalen de koers. Dat Israƫl zonder terughoudendheid bombardementen uitvoert in Gaza, Libanon, Syriƫ en zelfs Qatar, noemt hij niets minder dan wetteloosheid. Zijn beschuldiging is ongewoon scherp: Israƫl saboteert niet alleen onderhandelingen, maar doodt soms zelfs de onderhandelaars.
Wat Sachs werkelijk blootlegt, is een morele leegte. De VS geeft IsraĆ«l een āblanco cheque,ā en daarmee wordt de illusie van vrede systematisch vernietigd. Elke kans op een tweestatenoplossing wordt vakkundig om zeep geholpen. Wie onderhandelen wil, wordt uitgeschakeld.
Een column is er om te prikkelen, en Sachs doet precies dat. Zijn woorden zijn ongemakkelijk voor Washington Ć©n Jeruzalem. Maar ze raken de kern: zolang geopolitiek wordt gedicteerd door macht in plaats van recht, is de uitkomst voorspelbaar ā meer oorlog, meer onschuldige slachtoffers, meer wanhoop.
De vraag is dus niet of Sachs gelijk heeft. De vraag is of iemand in de Amerikaanse machtspiramide het lef heeft om zijn waarschuwing serieus te nemen.