Oorlog wordt vaak verkocht als strijd voor vrijheid, rechtvaardigheid en veiligheid. Maar achter de patriottische slogans schuilt een hardere realiteit: oorlog is big business.
Al sinds de Eerste Wereldoorlog ontdekte de Verenigde Staten hoe bloedvergieten vertaald kon worden naar dollars. Terwijl Europa in puin lag, verdienden Amerikaanse banken en industriëlen fortuinen door munitie, staal en voedsel te leveren. J.P. Morgan en co. werden niet alleen zakenpartners van Londen en Parijs, maar ook de architecten van een financieel systeem waarin schuld, obligaties en rente de oorlogsmachine smeerden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd dit model geperfectioneerd. Miljoenen Amerikanen kochten oorlogsobligaties “uit patriottisme,” terwijl bedrijven als Boeing, Ford en General Motors hun civiele productielijnen omvormden tot fabrieken van oorlog. Het resultaat? Recordwinsten voor corporaties, een financieel systeem dat leerde crisis als investering te verpakken, en een dollar die via Bretton Woods wereldreservemunt werd.
Deze verwevenheid van oorlog en economie werd permanent. De Koude Oorlog, Vietnam, de Golfoorlogen en de War on Terror bewezen telkens hetzelfde principe: militair Keynesianisme. Defensie-uitgaven hielden de economie draaiende, ongeacht de menselijke tol. Vietnam kostte meer dan 100 miljard dollar, de War on Terror uiteindelijk zo’n 6 biljoen. Voor de gewone Amerikaan betekende dit hogere belastingen, inflatie en schulden. Voor defensiecontractoren en Wall Street was het simpelweg een verdienmodel.
Het cynische gevolg: oorlog hoeft niet meer “gewonnen” te worden om winstgevend te zijn. Elke crisis, elk conflict voedt dezelfde machine. Zo is oorlog vandaag geen afwijking, maar een structurele functie van het financiële systeem.
Les van de geschiedenis: vraag niet alleen tegen wie een oorlog wordt gevoerd, maar vooral wie eraan verdient. Want in de moderne wereld is oorlog niet alleen strijd op het slagveld, maar ook op de balansboeken van banken en bedrijven.
Adrian Paul v. Dyck