President Jennifer Simons bevindt zich op een cruciaal kruispunt in Suriname’s buitenlandse politiek. Tot nu toe heeft zij zich opvallend stilgehouden over de koers die ze wil varen. Het enige concrete optreden was het ontslag van een Surinaamse ambassadeur, een unicum in de diplomatieke geschiedenis, en dan nog om iets triviaals: een verkeerde foto. In de internationale en regionale gemeenschap wordt daar achter de schermen smakelijk om gelachen.
De erfenis van Bouterse
De Nationale Democratische Partij (NDP), onder leiding van wijlen Desi Bouterse, heeft altijd een uitgesproken links-georiënteerde traditie gehad. Deze ideologische lijn vindt haar oorsprong in de jaren ’80, in de periode van Bouterse’s militaire coup en dictatuur, toen Suriname zich spiegelde aan de Sovjet-Unie en andere linkse regimes in Latijns-Amerika. Wat in theorie “socialistische solidariteit” moest betekenen, leidde in de praktijk tot moorden, economische ineenstorting en internationale isolatie.
Links-oriëntatie betekende afhankelijkheid van Sovjet-blok, anti-imperialisme, solidariteit met Cuba en Nicaragua, en economische politiek tegen kapitalistische structuren.
Bouterse gaf die linkse façade later, tijdens zijn gekozen presidentschap (2010–2020), een nieuw leven. Maar waar hij retorisch links bleef, voerde hij economisch beleid dat rechts-georiënteerde roofpraktijken en corruptie toeliet. Suriname bleef achter met een failliete staat en plundering van middelen.
De druk van de nieuwe wereldorde
Simons, die zelf gevormd is binnen die ideologische traditie, staat nu voor een wereld die totaal anders is. Neutraliteit wordt steeds minder haalbaar. De geopolitieke spanningen tussen de VS-EU enerzijds en Rusland-China anderzijds nemen toe en dreigen uit te monden in een mondiale confrontatie. De militaire aanwezigheid van de VS in de Caribische wateren is ongekend en heeft als duidelijke focus Venezuela en het regime van Nicolás Maduro.
Trinidad en Guyana hebben zich al duidelijk achter de VS geschaard, officieel onder de vlag van drugsbestrijding, maar in werkelijkheid met eigen geopolitieke belangen. Guyana zoekt bescherming tegen Venezolaanse claims op Essequibo. Trinidad rekent op Amerikaanse steun tegen eigen binnenlandse criminaliteit, maar neemt daarmee ook het risico rechtstreeks doelwit van Caracas te worden.
Suriname’s moeilijke positie
Voor Suriname en voor president Simons is de keuze ingewikkeld. Volgt ze de lijn van de “oude vrienden” van de NDP — landen als Cuba, Venezuela, Nicaragua, Rusland en China — of kiest ze voor nieuwe partners, met alle voorwaarden en druk die daarbij horen? Een anti-Amerikaanse koers kan haar politieke leven direct bekorten, iets wat de geschiedenis van de jaren ’80 al heeft bewezen.
De internationale gemeenschap kijkt mee, en de eerste duidelijke aanwijzing zal komen tijdens haar toespraak bij de VN-Algemene Vergadering, gevolgd door haar Jaarrede op 1 oktober 2025. Het is niet overdreven te stellen dat deze momenten de politieke levenslijn van Simons zullen bepalen.